Joriy yilda Haj ziyoratini amalga oshirish maqsadida Saudiya Arabistoniga 4 milliondan ortiq ziyoratchilar tashrif buyuradi. Ularning ko‘pchiligi Makka va Madina shaharlaridagi tarixiy maskanlarni va muzeylarni tomosha qilish istagini bildiradilar.
Makka va Madina shaharlaridagi tarixiy joylarni tomosha qilish har bir ziyoratchining orzusidir.
Uhud jangi bo‘lib o‘tgan maydon, Said al-Shuhada, Al Juma, Qubo, Qiblatayn, Ijabah, Jamama, masjidlarini ko‘rish istagida bo‘lganlar ko‘pchilikni tashkil etadi.
Joriy yilning 1 avgust kuni o‘zbekistonlik ziyoratchilarning bir guruhi Madina shahridagi Qubo masjidini ziyorat qildilar.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam: “Kim uyida tahorat qilib, Qubo masjidiga kelib namoz o‘qisa, umraning savobini oladi”, deb marhamat qilganlar. Yurtdoshlarimiz ana shu hadisi sharifga amal qilib, chiroyli tahoratlar olib, xushbo‘yliklar sepib, pokiza holda Qubo masjidi ziyoratiga kelib, bu yerda ham ikki rakatdan namoz o‘qidilar.
Qubo masjidi Madinai munavvarada qurilgan dastlabki masjiddir. Bu masjidni Alloh taolo Qur’oni karimning Tavba surasida zikr qilgan:
لاَ تَقُمْ فِيهِ أَبَداً لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُواْ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ
“Sen u (masjid)da hech qachon turma! Albatta, birinchi kundan taqvo asosida qurilgan masjidda turmoqliging haqdir. Unda poklanishni sevadigan kishilar bor. Alloh esa poklanuvchilarni sevadir” (108-oyat).
Bu muborak joylarni ko‘rgan, Payg‘ambarimizning muborak qadamlari tekkan zaminda yurganiga sevinib ko‘zlariga ishona olmayotgan, ularning ibratli o‘tmishidan xabardor bo‘lgan otaxonu onaxonlarning quvonchlari cheksiz bo‘lib, qalblari to‘lqinlanib, imon-e’tiqodlari yanada ziyoda bo‘ldi.
Ularning lablari tinimsiz pichirlab, Alloh taologa hamdu sano, Payg‘ambar alayhissalomga durudu salavot, shunday muborak joylarga yetib kelishlariga sharoit yaratib bergan muhtaram Prezidentimizga va barcha mutasaddilarga rahmatlar aytishdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Savol: Men haydovchilik qilaman. Ba’zilar menga ma’lum miqdorda pul berib, uni boshqa shahardagi odamga yetkazishimni so‘rashadi. Shu puldan avval o‘zim foyda ko‘rib, so‘ng aytilgan odamga to‘liq qilib yetkazsam bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Yo‘q, bu ish joiz emas. Chunki bu omonatga xiyonat qilish hisoblanadi. Omonatga olingan puldan faqat egasi rozi bo‘lsagina ishlatish mumkin. Ammo egasi rozi bo‘lmasa, yoki egasiga bildirmay ishlatilsa, bu xiyonat sanaladi. Omonatga xiyonat qilish esa, katta gunoh va munofiqning belgilaridan biridir. Bu haqda faqih Nizomiddin Shoshiy rahimahulloh shunday zikr qiladilar:
“Omonatdor, vakil va g‘osib (birovning molini zo‘rlik bilan olgan kimsa)lar molning ayni o‘zini o‘zlarida olib qolib, uning mislini (qiymatini) to‘lashlari mumkin emasdir” (“Kitabul-xamsiyn” kitobi).
Shuningdek, alloma Ibn Nujaym rohimahulloh shunday naql qiladilar: “Omonatga olingan buyum boshqa kishiga na omonatga beriladi, na qarzga (bepul foydalanish uchun) beriladi, na ijaraga beriladi va na garovga qo‘yiladi. Agar omonatdor ulardan birortasini qilsa, javobgar bo‘ladi” (“Al-Bahrur-roiq” kitobi).
Xulosa qilib aytganda, haydovchilarning yuqoridagi birovning omonatidan beruxsat foydalanishlari va undan daromad ko‘rishlari shar’an joiz emasdir. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.