Bugun, 19 iyul kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi tasarrufidagi Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom institutiga hujjat topshirgan abituriyentlar uchun Arab tili fanidan ijodiy imtihon bo‘lib o‘tdi.
Dastlab institut rektori Uyg‘un G‘afurov abituriyentlarga imtihon jarayoni va tartibini tushuntirib o‘tdi.
So‘ngra Din ishlari bo‘yicha qo‘mita Diniy-ma’rifiy ta’lim muassasalari bilan ishlash bo‘limi boshlig‘i Rustamov Bobomurod so‘z olib, abituriyentlarga imtihonlardan muvaffaqiyat bilan o‘tishlarini tiladi.
Ijodiy imtihon materiallari solingan konvert imtihon boshlanishi oldidan O‘zbekiston musulmonlari idorasi kuzatuvchisi, Toshkent islom instituti qabul hay’ati a’zolari, abituriyentlar hamda ota-onalar ishtirokida ochilib, bu haqda dalolatnoma tuzildi.
Kuzatuvchilar, ota-onalar imtihon uchun ajratilgan xonalar va imtihon topshiruvchilar uchun yaratilgan shart-sharoitlar bilan tanishdilar.
So‘ngra, savollar solingan konvertlar abituriyentlar tomonidan ochilib, navbati bilan variantlar olindi va ular javob berishga tayyorlanish uchun ajratilgan o‘rinlarga joylashdilar.
Imtihonga Toshkent islom instituti, Xalqaro islom akademiyasi va Toshkent davlat sharqshunoslik institutining Arab tili fani bo‘yicha mutaxassis o‘qituchilari jalb etilgan.
Ijodiy imtihon jarayonlarida savollarga tayyorlanib bo‘lgan abituriyentlar imtihon oluvchi o‘qituvchilar tomonidan savol-javob qilinib, ularning bilimlari sinovdan o‘tkaziladi. Farzandlariga ruhiy dalda bo‘lib, ular bilan hamroh bo‘lib kelgan ota-onalar va mehmonlar uchun institut hududida salqin ichimliklar va shinam kutish joylari tashkil qilindi. Imtihonlarni talab darajasida o‘tkazish maqsadida ichki ishlar va tibbiyot xodimlari ham jalb qilindi.
Abituriyentlar ijodiy imtihonda Arab tili fanidan sinovdan o‘tishmoqda. Toshkent islom institutiga abituriyentlarni qabul qilish tartibi to‘g‘risidagi nizomga ko‘ra, Aqoid, Fiqh va O‘zbekiston tarixi fanlaridan test sinovlari ertaga 20 iyul kuni O‘zko‘rgazmasavdo markazida bo‘lib o‘tadi.
Eslatib o‘tamiz, 2019-2020 o‘quv yili uchun jami 226 abituriyentlardan arizalar qabul qilingan bo‘lib, bu yil O‘zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan 60 ta o‘rin ajratilgan bo‘lib, shundan 10 nafari ayol-qizlardan iborat.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bugungi kunda taomlanish madaniyatimiz tobora g‘arb madaniyatiga moslashib borayotgani hech kimga sir emas. Restoranlarda vilkalar va pichoqlardan foydalanish odatiy holga aylangan, hatto o‘zimizning milliy taomlarimizni ham qo‘l bilan yeyishdan uyaladiganlar topiladi. Aslida esa, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning taomlanish odoblariga nazar tashlasak, go‘shtni pichoq bilan emas, tishlab yeyish tavsiya qilinganini ko‘ramiz.
Oisha roziyallohu anho rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deydilar: "Go‘shtni pioq bilan kesib yemanglar, chunki bu ajam (musulmon bo‘lmagan)larning ishi. Uni tishlab yenglar, shunda yeyish osonroq va mazasi yoqimliroq bo‘ladi" (Abu Dovud, 3778-hadis).
Yana bir hadisi sharifda Sofvan ibn Umayya roziyallohu anhu bunday deydilar: "Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga taomlanayotib, go‘shtni suyagidan qo‘lim bilan ajratib yedim. Shunda u zot: Suyakni og‘zingga yaqin olib kelib yegin, ana shunda mazali va yoqimli bo‘ladi”, dedilar (Abu Dovud, 3779-hadis).
Bu hadislar bizga nimani o‘rgatadi? Eng avvalo, taomlanish madaniyati g‘arbga ergashish bilan o‘lchanmasligini anglatadi. Bugungi kunda ba’zi kishilar qo‘l bilan ovqat yeyishni madaniyatsizlik deb bilishadi. Aslida esa, bu aynan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning sunnatlaridan biridir. Sunnatga mos kelgan narsa hech qachon or va uyat bo‘lishi mumkin emas.
Bundan tashqari, qo‘lda yeyishda miya ovqatga tayyorgarlik ko‘radi va hazm jarayoni yaxshiroq kechadi. Qo‘llar bilan ovqatni ushlaganda miya oshqozonga hazm jarayonini boshlash haqida signal yuboradi. Qo‘llar teridagi mikrobiota (foydali bakteriyalar) tufayli organizmning immunitetini kuchaytiradi. Qo‘l bilan yeyishda kishi ovqatning tuzilishi va haroratini his qilib, shunga muvofiq ish ko‘radi. Qo‘l bilan ovqat yeganda odam sekinroq yeydi va tanasiga yetarlicha to‘yinganlik signalini berishga imkoniyat beradi. Bu esa ortiqcha ovqat yeyishning oldini oladi. Bolalar uchun qo‘l bilan ovqat yeyish motorika (mayda qo‘l harakatlari) va mustaqillikni rivojlantiradi.
Demak, taomlanishda ham biz sunnatni unutmasligimiz, o‘z madaniyatimiz va islomiy qadriyatlarimizga sodiq qolishimiz kerak. G‘arb qadriyatlari hayotimizning ajralmas qismiga aylanib borayotgan bir paytda, biz sunnat yo‘lidan uzoqlashmaylik!