Sayt test holatida ishlamoqda!
03 May, 2025   |   5 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:48
Quyosh
05:18
Peshin
12:25
Asr
17:17
Shom
19:25
Xufton
20:50
Bismillah
03 May, 2025, 5 Zulqa`da, 1446

“Folga borma folsiz yurma”mi

17.07.2019   4391   5 min.
“Folga borma folsiz yurma”mi

Bugun juda ham dolzarb masalalardan biri xususida suhbatlashamiz. Ayni paytda butun dunyoning eng katta muammolaridan biri bo‘lgan musulmonlarning boshiga musibatlar keltirib, iymonlaridan ayrilishiga sabab bo‘layotgan sehr, folbinlik va munajjimlik zamonamizning boshiga bitgan balo bo‘ldi, desak xato qilmaymiz.

Islom ulamolari sehrgar shak-shubhasiz, kofir bo‘ladi, degan hukmni o‘qishgan. Bunga hujjat sifatida quyidagi oyat keltiriladi: «Balki odamlarga sehr o‘rgatadigan shaytonlar kofir edilar» (Baqara surasi, 102).
La’natlangan shaytonning odamlarga sehr o‘rgatishdan ko‘zlagan birdan-bir maqsadi – ularni mushrikka aylantirishdir. Alloh o‘ziga shirk keltirgan insonni hech qachon kechirmaydi. 

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Kimki bashoratgo‘y yoki folbinning oldiga borib, aytayotgan gapini rost deb bilsa, u shubhasiz, Muhammadga tushgan narsaga kufr keltiribdi» (Abu Dovud, Nasoiy, Ibn Moja).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Kimki bashoratgo‘yning oldiga borib, undan biron narsani so‘rasa, qirq kungacha uning bironta ham namozi qabul qilinmaydi» (Muslim rivoyati).
Oisha roziyallohu anho aytdilar: «Odamlar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan folbinlar haqida so‘rashdi. U zot roziyallohu anho: «Ular haq emaslar», dedilar. Ular: «Yo Rasululloh, ular gohida shunday gaplarni aytadilarki, u haq bo‘lib chiqadi», deyishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Bu haq kalimani jin o‘g‘irlab o‘g‘rincha bilib oladi-da uni do‘sti folbinning qulog‘iga quyadi. Folbinlar esa unga yuzta yolg‘onni aralashtirib yuboradilar», dedilar» (Muttafaqun alayh).

Ali ibn Abu Tolib roziyallohu anhu aytganlar: «Folbin – sehrgar, sehrgar esa kofirdir». 

Bu hol shu qadar keng rivoj olganki, ommaviy axborot nashrlari ham munajjimlar bashoratiga alohida e’tibor qaratib, odamlarning yulduziga qarab fol ochish bilan ovora. Allohning kalomi, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning hadisi shariflari bir chetda qolib, odamlar shaytonga rostmana shogird tutingan folbinlarning so‘zlariga quloq soladilar. Yuqorida gunohi kabira rukni ostida kelgan xabarlarda bir hadis e’tiborimizni o‘ziga tortadi. Rosululloh sollallohu alayhi vasallam o‘z hadislarida folbinning oldiga borib, uning gapini tasdiqlagan kishi dindan chiqishini aytganlar. Nima uchun endi, faqat borgan odam emas, balki borib gapini tasdiqlagan kishi? Hech o‘ylab ko‘rganmisiz? Aslida borganning o‘zidayoq qirq kunlik namozlarining savobidan mahrum bo‘lib, o‘sha ibodatlari qabul bo‘lmas ekan. Musulmon kishi uchun bir vaqt namozining qabul bo‘lmay qolishidan ulkanroq musibat yo‘q! Demak folbinga yugurayotgan insonlarning iymonida juda katta zaiflik va nuqson mavjud. Chunki, borish ham, uning so‘zini tasdiqlash ham o‘ta og‘ir jinoyat va musibatdir.

Shu o‘rinda “Xalqimizda “folga borma folsiz yurma” degan gap bor” deydigan mahmadonalar diqqqatiga: bu maqolni ham folbinlar tegirmoniga suv quyayotgan ilmsiz, nodon kimsalar o‘ylab topgan. O‘zingizning gunohingiz va buzg‘unchiligingiz uchun xalqni aybdor qilmang. 

So‘zimiz so‘ngida betob bo‘lsa ham folbinga, biror narsasi yo‘qolsa ham folbinga, ishi yurishmasa ham folbinga, qiziga sovchi kelmay qolsa yohud o‘g‘liga qiz topilmasa ham folbinga yuguradigan va umuman hayotini folbinlarsiz tasavvur qila olmaydigan yurtdoshlarimizga xitobimiz shuki, Allohga qayting, Muhammad sollallohu alayhi vasallam qaytargan va oxiri abadiy do‘zax bo‘ladigan yo‘lni tark eting! Payg‘ambarimiz Alloh ta’olo har bir odamning taqdirini ularni yaratishidan ellik ming yil oldin yozib qo‘yganini aytib ketganlar. Bu taqdirni hech kim o‘zgartira olmaydi. Folbinlarga qatnayotgan opalarimiz, singillarimizning shu bugundanoq bu yo‘ldan qaytishlarini so‘raymiz. O‘zingiz o‘ylab ko‘ring, nima uchun folbinlar hamisha xor va g‘aribxonalarda yashashadi. Nima sababdan ular kelajakni aytib berish uchun o‘zlarida jur’at topishadi-yu, oyoqlari ostida turgan konlarni topib, boyib ketmaydilar. Mayli, bu ham og‘irdir, nega birgina lotoreya qog‘ozini olib, nol butun mingdan bir millimetr narida turgan yozuvni o‘qib, Kaptiva yoki Malibu egasi bo‘lib olishmaydi, nega?! Chunki ular kelajakni hech qachon bila olishmaydi. Alloh ta’olo Qur’oni karimda bu ilm faqat O‘zida ekanligini aytgan. Alloh taolo bilan faqat Allohgagina tegishli bo‘lgan ilmni talashayotgan bandalar albatta xor bo‘lajak. Shu mal’un, iflos va jirkanch mahluqlarning oldiga borib, iymon-u e’tiqodni poymol qilmaylik, azizlar. Kimki shu ishni qilgan bo‘lsa, shu bugunoq tavba qilsin, Alloh kechiruvchi Zot. Ulgura olmay qolsa, qiyomatda Muhammad sollallohu alayhi vasallamga tushgan dinda bo‘lmaydi. Kofirning joyi esa abadiy jahannamdir. Bundan Allohning O‘zi asrasin.

 

Saidabror Umarov

Maqolalar
Boshqa maqolalar

"Yog‘ochli sardoba" – Sirdaryoning turizm salohiyatini ochuvchi noyob yodgorlik

02.05.2025   7098   2 min.

Sirdaryo viloyatida joylashgan tarixiy va madaniy obidalar orasida XVI asrga tegishli "Yog‘ochli sardoba" alohida ahamiyatga ega. Buxoro xoni Abdullaxon II davrida, 1580 yilda qurilgan mazkur gidrotexnik inshoot nafaqat o‘tmishdan darak beradi, balki hozirgi kunda viloyat turizm salohiyatini rivojlantirishda muhim ahamiyat kasb etmoqda. 
 

Har bir tarixiy obida – xalqimiz tarixi va madaniyatining guvohi. Mirzacho‘l hududida joylashgan “Yog‘ochli sardoba” ham ana shunday noyob yodgorliklardan bo‘lib, uning me’moriy tuzilishi va muhandislik yechimi o‘z davrining ilg‘or bilimlariga tayanilganini ko‘rsatadi.


– Sardobaning gumbazsimon tuzilishi, 15 metrlik ichki diametri va 12 metr balandligi uni nafaqat amaliyotda samarali, balki arxitektura jihatdan ham o‘ziga xos namuna sifatida namoyon etadi. Yerdan ikki metr balandlikdagi tuynuklar, salqinlikni saqlovchi ventilyatsiya tizimi, simmetriyali qurilishi va devor qalinligining yuqoriga ko‘tarilgan sari yupqalashib borishi – bularning barchasi sardobaning betakrorligigidan dalolat beradi,– deydi tarixchi-arxeolog Solijon Qudratov.


Sardobaga arksimon kirish qismi orqali g‘ishtli zinapoyalardan foydalanib tushiladi. Kirish qismidagi yo‘lakcha ustidan esa xizmatchilar uchun maxsus xonalarga chiqish mumkin bo‘lgan aylanma zinapoya qurilgan.


So‘nggi yillarda mamlakatimizda turizmni rivojlantirishga alohida e’tibor qaratilayotgan bir paytda “Yog‘ochli sardoba” ham qayta tiklash ishlari doirasida o‘rganilmoqda. Ba’zi rekonstruksiya ishlari boshlangan bo‘lsa-da, ma’lum texnik va moliyaviy sabablarga ko‘ra, qurilish vaqtincha to‘xtab qolgan.


– Endi bu maskanni to‘liq ta’mirlab, turistik marshrutlarga qo‘shish, atrofida dam olish maskanlari, suv yo‘llari, mahalliy hunarmandchilik obyektlarini rivojlantirish rejalashtirilgan. Bunda davlat-xususiy sheriklik asosida yosh tadbirkorlarni ham jalb etish ko‘zda tutilmoqda, – deydi Sirdaryo viloyat hokimining o‘rinbosari Shohruh Isoqulov.


“Toshkent – Samarqand – Buxoro” magistral yo‘li bo‘ylab joylashgan “Yog‘ochli sardoba” hozirning o‘zidayoq sayohatchilar diqqatini o‘ziga tortmoqda. Shu bois, yaqin istiqbolda bu inshoot nafaqat tarixiy yodgorlik, balki madaniy-ma’rifiy tadbirlar o‘tkaziladigan, mahalliy va xalqaro turizmni qo‘llab-quvvatlaydigan muhim markazga aylanishi, shubhasiz. 


G‘ulom Primov, O‘zA muxbiri

O'zbekiston yangiliklari