Saudiya Arabistoni Haj vazirligi tomonidan O‘zbekiston hojilarga yaratilgan shart-sharoitlar bo‘yicha Malayziya, Indoneziya, Turkiya singari birinchi beshtalik davlatlar safiga kiritildi. Bu haqda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi, “Haj-2019” Ishchi guruhi rahbari Jasur Akramov Makka shahrida yurtimiz hojilari bilan tashkil etilgan uchrashuvda ma’lum qilindi.
Bunday yuksak e’tirofga o‘z-o‘zidan erishilgani yo‘q, albatta. Uning zamirida muhtaram Prezidentimiz tavsiyasi asosida muqaddas haj ziyorati tadbirlarini tashkil etish va o‘tkazish masalalariga jiddiy e’tibor qaratilayotgani, bo‘lg‘usi hojilar uchun zarur barcha shart-sharoit yaratib berilayotgani mujassamdir.
Darhaqiqat, bu yilgi haj mavsumiga tayyorgarlik ishlari nisbatan erta boshlanib, yuqori tajribaga ega shirkatlar bilan shartnomalar tuzildi, eng zamonaviy mehmonxonalar ijaraga olindi. Bundan tashqari, 7200 nafar ziyoratchiga mavsum davomida namunali xizmat ko‘rsatish uchun 35 nafardan iborat Ishchi guruhi, 140 nafar guruh rahbari (ellikboshi), 35 nafar shifokor va 15 nafar oshpaz jalb etilgani diqqatga sazovordir.
— Haj amalini bajarish uchun ushbu muqaddas manzil-makonga yetib kelib, bekamu ko‘st ibodat qilishga intilayotganingiz, bugungi kunga qadar Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga salom yo‘llaganingiz, umrani ado etganingiz — ulug‘ baxt, — deydi O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari. — Bu Allohning eng suygan bandalariga nasib etadi. Davlatimiz tomonidan haj mavsumi davomida sizlar uchun barcha shart-sharoit muhayyo qilib berilmoqda. Bu muhtaram Prezidentimiz tashabbusi bilan odamlarni rozi qilish yo‘lida olib borilayotgan xayrli ishlar samarasidir. Zotan, odamlari rozi yurtga Yaratgan ham ne’matlarini yog‘diradi, insha Alloh.
Uchrashuvda keyingi paytda diniy sohada olib borilayotgan islohotlar haqida ham so‘z yuritilib, masjid-madrasalarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazishda imtiyozlar berilgani, Xalqaro islom akademiyasi ta’sis etilgani, “Vaqf” xayriya jamoat fondi tuzilgani, Xalqaro Islom sivilizatsiya markazi, Mir Arab oliy madrasasi, Imom Buxoriy, Imom Termiziy xalqaro ilmiy tadqiqot markazlari tashkil etilgani, Hadis, Kalom, Aqida, Fiqh va Tasavvuf ilmi maktablari tuzilgani alohida qayd etildi. Ayniqsa, haj qiluvchilar soni oshirilib, umra safariga cheklanmagan miqdorda ziyoratchilar borishi mumkin ekani xalqimiz uchun katta imkoniyat bo‘lgani aytib o‘tildi.
Ziyoratchilarni qiziqtirayotgan savollarga muftiy va Ishchi guruhi a’zolari tomonidan batafsil javob qaytarilib, haj ibodatining qolgan ruknlarini bajarish yuzasidan yo‘l-yo‘riq va ko‘rsatmalar berildi.
Said RAHMONOV
Davlatimiz rahbarining shu yil 14 martdagi “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaroriga ko‘ra, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, Imom Moturidiy, Imom Buxoriy, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi, Islom sivilizatsiyasi markazi, O‘zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan tashkil etilgan anjumanda dunyoning o‘ttizga yaqin davlatidan muftiylar, islomshunos va dinshunos olimlar, diniy-ma’rifiy soha vakillari ishtirok etmoqda.
Anjuman munosabati bilan o‘tkazilgan brifingda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita axborot xizmati rahbari – matbuot kotibi Ilhom Ma’rupov konferensiya va uning doirasidagi tadbirlar haqida ma’lumot berdi.
– Mamlakatimiz taraqqiyotining yangi bosqichida O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan jamiyatda diniy bag‘rikenglik, millatlararo totuvlik va ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash, buyuk alloma va mutafakkirlarimizning boy ilmiy-ma’naviy merosini chuqur o‘rganish bo‘yicha puxta o‘ylangan izchil islohotlar amalga oshirilmoqda, – dedi I.Ma’rupov. – Ushbu ezgu ishlarning uzviy davomi sifatida 2025 yil 29-30 aprel kunlari Samarqand shahrida “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya o‘tkazilmoqda.
So‘nggi yillarda diniy-ma’rifiy sohada amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar natijasida O‘zbekistonda moturidiyshunoslik ilmiy maktabi shakllandi, desak to‘g‘ri bo‘ladi.
Konferensiyaning ahamiyati va dolzarbligi haqida gapirganda bugungi kunda quyidagi omillar Imom Moturidiy va moturidiylik ta’limotini chuqur o‘rganishni taqozo etayotganini alohida qayd etish lozim:
– muqaddas islom dini niqobi ostida faoliyat yuritayotgan radikal guruhlar harakati kuchayib borayotgan bugungi sharoitda xalqaro maydonda Imom Moturidiy ta’limotini o‘rganishga e’tibor oshmoqda;
– moturidiylik maktabining bag‘rikeng g‘oyalari, asrlar davomida mintaqamiz xususiyatlariga mos holda shakllangan insonparvar ta’limoti radikalizmga qarshi kurashning ta’sirchan va samarali vositasi sifatida baholanmoqda.
Konferensiya 3 ta shu’bada faoliyat olib boradi:
Birinchi shu’ba “Imom Moturidiy va uning izdoshlari ilmiy merosining islom ilmlari rivojidagi o‘rni” mavzuiga bag‘ishlangan bo‘lib, unda Imom Moturidiy, moturidiy allomalari va izdoshlari hayot yo‘li, Movarounnahr kalom ilmi maktabi rivojlanish tarixi haqida bahs-munozaralar, ilmiy muzokaralar bo‘lib o‘tadi.
Ikkinchi shu’ba “Moturidiylik ta’limotida umuminsoniy qadriyatlar talqini” mavzuida bo‘lib, u Moturidiylik ta’limotida ilgari surilgan g‘oyalar, jumladan, bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat nazariyalarining shakllanishiga oid munozaralarni o‘z ichiga oladi.
Uchinchi shu’ba “XXI asrda moturidiylik ta’limotining ahamiyati” mavzuiga bag‘ishlangan bo‘lib, u Imom Moturidiy va uning izdoshlari ilmiy merosida ko‘tarilgan mavzularning bugungi kundagi dolzarb muammolarni hal qilishdagi ilmiy va nazariy ahamiyatiga oid bahs-munozaralarni qamrab oladi.
Anjuman yakunida Imom Moturidiy ilmiy merosi va moturidiylik ta’limotini o‘rganishni yangi bosqichga olib chiqish bo‘yicha nufuzli olimlarning taklif va tashabbuslari asosida yakuniy deklaratsiya qabul qilinadi.
Bugun anjuman qatnashchilari uchun Samarqand shahridagi muqaddas qadamjolar va tarixiy-madaniy yodgorliklarga sayohat ko‘zda tutilgan.
G‘.Hasanov, A.Isroilov (video), O‘zA muxbirlari