Sayt test holatida ishlamoqda!
07 Fevral, 2025   |   8 Sha`bon, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:08
Quyosh
07:28
Peshin
12:42
Asr
16:05
Shom
17:50
Xufton
19:05
Bismillah
07 Fevral, 2025, 8 Sha`bon, 1446

Avratni berkitaylik!

18.07.2019   7558   5 min.
Avratni berkitaylik!

Bu rasmda dengiz sohillaridagi quyosh nurlari ta’sirida yarim yalong‘och holda yuruvchi hamda ko‘cha-ko‘ylarda tanasining katta qismini ochib yuruvchi ayollarning teri saratoniga chalinish belgilari ko‘rsatilgan ekan.

Tibbiyot mutaxassislari ayollarga quyoshning to‘g‘ridan to‘g‘ri tushuvchi nurlaridan va erkaklarning nazarlaridan saqlanish uchun tanani o‘rab, berkitib yurishni tavsiya qilmoqdalar.

Quyoshdan keladigan ultrabinafsha nurning ko‘p miqdorda qabul qilinishi teri saratoniga sabab bo‘ladi.

Shuningdek, nomahramlar nazariga ko‘p nishon bo‘lgan tana ham saratonga chalinadi.

Dinimizda bejizga ayollarga ham, erkalarga ham avratlarini berkitib yurish buyurilmagan.

Alloh taolo Qur’oni Karimning Nur surasida shunday marhamat qilgan:

 

قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ

وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُوْلِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاء وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

  1. “Sen mo‘minlarga ayt, ko‘zlarini tiysinlar va farjlarini saqlasinlar. Ana shu ular uchun pokdir. Albatta, Alloh nima hunar qilayotganlaridan xabardordir”.
  2. “Sen mo‘minalarga ayt: Ko‘zlarini tiysinlar, farjlarini saqlasinlar va ziynatlarini ko‘rsatmasinlar, magar zohir bo‘lgan ziynatlar bo‘lsa (mayli). Ro‘mollarini ko‘ksilariga to‘sib yursinlar. Ziynatlarini ko‘rsatmasinlar, magar erlariga yo otalariga yo erlarining otalariga yo o‘g‘illariga yo erlarining o‘g‘illariga yo aka-ukalariga yo aka-ukalarining o‘g‘illariga yo opa-singillarining o‘g‘illariga yo ayollariga yo o‘z qo‘llarida mulk bo‘lganlarga yo (ayollarga) behojat erkak xizmatchilarga yo ayollar avratining farqiga bormagan yosh bolalarga (bo‘lsa mayli). Maxfiy ziynatlarini bildirish uchun oyoqlarini (yerga) urmasinlar. Allohga barchangiz tavba qiling, ey mo‘minlar! Shoyadki, najot topsangizlar”.

(Ushbu oyatda Alloh taolo Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga xitob qilib, mo‘mina ayollarga kiyim kiyish va avrat berkitish borasida o‘zlarini qanday tutishlari lozimligini bayon qilib berishini buyurmoqda. Muslima ayollar ham nomahramlarga shahvat nazari bilan qaramasliklari lozimligi ushbu oyatdan tushuniladi. Ayolning ayolga nisbatan avrati kindigidan tizzasigachadir. Ayol kishining nomahram erkaklarga nisbatan avrati yuzi va ikki kaftidan boshqa butun badanidir. Mo‘mina-muslima ayol sharafini saqlash uchun Allohning amriga itoat etib, avratini nomahram erkaklardan berkitmog‘i kerak. Buning uchun esa, yuzi va ikki kaftidan boshqa butun tanasini to‘sib turadigan kiyim kiymog‘i lozim. Shuningdek, kiyim yupqa, badanga yopishgan, tor bo‘lmasligi ham zarur. Nomahram erkaklarning e’tiborini jalb qilmaydigan darajada bo‘lishi kerak. Ziynat deganda chiroyli kiyimlar, taqinchoqlar va ayollar o‘zlarini chiroyli ko‘rsatish uchun ishlatadigan turli vositalar ko‘zda tutiladi. Ayol kishi ushbu oyatga amal qilib, ziynatini nomahramlardan berkitmog‘i lozim, berkitishning imkoni bo‘lmay qolganda gunoh emas. boshlariga o‘ragan ro‘mollari faqat sochlarini emas, balki tomoqlari, ko‘ksilari va ko‘kraklarini ham to‘sib tursin. Toki, ularning jamoli begona ko‘zlarga mo‘ljal bo‘lmasin, turli fitnalar keltirib chiqarmasin. Johiliyat davrida ayollar oyoqlariga ham turli taqinchoqlar, qo‘ng‘iroqlar taqib olishar ekan. Keyin esa, erkaklarning e’tiborini jalb etish uchun oyoqlarini yerga qattiq-qattiq urib yurib, haligi taqinchoqlarning ovozini chiqarishar ekan. Bu esa, o‘z navbatida, erkaklarning shahvatini qo‘zg‘agan, ayolning ortidan tushib xiralik qilishiga va oxir-oqibat zinoga olib borishi mumkin bo‘lgan.)

Erkak kishining shahvat bilan yoki ayol kishining begona jinsga shahvat bilan qarashi, narigi tomonning teri to‘qimalarida shikastlanishni yuzaga keltirar ekan.

Avratni ochib yurish teri saratoniga chalinishni paydo qilsa, Allohning amriga xilof ish qilingani uchun banda qattiq gunohkor bo‘ladi.

Buni qarangki, erkak kishi belidan to tizzasi ostigacha berkitib olib, orqasi, yelkasini ochib yursa, o‘sha ochiq a’zolari saratonga chalinmas ekan.

Nega?

Chunki, Alloh taolo erkakning avratini kindigidan to tizzasining ostigacha deb belgilab qo‘ygan.

Alloh taoloning belgilab qo‘ygan joyi berkitilmagandagina, o‘sha ochilgan a’zolarda ushbu kasallik bo‘y ko‘rsatar ekan.

Ma’lumot o‘rnida avrat haqida tushuncha berib o‘tsak.

«Erkakning avrati kindigi ostidan tizzasi ostigachadir. Cho‘riniki mana shu (kindik ostidan tizzasi ostigacha) orqa va qorni bilan birgadir. Hur (ozod va erkin) ayolning avrati butun badanidir. Magar, yuzi, kafti (bo‘g‘imigacha) va qadami (to‘pig‘igacha) avrat emas». (Ubaydulloh ibn Toj ush-shari’a: «Muxtasar ul-viqoya», Qozon-1911 y., 12-bet.).

Demak, Imomi A’zam Abu Hanifa rahimahulloh mazhabiga ko‘ra, erkakning avrat, ya’ni begonalardan yashirishi lozim bo‘lgan badanidagi joylari kindigi ostidan tizzasi ostigacha ekan. Bunda kindik avrat emas, tizza va uning tepasi avratdir. Ayollarning yuzi, kafti va qadamidan tashqari butun badanlari avratdir.

Alloh taolo barchamizni turli kasalliklardan asrasin! Doim Uning amriga itoat qilib, barchamiz berkitishimiz lozim bo‘lgan a’zolarimizni berkitib yurishimizni nasib etsin!

 

Nozimjon Hoshimjon

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

“Bulus” zindoniga tushib qolmang!

6.02.2025   10842   2 min.
“Bulus” zindoniga tushib qolmang!

Alloh taolo aytadi: “Odamlarga (kibrlanib) yuzingni burishtirmagin va yerda kerilib yurmagin! Chunki Alloh barcha kibrli, maqtanchoq kimsalarni suymas” (Luqmon surasi, 18-oyat).
 

Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Sizlardan ilgari yashab o‘tgan bir kishini takabburlik bilan izorini sudrab yurganida yer yutdi. U qiyomat kunigacha yer (qa’ri)ga kirib ketaveradi(Imom Buxoriy rivoyati).


Yoshligimizda ustozlar kishining kibrli yo unday emasligini donga to‘la boshoqning egilishi, donsiz boshoqning esa xuddi kibrlanganday tik turishi misolida tushuntirishgandi. Katta bo‘lib angladikki, ustozlarning maqsadi boshoq misolida kibrlanmaslikni ko‘z oldimizda qoldirish bo‘lgan ekan. Negaki, mutakabbirlikning oqibati juda ayanchli bo‘larkan.


Amr ibn Shuaybning bobosidan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Qiyomat kunida mutakabbir kimsalar odam suratidagi chumolilarga o‘xshash holda qayta tiriladi. Ularni har tomondan xorlik o‘rab oladi. Ular jahannamdagi  “Bulus” deb nomlanadigan zindonga haydaladi(Imom Termiziy rivoyati).


Kibrning sabablari turlichadir. Masalan, biror sohani o‘zlashtirgan, kerakli mutaxassisga aylangan odam o‘zini olim, boshqalarni johil sanab, nasihatni qabul qilmay qolishi, kimdir ota-bobolarining oliy nasabi bilan faxrlanib, o‘zgalarni nasabi past, deb bilishi, kimdir esa mol-dunyo tufayli g‘ururga ketishi mumkin. Yana chiroy, quvvat kabi ne’matlar ham shular jumlasidan. Ko‘plar shu sabablar tufayli “Boshqalardan ustunman”, deb o‘ylashadi. Vaholanki, Alloh bandaning chiroyiga, nasabiga, boyligiga emas, qalbiga, qilayotgan niyati va amaliga qaraydi.


Ibn Sinoning ustozi Kushyorning huzuriga bir kishi ilm o‘rganish maqsadida kelibdi. 2-3 oy o‘tsa hamki, ustozi ilm berishni boshlamagach:

– Hazrat, endi menga javob bersangiz. Uch oy bo‘ldi, dars bermadingiz. Vaqtingiz yo‘q shekilli, – debdi. Shunda ustoz:

– Men senga bajonidil dars berardim. Lekin huzurimga kelgan paytingda "bu ilmdan mening uncha-muncha xabarim bor", deya kibrlanding. O‘sha qarashing haliyam ketmadi. Men bo‘sh idishni to‘ldiraman, deb javob qilibdi.


Mol-davlatga kibrlansangiz, demak faqirsiz. O‘zingizni boshqalardan ustun ko‘radigan bo‘lsangiz, har qancha ilmingiz bo‘lmasin, johilsiz. Kishini zulmga, tug‘yonga soladigan kuch-quvvat aslida zaiflikdir. Haqiqiy boylik, martaba va ilmni tavozeli insonlardan topasiz! 

Ja’farxon So‘fiyev,

To‘raqo‘rg‘on tumanidagi

“Is'hoqxon to‘ra” jome masjidi imom-xatibi

Maqolalar