Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Mart, 2025   |   13 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:20
Quyosh
06:38
Peshin
12:37
Asr
16:41
Shom
18:30
Xufton
19:43
Bismillah
13 Mart, 2025, 13 Ramazon, 1446

Islomda ayolning qadrini ko‘rsatuvchi omillar

10.07.2019   3588   2 min.
Islomda ayolning qadrini ko‘rsatuvchi omillar

 

Qur’oni Karimda “Niso” (“Ayollar”) degan sura bor.

 

*****

Ayol kishining iltimosi tufayli bir sura nozil bo‘ldi. Bu Mujodala surasidir.

 

*****

Oisha onamizning pokliklarini ta’kidlab oyatlar nozil bo‘ldi.

 

*****

Agar erkak ikkita xotinga uylanib, ularning orasida adolat qilmasa, qiyomat kuni yarmi shol holda tiriladi.

 

*****

Agar er xotiniga belgilangan mahrni bermasa, u zaifaning molini o‘zlashtirgan o‘g‘ri hisoblanadi.

 

*****

Agar er xotinini taloq qilsa ham, unga bergan mahrni qaytarib olishga haqqi yo‘q.

 

*****

Agar erkak opa-singlisi, buvisi, ayoli va qizlarining merosdagi ulushini tortib olsa, Alloh taoloning belgilab qo‘ygan chegarasidan oshib o‘tgan bo‘ladi. Kim shunday qilsa, o‘ziga ko‘p zulm qilgan bo‘ladi.

 

*****

Agar er ayolini ursa yoki xo‘rlasa, pastkash kimsa, agar ikrom qilsa, oliyjanob kishi hisoblanadi.

 

*****

Agar er ayolini yomon ko‘rsa ham sabr qilsin, Alloh taolo o‘sha ayolda ko‘p yaxshiliklarni paydo qiladi.

 

*****

Agar er ayoli bilan ajrashsa ham o‘rtadagi nikoh, birga yashaganlik e’tiboridan uni haqorat qilmasin, g‘iybat qilmasin, odamlarga yomonlamasin.

 

*****

Agar er ayoli bilan ajrashsa ham undan ko‘rgan farzandlariga nafaqasini berish majburiyatida qolaveradi. Bu nafaqa otaning zimmasidan hech qachon soqit bo‘lmaydi.

 

*****

Agar ayolning shaxsiy mulki bo‘lsa, u shu mulkini o‘zi istagandek tasarruf qilish haqqiga ega. Er bu mulkni tortib olishga aslo haqli emas.

 

*****

Er ayolining taomi, ichimligi, libosi, uyi, ta’limi va dori-darmonlariga mas’uldir.

 

*****

Ayolini himoya qila turib vafot etgan erga shahidlik hukmi beriladi.

 

*****

Kishi oxiratda jannatga kirishi uchun otasi bilan birga onasini rozi qilishi kerak.

 

*****

Qizlarini, singillarini tarbiya qilib, odobli, iffatli o‘stirgan otaga va akaga jannatga kirish va do‘zaxdan qutulib qolish imkoni berildi.

 

*****

Islom dini ayol kishiga ana shunday haqlarni berdi va uning qadrini ko‘tarib qo‘ydi.

 

Nozimjon Hoshimjon tarjimasi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Rasululloh ﷺ qanday qiroat qilardilar?

12.03.2025   2465   3 min.
Rasululloh ﷺ qanday qiroat qilardilar?

Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiroat qilganlarida oyatlarni ajratib-ajratib o‘qirdilar” (Imom Abu Dovud, Imom Ahmad rivoyati).

Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: Nabiy sollallohu alayhi vasallam qiroatalarini oyat-oyat qilib ajratardilar: «Alhamdu lillahi Robbil-’alamin» deb, so‘ng vaqf qilardilar, «Arrohmanir-Rohiym» deb, so‘ng vaqf qilardilar» (Imom Termiziy, Imom Hokim rivoyati).

Ya’lo ibn Mamlakdan rivoyat qilinadi: «U Ummu Salama roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning namozlari haqida so‘radi. Shunda u kishi: «Sizlar qayoqdayu, u zotning namozlari qayoqda?! U zot namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganchalk uxlar, so‘ng uxlaganlaricha namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganlaricha uxlar edilar. To tongacha shunday bo‘lar edi», dedi-da, u zotning qiroatlarini maqtay ketdi. U zotning qiroatlarini maqtay turib: «Harfma-harf, aniq-aniq o‘qirdilar», dedi» Abu Dovud, Termiziy va Ahmad ibn Hanbal rivoyat qilgan.

Qatodadan rivoyat qilinadi: «Anasdan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari qanday edi?» deb so‘raldi. Shunda u: «Cho‘ziq edi», dedi-da, keyin «Bismillahir-Rohmanir-Rohiym»ni «Bismillah»ni cho‘zib, «Ar-Rohman»ni cho‘zib, «Ar-Rohiym»ni cho‘zib o‘qib berdi». Ya’ni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mad – cho‘ziq unli bor o‘rinlarda madni aniq cho‘zib o‘qir edilar (Imom Buxoriy rivoyati).

Abdulloh ibn Abu Qaysdan rivoyat qilinadi: «Men Oisha roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari haqida: «U zot qiroatni ichlarida qilarmidilar yoki jahriy (oshkora) qilarmidilar?» deb so‘radim. U: «Har qaysisini ham qilardilar. U zot (qiroatni) gohida ichlarida, gohida oshkora qilardilar», dedi» (Muttafaqun alayh).

Ummu Honiydan rivoyat qilinadi: «Men tunda yopig‘im ustida turib olib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Ka’ba oldidagi qiroatlarini eshitar edim» (Nasoiy va Ibn Moja rivoyat qilgan).

Jubayr ibn Mut’im roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamnig shom namozida Tur surasini o‘qiyotganlarini eshitdim. «Yoki ular, hech narsadan hech narsa yo‘q, o‘zlari yaralganlarmi?! Yoki ular yaratuvchilarmi?» oyatiga kelganda qalbim uchib ketay dedi» (Imom Buxoriy rivoyati).

Baro ibn Ozib roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning xuftonda «Vattiyni vaz-zaytun»ni o‘qiyotganlarini eshitdim. Biror kishidan u zotning ovozlaridan ko‘ra chiroyli ovoz eshitmaganman» Muttafaqun alayh.

Abdulloh ibn Mug‘affaldan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning tuyalarida Qur’on o‘qib ketayotganlarini ko‘rdim. Fath surasini mayin qilib o‘qib ketayotgan ekanlar. Ohang qilib o‘qib ketayotgandilar» (Imom Buxoriy rivoyati).

Avs ibn Huzayfa roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Bir kecha Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimizga kech qolib chiqdilar. Biz: «Yo Allohning Rasuli, kech qolib ketdingizmi?» dedik. Shunda u zot: «Qur’ondan hizbim[1] qolib ketgan edi, o‘shani tugatmasdan chiqishni istamadim», dedilar. Keyin biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning as'hoblaridan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Qur’onni qanday hizbga ajratar edilar?» deb so‘radik. Ular: «Uchta, beshta, yettita, to‘qqizta, o‘n bitta, o‘n uchta (sura) va «Mufassal» hizbi», deyishdi» (Tabaroniy va Tahoviy rivoyati).

Davron NURMUHAMMAD


[1] Hizb – bo‘lak degani bo‘lib, Qur’ondan har kun uchun vazifa sifatida ajratib olingan bo‘lakka nisbatan ishlatilgan. Mufassal – Qur’onning Hujurot surasidan boshlab oxirigacha bo‘lgan qismi.