O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2007 yil 8 iyundagi 115-sonli “Usmon Mus'hafini talab darajasida saqlashni ta’minlash to‘g‘risida”gi Qaroriga va 2019 yil 25 iyundagi 01-07/44-7-sonli “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi majlisi”ning Bayonnomasida ko‘rsatilgan 1-2-bandlarining ijrosi yuzasidan “Usmon Mus'hafi” saqlanayotgan carkofagning havoni tozalab, namlikni bir me’yorda ta’minlab turuvchi uskunasining xizmat qilish muddati tugagani tufayli 2019 yilning 5-6 avgust kunlari ushbu uskuna yangisiga almashtirildi.
Almashtirish jarayonida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari shayx Abdulaziz Mansur hazratlari, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita Ziyorat turizmini rivojlantirish bo‘limi bosh mutaxassisi Tolibov Ma’mur, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Mikrobiologiya instituti biologiya fanlari nomzodi Maxsumxonov Ahmadjon, O‘zbekiston musulmonlari idorasi Xalqaro aloqalar bo‘limi yetakchi mutaxassisi Masaitov Saidjamol, Germaniya Federativ Respublikasidan kelgan mutaxassis Mayer Sebastian (Maier Sebastian), O‘zbekiston musulmonlari idorasi Kutubxona mudiri Mahkamov Kamoliddin va yetakchi mutaxassisi Ikramov Saidrahmatlar ishtirok etdilar.
Shayx Abdulaziz Mansur hazratlari “Mo‘yi Muborak” muzeyida saqlanayotgan “Usmon Mus'hafi” va uning vatanimiz tarixi va kelajagida tutgan muhim ahamiyati haqida gapirib o‘tdilar.
“Usmon Mus'hafi” saqlanayotgan carkofagga o‘rnatish uchun olingan RK-2/5 rusumli uskunani O‘zbekiston musulmonlari idorasi va Germaniyaning GLASBAU HAHN firmasi o‘rtasida tuzilgan shartnomaga muvofiq, germaniyalik mutaxassis Mayer Sebastian o‘zi bilan olib kelib, joriy yilning 5 avgust kuni yuqorida nomlari zikr qilinganlar ishtirokida o‘rnatdi.
Mutaxassis Mayer Sebastian 6 avgust kuni yangi o‘rnatilgan RK-2/5 rusumli uskunani ishlash jarayonini nazorat qildi. Uskuna talab darajasida ishlayotganiga amin bo‘lganidan so‘ng, Mus'hafning saqlanishida mas’ul bo‘lgan kishilarga uskuna ishlash jarayonidagi talablarni tushuntirib, ularga uskunani ishlatish yo‘riqnomasini topshirdi.
Germaniyalik mutaxassis GLASBAU HAHN firmasi talabiga muvofiq sarkofagning xizmat qilish muddati tugagan eski RK-2 rusumli uskunasini o‘zi bilan olib ketdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Qiyomat qoim bo‘lishining yana bir belgisi – musulmonlarning Quddusni fath etishi sanaladi.
Siyrat va tarix ilmi bo‘yicha mutaxassislar Quddus fathi Umar roziyallohu anhu davrida hijriy 16 yilida yakunlanganini qayd etishgan.
Hazrati Umar roziyallohu anhuning shaxsan o‘zlari Quddusga mahalliy aholi bilan tinchlik shartnomasi tuzish uchun boradilar va u yerda masjid quriladi.
Imom Ahmad Ubayd ibn Adamdan uning Ka’bul Axbor bilan suhbatini keltiradi:
“Umar roziyallohu anhu so‘radilar:
Ka’b aytadi:
Umar roziyallohu anhu dedilar:
Keyin Umar roziyallohu anhu qibla tomonga qarab namoz o‘qidilar, so‘ng ridolaridan changlarni qoqib tashladilar.
Shu o‘rinda Ka’bul Axbor rahmatullohi alayh haqida to‘xtalib o‘tsak. U ahli kitoblarning buyuk olimlaridan bo‘lgan. Abu Bakr roziyallohu anhu davrida Islomni qabul qilgan. Umar roziyallohu anhu davrida Madinaga ko‘chib o‘tgan. So‘ngra Shomda yashadi va Usmon roziyallohu anhu davrida vafot etgan.
Ma’lumki, salibchilar Quddusni 100 yil davomida egallab turdi. Nihoyat bu muborak joyni buyuk jangchi va himoyachi Sulton Salohiddin rahimahulloh fath etgan.
Alloh taolo unga Umar roziyallohu anhuning g‘alabasidek g‘alaba berdi. G‘alaba ko‘lami bo‘yicha unga teng keladigani Konstantinopolni zabt etgan Sulton Muhammad Fotih rahimahulloh edi.
Muhammad Fotih (hijriy 832-886 / milodiy 1432-1481) – 1444 va 1451-1481 yillarda Usmonli sultoni. U fath siyosatini faol olib bordi. Usmonli qo‘shinining 26 ta yurishiga rahbarlik qilgan. Konstantinopolni 1453 yil qo‘lga kiritdi va uni Usmonli xalifaligining poytaxtiga aylantirdi.
Vizantiya mavjudligiga nuqta qo‘ydi, keyin Serbiya (1459), Morea (1460), Trebizond imperiyasi (1461), Bosniya (1463), Evbeyani (1471) fath etdi.
Karaman podshohligi (1471), Qrim xonligi va Albaniyani bo‘ysundirdi (1475), Albaniya (1479). Oqqo‘yunli davlati hukmdori Uzun Hasan bilan muvaffaqiyatli urushlar olib borgan.
Manbalar asosida
Bahriddin XUSHBOQOV
tarjimasi.