Bugun, 17 iyul kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi Toshkent viloyati vakilligi hamda Toshkent viloyati hokimligi tomonidan Toshkent viloyatida faoliyat olib borayotgan imom-xatib va imom noiblari uchun seminar trening tarzida ma’naviy-ma’rifiy tadbir tashkil etildi. Tadbirdan ko‘zlangan maqsad – yurtimizda diniy-ma’rifiy sohada amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar, diniy soha xodimlarining hamkor tashkilotlar bilan birgalikda amalga oshirayotgan ishlarini yanada takomillashtirish, bu borada ularning ilm va malakalarini yanada oshirishdan iborat. Aynan shu sababli ham seminar trening dinimiz rivojiga salmoqli hissa qo‘shgan, o‘zidan keng ilmiy meros qoldirgan yurtdoshimiz fazilatli Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlarining majmuasida o‘tkazildi.
Tadbir an’anaviy tarzda Qur’on tilovati bilan boshlandi va mamlakatimiz taraqqiyoti, dinimiz rivoji, millatimiz kelajagi uchun, buyuk ajdodlarimiz ruhi yod etilib xayrli duolar qilindi. Seminar-treningni Toshkent viloyati bosh imom-xatibi X.Turmatov ochib berdi.
Tadbirda o‘z ma’ruzalari bilan ishtirok etgan notiqlar Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlarining hayoti va ilmiy merosi; Shayx tomonidan tasnif etilgan «Al-adab al-mufrad», «Ijtimoiy odoblar», «Baxtiyor oila», «Islom tarixi», «Oltin silsila», «Mazhablar birlik ramzi» va «Mazhabsizlik bid’atdir» kitoblari va ularning ahamiyati; hadis ilmlari; diniy sohaga oid qonun hujjatlarining mazmun mohiyati; missionerlik, prozelitizm va yot g‘oyalar ta’siriga berilishning salbiy oqibatlari va ularga qarshi kurashish ko‘nikmalarini yuksaltirish mavzularida ma’ruzalar qildilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bugungi kunda taomlanish madaniyatimiz tobora g‘arb madaniyatiga moslashib borayotgani hech kimga sir emas. Restoranlarda vilkalar va pichoqlardan foydalanish odatiy holga aylangan, hatto o‘zimizning milliy taomlarimizni ham qo‘l bilan yeyishdan uyaladiganlar topiladi. Aslida esa, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning taomlanish odoblariga nazar tashlasak, go‘shtni pichoq bilan emas, tishlab yeyish tavsiya qilinganini ko‘ramiz.
Oisha roziyallohu anho rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deydilar: "Go‘shtni pioq bilan kesib yemanglar, chunki bu ajam (musulmon bo‘lmagan)larning ishi. Uni tishlab yenglar, shunda yeyish osonroq va mazasi yoqimliroq bo‘ladi" (Abu Dovud, 3778-hadis).
Yana bir hadisi sharifda Sofvan ibn Umayya roziyallohu anhu bunday deydilar: "Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga taomlanayotib, go‘shtni suyagidan qo‘lim bilan ajratib yedim. Shunda u zot: Suyakni og‘zingga yaqin olib kelib yegin, ana shunda mazali va yoqimli bo‘ladi”, dedilar (Abu Dovud, 3779-hadis).
Bu hadislar bizga nimani o‘rgatadi? Eng avvalo, taomlanish madaniyati g‘arbga ergashish bilan o‘lchanmasligini anglatadi. Bugungi kunda ba’zi kishilar qo‘l bilan ovqat yeyishni madaniyatsizlik deb bilishadi. Aslida esa, bu aynan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning sunnatlaridan biridir. Sunnatga mos kelgan narsa hech qachon or va uyat bo‘lishi mumkin emas.
Bundan tashqari, qo‘lda yeyishda miya ovqatga tayyorgarlik ko‘radi va hazm jarayoni yaxshiroq kechadi. Qo‘llar bilan ovqatni ushlaganda miya oshqozonga hazm jarayonini boshlash haqida signal yuboradi. Qo‘llar teridagi mikrobiota (foydali bakteriyalar) tufayli organizmning immunitetini kuchaytiradi. Qo‘l bilan yeyishda kishi ovqatning tuzilishi va haroratini his qilib, shunga muvofiq ish ko‘radi. Qo‘l bilan ovqat yeganda odam sekinroq yeydi va tanasiga yetarlicha to‘yinganlik signalini berishga imkoniyat beradi. Bu esa ortiqcha ovqat yeyishning oldini oladi. Bolalar uchun qo‘l bilan ovqat yeyish motorika (mayda qo‘l harakatlari) va mustaqillikni rivojlantiradi.
Demak, taomlanishda ham biz sunnatni unutmasligimiz, o‘z madaniyatimiz va islomiy qadriyatlarimizga sodiq qolishimiz kerak. G‘arb qadriyatlari hayotimizning ajralmas qismiga aylanib borayotgan bir paytda, biz sunnat yo‘lidan uzoqlashmaylik!