Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Mart, 2025   |   18 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:12
Quyosh
06:30
Peshin
12:36
Asr
16:45
Shom
18:36
Xufton
19:49
Bismillah
18 Mart, 2025, 18 Ramazon, 1446

Islomda ayolning qadrini ko‘rsatuvchi omillar

10.07.2019   3666   2 min.
Islomda ayolning qadrini ko‘rsatuvchi omillar

 

Qur’oni Karimda “Niso” (“Ayollar”) degan sura bor.

 

*****

Ayol kishining iltimosi tufayli bir sura nozil bo‘ldi. Bu Mujodala surasidir.

 

*****

Oisha onamizning pokliklarini ta’kidlab oyatlar nozil bo‘ldi.

 

*****

Agar erkak ikkita xotinga uylanib, ularning orasida adolat qilmasa, qiyomat kuni yarmi shol holda tiriladi.

 

*****

Agar er xotiniga belgilangan mahrni bermasa, u zaifaning molini o‘zlashtirgan o‘g‘ri hisoblanadi.

 

*****

Agar er xotinini taloq qilsa ham, unga bergan mahrni qaytarib olishga haqqi yo‘q.

 

*****

Agar erkak opa-singlisi, buvisi, ayoli va qizlarining merosdagi ulushini tortib olsa, Alloh taoloning belgilab qo‘ygan chegarasidan oshib o‘tgan bo‘ladi. Kim shunday qilsa, o‘ziga ko‘p zulm qilgan bo‘ladi.

 

*****

Agar er ayolini ursa yoki xo‘rlasa, pastkash kimsa, agar ikrom qilsa, oliyjanob kishi hisoblanadi.

 

*****

Agar er ayolini yomon ko‘rsa ham sabr qilsin, Alloh taolo o‘sha ayolda ko‘p yaxshiliklarni paydo qiladi.

 

*****

Agar er ayoli bilan ajrashsa ham o‘rtadagi nikoh, birga yashaganlik e’tiboridan uni haqorat qilmasin, g‘iybat qilmasin, odamlarga yomonlamasin.

 

*****

Agar er ayoli bilan ajrashsa ham undan ko‘rgan farzandlariga nafaqasini berish majburiyatida qolaveradi. Bu nafaqa otaning zimmasidan hech qachon soqit bo‘lmaydi.

 

*****

Agar ayolning shaxsiy mulki bo‘lsa, u shu mulkini o‘zi istagandek tasarruf qilish haqqiga ega. Er bu mulkni tortib olishga aslo haqli emas.

 

*****

Er ayolining taomi, ichimligi, libosi, uyi, ta’limi va dori-darmonlariga mas’uldir.

 

*****

Ayolini himoya qila turib vafot etgan erga shahidlik hukmi beriladi.

 

*****

Kishi oxiratda jannatga kirishi uchun otasi bilan birga onasini rozi qilishi kerak.

 

*****

Qizlarini, singillarini tarbiya qilib, odobli, iffatli o‘stirgan otaga va akaga jannatga kirish va do‘zaxdan qutulib qolish imkoni berildi.

 

*****

Islom dini ayol kishiga ana shunday haqlarni berdi va uning qadrini ko‘tarib qo‘ydi.

 

Nozimjon Hoshimjon tarjimasi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Ilmiy-ma’rifiy merosga bo‘lgan e’tiborning yorqin namunasi

15.03.2025   7863   2 min.
Ilmiy-ma’rifiy merosga bo‘lgan e’tiborning yorqin namunasi

Imom Abu Mansur Moturidiy tavalludining 1155 yilligini nishonlashga oid O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Qarori yurtimizda ilmiy-ma’rifiy merosga, xususan, islomiy ilmlarning rivojiga ulkan hissa qo‘shgan allomalarga bo‘lgan e’tiborning yorqin namunasidir. Bu qaror nafaqat Imom Moturidiy ibratli hayot yo‘li va moturidiylik ta’limotini keng yoyish, balki diniy bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifatga asoslangan jamiyatni shakllantirishda ulkan ahamiyat kasb etadi.

Qaror chora-tadbirlar dasturida nazarda tutilgan amaliy ishlar doirasida allomaning tug‘ilib, ijod qilgan va mangu qo‘nim topgan Samarqandda o‘tkaziladigan “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusidagi xalqaro hamda “Moturidiylik ta’limoti va hozirgi zamon” mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi, ilmiy maqolalar tanlovi, allomaning nodir qo‘lyozma va nashr nusxalari, kitoblari ko‘rgazmasi, Abu Mansur Moturidiy majmuasini qayta ta’mirlash va obodonlashtirish Davlatimiz rahbarining buyuk allomalarga munosib e’tibor qaratayotgani, Islom sivilizatsiyasining jahon ilm-fanidagi o‘rnini yanada mustahkamlashga intilayotganini yaqqol namoyon etadi.

Shuningdek, xorijlik tadqiqotchilar o‘rtasida moturidiylik ta’limoti bo‘yicha, imom-xatiblar hamda diniy ta’lim muassasalari talabalari o‘rtasida “Moturidiylik ta’limoti bilimdoni” tanlovini o‘tkazish, madaniy-ma’rifiy uchrashuv va seminar-treninglar, davra suhbatlari tashkil etish, yubileyga bag‘ishlangan esdalik suvenirlarini muomalaga chiqarish, xorijiy mamlakatlarda saqlanayotgan noyob qo‘lyozma asarlar va boshqa madaniy boyliklarning nusxalarini O‘zbekistonga olib kelish, badiiy-publitsistik film, mediamahsulotlar, audiovizual asarlar yaratish, ularni mahalliy va xorijiy ommaviy axborot vositalarida e’lon qilish, internet tarmog‘i va ijtimoiy tarmoqlarda keng targ‘ib qilish Imom Moturidiyning boy ilmiy merosini chuqur o‘rganish va uning ta’limotini keng ommaga yetkazishda muhim qadam bo‘ladi, albatta.

Ayniqsa, Imom Moturidiyning “Ta’vilot al-Qur’on” va “Kitob at-tavhid” asarlari va moturidiylik ta’limotiga oid manbalarning o‘zbek va xorijiy tillardagi ilmiy-izohli akademik tarjimalarini nashr etish, olimning merosiga oid ilmiy-tadqiqotlarni qo‘llab-quvvatlash kelajak avlod uchun katta manba bo‘lib xizmat qiladi, insha Alloh.

Moturidiylik ta’limotining asosiy tamoyillaridan hisoblangan mo‘tadillik va bag‘rikenglik bugungi dunyo tinchligi, birdamligini ta’minlashda juda muhim. Shu nuqtayi nazardan, mazkur qaror xalqaro maydonda ham O‘zbekistonning ma’rifat va ilmga bo‘lgan e’tiborini, diniy bag‘rikenglik va hamjihatlikni targ‘ib etishga qaratilgan sa’y-harakatlarini yanada kuchaytiradi.

Xulosa qilib aytganda, Qaror Imom Moturidiy merosini asrab-avaylash va uning ta’limotini keng targ‘ib qilish, shu bilan birga, yoshlarni Vatanga muhabbat ruhida tarbiyalash hamda milliy va umuminsoniy qadriyatlarni mustahkamlashga ulkan hissa qo‘shadi.

Muhammadolim Muhammadsiddiqov,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari,

professor