Bir kuni litseydagi ustozimiz bizga shunday dedi: “Ertaga hammangiz bittadan xalta va besh kilo kartoshka olib keling”.
Ertasiga barchaning partasi ustida kartoshka va xaltalar turardi. Ustoz: “Endi bugungacha o‘zingiz kechirmagan har bir odam uchun bittadan kartoshka oling va uning ismini kartoshkaning ustiga yozib, xaltaga soling!”
Ba’zi o‘quvchilar 3-4 ta kartoshka olgan bo‘lsa, ba’zilarning xaltasi to‘lib ketdi. Ustoz: “Bir hafta mobaynida qayerga bormang, xaltalaringizni yoningizdan qo‘ymang. Hatto yotadigan yotoqda, yurgan avtobusingizda, maktabda ham olib yuring”, dedi.
Oradan bir hafta o‘tgach, o‘sha ustozning darsiga kirdik. Ustozimiz sinfga kirar-kirmas, barchamiz o‘zimizcha shikoyat qilishga tushib ketdik: “Ustoz, og‘ir xaltani hamma joyda ko‘tarib yurish qiyin ekan…”, “Ustoz, kartoshkalar ayniy boshladi, odamlar g‘alati qarashyapti. Jonga tegdi, charchab ketdik…”
Ustoz mehr bilan jilmaydi: “Ko‘rdingizmi, birovni kechirmay aslida o‘zimizni qiynaymiz. Ruhimizni og‘ir yuk ko‘tarib yurishga majbur qilamiz. Kechirishni qarshimizdagi insonga qilinadigan iltifot deb o‘ylaymiz. Holbuki, kechirimli bo‘lish, avvalo, o‘zimizga qilinadigan yaxshilikdir”.
manba: irfon.uz
Sobit ibn Ibrohim tahorat ola turib ariqda oqib kelayotgan bir olmaga ko‘zi tushadi va olmani olib yeydi. Olmaning yarmini yeb bo‘lganida, uning haqqi haqida o‘ylab qoladi. Shu xayolda Sobit ibn Ibrohim ariq chetidan yurib olma oqib chiqqan bog‘ga kiradi va bog‘ egasiga:
– Yeb qo‘ygan yarimta olmam uchun haqqingizni halol eting. Qolgan yarmi mana, oling, – deydi.
– Mayli, haqqimni halol etaman, faqat bir shartim bor, – deydi bog‘ egasi yigitning halol, taqvoli ekanini anglab.
– Shartingizni ayting, – deydi Sobit ibn Ibrohim.
Shunda bog‘ egasi:
– Bir qizim bor, uni nikohingga olasan. Lekin rozi bo‘lishingdan avval uning holatidan seni ogoh etishim lozim. Qizimning ko‘zi ojiz, hech narsani ko‘rmaydi, soqov – gapirmaydi va yana qulog‘i eshitmaydi – kar, qimirlamaydi – shol, – deydi.
Bog‘ egasining gaplarini eshitgan Sobit ibn Ibrohim lol bo‘lib qoladi. Yeb qo‘ygan yarimta olmaning haqqidan qo‘rqib, qizga uylanishga rozi bo‘ladi va:
– Mayli, taklifingizni qabul qildim, zora shu bilan Allohning roziligiga erishsam, – deydi.
Ota qiziga oq fotiha beradi. To‘y-tomoshalar o‘tgach, Sobit ibn Ibrohim salom berganicha qizning yoniga kiradi. Qiz salomga alik qaytargancha qo‘li ko‘ksida qulluq qiladi.
Yigit bo‘layotgan ishlardan hayratlanadi: “Bu juda g‘alati-ku, soqov emas ekan-da, salomimga javob berdi. Tik turibdi, demak shol ham emas. Qo‘li ko‘ksida, bundan chiqdi ko‘zlari ham ko‘radi”.
Yigit shoshgancha tashqariga chiqadi va qizning otasiga: “Bu menga va’da qilingan qiz emas-ku, ko‘r, soqov, kar va shol deganingizning boisi ne?!” – deydi.
“Nega endi?” – izoh beradi qizning otasi: “Bu o‘sha qiz. Ko‘zi ojiz deganim – uning ko‘zlari Alloh harom qilgan narsaga boqmagan, qulog‘ining karligi – Alloh harom qilgan narsalarga quloq tutmagan, soqovligi ham rost, chunki tili Allohning zikrigagina aylangan, sholligi – yomon ishga yurmagan”.
Sobit ibn Ibrohim birovning haqqidan qo‘rqqanligi evaziga oliy mukofotga erishadi. Vaqt o‘tishi bilan uning ayoli yer yuzini ilm va fiqhga to‘ldirajak bir zotga, buyuk Imom Abu Hanifaga homilador bo‘ladi.