Kun o‘tgani sayin yurtimizda diniy sohada keng imkoniyatlar tobora yuksalib bormoqda. Bu Allohning biz bandalariga, jumladan, yurtimiz musulmonlariga ato etayotgan ulug‘ ne’matlaridandir. Ana shunday quvonarli voqealardan biri Navoiy viloyatida yangi masjidning ochilishi bo‘ldi.
Shu yilning 1 avgust kuni Navoiy viloyati Qiziltepa tumani Varozun mahallasida «Abu Bakr Siddiq» nomli yangi jome masjidining tantanali ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi.
Marosimda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Ibrohim domla Inomov, Navoiy viloyat bosh imom-xatibi Tohirjon Ro‘ziyev, tuman bosh imom xatibi Zavqiddin Oripov, tuman hokimi boshchiligidagi mutasaddi rahbarlar, imomlar, shuningdek, qishloq va mahalla faollari ishtiroki etishdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Ibrohim domla Inomov so‘zga chiqib, mahalla ahlini yangi masjid bilan qutladilar va ushbu masjid musulmonlarning duolari ijobat bo‘ladigan, yosh avlodning go‘zal axloqiy fazilatlari shakllanadigan mo‘tabar maskan bo‘lishini tilab, kerakli tavsiyalar berdilar, xayrli duolar qildilar.
Alloh taolo yangi masjidni qishloq ahli uchun, umuman, viloyat musulmonlari uchun ilm-ma’rifat va axloqiy tarbiya maskani bo‘lishini nasib etsin!
O‘zbekiston Musulmonlari idorasi Masjidlar bo‘limi
Tarixchilar Usmonli sultonlarining haj ziyoratiga bormaganiga ikki sababni ko‘rsatadilar:
1. Xavfsizlik muammolari:
Sultonlar haj safariga borishda xavfsizlik muammolariga duch kelgan bo‘lishlari mumkin. Ular uchun hajga borish oddiy odamlarnikidan farqli ravishda murakkab bo‘lgan, chunki sultonning yo‘lda hujumga uchrash xavfi katta edi. Bu holat katta qo‘shin bilan safar qilishni talab qilardi. Haj niyatida yo‘lga chiqib qon to‘kishga sabab bo‘lmasligini afzal bilganlar.
2. Davlat boshqaruvidagi mas’uliyat:
Sultonlar mamlakatni muddatsiz tark etish xavfli deb hisoblashgan. Haj safarlari bir necha oy davom etgani sababli, davlatni hukmdorsiz qoldirish anarxiya va siyosiy beqarorlikka olib kelishi mumkin edi. Shuning uchun sultonlar haj o‘rniga davlat boshqaruvi va xarbiy yurishlarga ustunlik berganlar.
Vaqt o‘tishi bilan Usmonlilar sulolasiga bu an’anaga aylandi. Sultonlar “hajji badal” qilishni tayinlagan bo‘lishi mumkin.
Shu bilan birga, Usmoniy sultonlari Makka va Madinaga doim e’tibor qaratgan. Ular har yili xayriya karvonlarini jo‘natib, muqaddas shaharlarning aholisiga moliyaviy yordam ko‘rsatganlar va Haramayn masjidlarini ta’mirlab, kengaytirib turganlar.
Po‘latxon Kattayev,
TII Hadis va Islom tarixi fanlari kafedrasi katta o‘qituvchisi.