Shu yilning muborak Ramazon oyida muhtaram yurtboshimiz “Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf” majmuasining ochilish marosimida bu joyda ulamolar, diniy soxa xodimlarining ilmiy suhbatlarini uyushtirish, ularning malakasini oshirish hamda Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlarining ilmiy meroslarini o‘rganib, keng targ‘ib qilish yuzasidan tavsiyalar bergan edilar. Zero, umrini din xizmati, ilm ravnaqi yo‘lida sarf etgan buyuk alloma rahmatullohi alayh o‘zlari hayotlik chog‘larida ilm ahli, ulamolar, shogirdlari bilan ko‘plab ilmiy suhbatlar, anjumanlar o‘tkazar edilar. Ana shu ezgu an’ana yana davom ettirilmoqda. Endilikda, shayx hazratlari nomlari bilan atalguvchi mazkur majmuaning maxsus majlislar zalida mahalliy va xalqaro miqyosda ilmiy anjumanlar, munavvar suhbatlar, dinimiz, xalqimiz uchun manfaatli tadbirlar o‘tkaziladi.
Bugun, 4 iyul kuni birinchi bor ushbu majmuada “Hanafiylik – mo‘tadil mazhab” nomli diniy soxa xodimlarining anjumani tashkil etildi.
Avvalo anjuman aynan mazhablar mavzusida o‘tkazilishi bejiz emas. Zero Shayx hazratlari musulmonlarni doim buyuk ulamolar, ulug‘ mujtahid zotlar yo‘lini mahkam tutishga, ummatning birligi, totuvligini ta’minlashga, ixtiloflarga barham berishga chaqirib kelganlar. Bu yo‘lda yirik asarlar ta’lif etgan edilar.
Chindan ham bugun ana shu merosni o‘rganish, nafaqat diyorimiz, balki mintaqamizda keng tarqalgan Hanafiy mazhabida mustahkam bo‘lib, ixtilof va fitnalarning oldini olish har qachongidan ham zarur bo‘lib qoldi. Bugun har yerdan turli vositalar orqali musulmonlarni chalg‘itib, mazhablarni inkor qilayotgan, ulamolarni rad etib, Qur’on va sunnatdan o‘zicha mustaqil hukm chiqarish da’vosini qilayotgan savodi chala kimsalar islom ummatini adashtiryapti, tafriqa va ixtiloflarga sabab bo‘lyapti.
Anjumanda ishtirok etgan O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi muftiy Usmonxon Alimov hazratlari va boshqa notiqlar o‘z chiqishlarida “Mujtahid ulamolarning ta’rifi”, “Mazhablarning kelib chiqishi va islom olamidagi ahamiyati”, “Imom Abu Hanifa rohmatullohi alayhning hadis ilmidagi o‘rni” kabi mavzularda ma’ruza qildilar.
Shuningdek tadbirda O‘MI raisi o‘rinbosari, shayx Abdulaziz Mansurov "Islom dinida mo‘tadillik" mavzusida, O‘MI Kotibiyat bo‘limi mudiri Muhammadayyub Xomidov "Imom Abu Hanifaning hadis borasidagi o‘rni" mavzusida ma’ruzalari bilan ishtirok etdilar.
Ulamolar mujtahid darajasiga yetmagan kishilar muayyan mazhabni ushlashlari lozim, deb aytganlar. Doktor Vahba Zuhayl: “Fiqhiy mazhablarning ixtilof va fitnalarga, qonli to‘qnashuvlarga olib kelganini bilmaymiz. Yirik to‘qnashuvlar aqidaviy masalalarda bo‘lgan”, deb aytgan.
Ba’zilar Abu Hanifa rohmatullohi alayhni kam hadis bilganlikda noo‘rin ayblaydi. Vaholanki ul zot hadislarni aniqlshda talablari shu darajada yuqori ediki, uni faqat muhaddislar anglay olardilar. O‘zlarining talablariga ko‘ra eng ishonchli deb bilgan hadislarinigina “Musnad”ga kiritgan va fiqhiy masalalarda qo‘llagan edilar. Abu Hanifa hadisni tushunishda, idrok etishda ko‘p muhaddislar yetib bormagan nuqtaga yetib bordilar. Bu borada ul zot shunday degan edilar: Allohning dinida o‘z ra’yingiz bilan hech bir so‘z ayta ko‘rmang. Hadisga ergashing. Kim hadisdan chetga chiqsa adashadi.
Ana shu mukammal fiqh maktabiga asos solgan, ilm va taqvoda peshqadam bo‘lgan zotlarga hurmatsizlik qilayotgan, islom olamining mujtahidi mutlaqlaridan o‘z fikrini ustun qo‘yib, musulmonlarni chalg‘itayotgan, mazhabga tosh otayotgan kimsalarga xolis, ilmiy, asosli raddiya berish, diniy savodsizlikka barham berish, fitnalarning oldini olish bugun har bir imom-xatib, islomshunos mudarrisning vazifasi ekanligi ta’kidlandi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Prezident Shavkat Mirziyoyev 20 oktyabr kuni Islom sivilizatsiyasi markaziga tashrif buyurib, bu yerdagi ekspozitsiyalar orqali xalqimizning boy tarixiy va ma’naviy merosini keng namoyish etishga qaratilgan ishlar bilan tanishdi.
Mazkur ulkan va noyob loyiha davlat rahbarining 2017 yil 23 iyundagi qaroriga asosan boshlangan. Ko‘p o‘tmay, 2018 yilgi Ramazon hayiti kuni uning poydevoriga tamal toshi qo‘yilgan edi. O‘tgan davrda bu yerda katta hajmdagi qurilish va obodonlashtirish ishlari amalga oshirildi.
Markaz qadimiy me’moriy an’analarimiz va milliy bezaklar uyg‘unligida barpo etildi. Inshootning to‘rt tomonida balandligi 34 metrli peshtoqlar, o‘rtada esa 65 metrli milliy uslubdagi gumbaz qad rostlagan.
Inshootning markaziy qismida Qur’oni karim zali joylashgan. Bu yerda musulmon olamining noyob ma’naviy durdonasi sanalgan qadimiy Usmon Mus'hafi namoyish etiladi. Shuningdek, somoniylar, qoraxoniylar, xorazmshohlar, temuriylar va boshqa sulolalar davriga oid muqaddas kitob nusxalari, ularning eski o‘zbek tilidagi tarjimalari, shu bilan birga, jahondagi eng nodir qo‘lyozma Qur’onlardan namunalar ham joy oladi.
Bundan tashqari, davlatimiz rahbarining tashabbusi bilan chet ellarda saqlanayotgan tariximiz va ulug‘ allomalarimiz merosi bilan bog‘liq qimmatli manbalar va ashyolar Vatanimizga qaytarildi.
Markaz tarkibida 460 o‘rinli anjumanlar zali ham qurib bitkazilgan bo‘lib, xalqaro miqyosdagi uchrashuv va ilmiy anjumanlarni o‘tkazish uchun barcha zamonaviy shart-sharoitlar yaratilgan.
Majmuada “Islomdan avvalgi sivilizatsiyalar”, “Birinchi Renessans”, “Ikkinchi Renessans”, “O‘zbekiston XX asrda” hamda “Yangi O‘zbekiston – yangi Renessans” bo‘limlari tashkil etilgan. Bu yerda buyuk allomalarimiz faoliyati haqida ma’lumotlar, shuningdek, Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Abu Mansur Moturidiy, Bahouddin Naqshband va boshqa ulamolar merosi ham keng yoritilgan.
Shuningdek, tariximizda ilmu ma’rifat va ma’naviyat homiysi bo‘lgan Bibixonim, Nodirabegim, Uvaysiy, Anbar Otin kabi mo‘tabar zotlar faoliyati ham alohida ekspozitsiya sifatida namoyish etilgan.
Davlatimiz rahbari doimo markazning ilmiy-ma’rifiy yo‘nalishini samarali tashkil etish, uning mazmun-mohiyatini boyitib borish zarurligini alohida ta’kidlaydi. Bu borada O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi, Imom Buxoriy, Imom Termiziy va Imom Moturidiy nomidagi ilmiy markazlar bilan hamkorlikni kuchaytirish bo‘yicha olib borilayotgan ishlar to‘g‘risida axborot berildi.
Tashrif chog‘ida Prezidentimiz zallarda amalga oshirilayotgan pardozlash va jihozlash ishlarini ko‘zdan kechirdi, bo‘limlar va ko‘rgazmalarning mazmun-mohiyati, qo‘llanilayotgan interfaol texnologiyalar bilan yaqindan tanishdi.
Davlatimiz rahbari eksponatlarni mahalliy va xorijiy tashrif buyuruvchilarga har tomonlama qiziqarli hamda tushunarli qilib taqdim etish muhimligini ta’kidladi. Shu maqsadda markazda faoliyat yuritadigan mutaxassis va gidlarning sonini ko‘paytirish, ularni maxsus dasturlar asosida tayyorlash zarurligiga e’tibor qaratildi.
Markaz faoliyatini mazmunan yanada boyitish, ekspozitsiyalar orqali xalqimiz ma’naviy va ilmiy merosini to‘liq namoyon etish bo‘yicha qator tavsiyalar berildi.