بسم الله الرحمن الرحيم
Allohga hamd, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga Allohning salotu salomi bo‘lsin!
Sunnatni bizga sof holida yetkazgan sahoba, ahli bayt va olimlardan Alloh rozi bo‘lsin!
Salafu solihlar yo‘lidan yurish, ularning ta’limotiga amal qilish eng sharafli maslakdir. Zero, ular bizdan ko‘ra Allohning kalomi va Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlarini yaxshiroq bilishgan.
Ming afsusklar bo‘lsinki, so‘ngi yillarda salaflar yo‘lidan yurish da’vosi bilan ummat orasiga tafriqa soladigan toifalar chiqib qoldi. Ular o‘zlarini salafiy deb atab, avom xalqni mazhabga ergashishdan qaytarmoqda.
Keling ularning ba’zi da’volarini ilmiy va mantiqiy tahlil qilib ko‘ramiz. Zero, har bir da’voni ilmiy o‘rganib, keyin uni qabul qilish dinimizning ta’limoti hisoblanadi.
Ular aytadi: «Alloh bizni birovning fikriga ergashib ibodat qilishga buyurmagan. Shuning uchun, mazhab imomiga ergashishimiz shart emas».
Bu da’volari Qur’on oyatlariga ziddir. Chunki Alloh taolo bilmagan narsalarimizni olimlardan so‘rab, unga amal qilishga buyurib, shunday degan:
فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
«Bilmasangiz, zikr ahlidan (ya’ni olimlardan) so‘ratng». (Nahl, 43).
Ushbu oyatda Alloh taolo bizlarni olimlardan so‘rashga va ular aytgan ko‘rsatmaga amal qilishga buyurmoqda.
Yana boshqa bir oyatda, Qur’on va hadisdan hukm chiqara oladigan mujtahidlarga ergashishga targ‘ib qilib shunday degan:
وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ
«Qachonki ularga eminlik yoki haq to‘g‘risida bir ish – xabar yetsa, uni har qayoqqa tarqaturlar. Agar uni Rasulga va o‘zlaridan bo‘lgan ishboshilarga havola qilganlarida edi, ulardan ishning negizini biladiganlari uni anglab yetar edilar». (Niso, 83).
«Ishning negizini biladiganlar» deb tarjima qilingan so‘z arab tilida istinbot deb nomlanadi. Ya’ni istinbot qila oladigan mujtahidlarga havola qilishsa, xato qilmagan bo‘lishadi, deyilmoqda.
Demak, ijtihod qilish darajasiga yetmagan har bir odam, garchi u arab tilini yaxshi bilib, oyat va hadislarning ma’nosini tushunsada, mujtahid imomga ergashishi shart.
Ularning yana bir da’vosi: «Bitta mazhabga ergashib ibodat qilishdan ko‘ra, har bir mazhabdagi to‘g‘ri fikrlarni olib, ibodat qilamiz».
Ularning bu da’vosi kishini fosiqlikka olib boradi. Tasavvur qilib ko‘ring, ayol kishiga qo‘li tekkan kishining tahorati buzilish yoki buzulmasligi borasida, imom Shofeiy rahmatullohi alayhning «Tahorati buziladi», degan so‘zini olmasdan, Abu Hanifa rahmatullohi alayhning: «Tahorati buzilmaydi», degan so‘zini olsa, shuningdek, badandan qon chiqish masalasida imom A’zamning: «Tahorati buziladi», degan so‘zini olmasdan, Shofeiyning: «Tahorati buzilmaydi», degan so‘zini olsa, bunda inson o‘ziga qulay yo‘llarni qidirib, dinda fosiq bo‘lib qolmaydimi?! Har bir mazhabdan terib, terib amal qilish talfiq ya’ni beqarorlik deyiladi. Bunday yo‘lni tutgan inson haromni halolga, haromni halolga, makruhni, mubohga, mubohni makruhga chiqaradigan dini sust insonga aylanadi.
Ularning yana bir da’vosi «Mazhabga emas, salaflarga ergshashish kerak». Mana shu so‘zni aytayotgan salafiyga: «Bu fikrga qayerdan kelding», deb savol bersangiz, u: «Alboniy, Usaymin va Ibn Bozlarning ma’ruzasidan yoki kitobidan o‘qib shu fikrni aytganlarini eshitdim», deydi. Farazan to‘rt mazhab imomiga ergashmay, salaflarning yo‘lidan yuradigan bo‘lsak, o‘sha salaflarning so‘zini, yo‘lini qanday topamiz, desak, salafiylar: «Alboniy, Usaymin, Ibn Boz va boshqa olimlar o‘z kitoblari va ma’ruzalarida salaflar yo‘lini bayon qilib, fiqhiy masalalarni aytishgan. Biz o‘shanga amal qilsak bo‘ldi», deydi. Biz shunda u salafiyga: «Demak, sen ham salaflarning emas, o‘sha Alboniylarning yo‘liga ergashayatgan ekansanda», deymiz. Aslida, imom A’zamga ergashish salaflar yo‘lini mahkam tutishdir. Chunki, imom A’zam tobein ya’ni salaf bo‘lganlar. Shuningdek, qolgan uch mazhab imomi Alboniy, Usaymindan ko‘ra salaflar davriga yaqin yashagan va ularning yo‘lini bulardan ko‘ra yaxshi bilgan.
Salafiylik da’vosi bilan faoliyat olib borayotgan toif mazhabsizlikka chaqirish bilan, aslida o‘zlari bir mazhabni paydo qilgan va ummatning tafriqa va bo‘linishiga sabab bo‘lgan.
Ular aytgan da’voning ya’ni mazhab imomlarining birortasiga ergashmasdan ibodat qilish kerak, degan so‘zning imkoni yo‘q. Chunki qaysi bir fiqhiy masalani yechishga urunmasin, albatta to‘rt imomdan birining so‘zini olishga majbur. Shunday ekan, bu asosi yo‘q da’volarni chetga surib, bir ming ikki yuz yildan beri davom etib kelayotgan to‘rtta mazhabning biriga ergashib, ibodatlarni ado qilish eng to‘g‘ri va salaflar yo‘lini mahkam tutish hisoblanadi.
Alloh barchamizni to‘g‘ri yo‘lgan boshlasin!
Odilxon qori Yunusxon o‘g‘li
“Xo‘ja Alambardor” jome masjidi imom-xatibi
Iymon 
Namoz 
Ro'za 
Zakot 
Haj 
Qur'on 
Islom saboqlari 
Aloqa 
