Salmon Avda shunday deydilar: “(Muhtojga) ochiqqo‘llik, samimiy chehra, rozilik tabassumi va o‘zingni yaqin olib sadaqa berasanmi yoki qo‘lingni unga istar-istamas cho‘zib, yuz o‘girmoqchidek, nafrat bilan, unga xuddi yuqishidan qo‘rqayotgan kasallikdek qarab yoki uning ofatidan ehtiyot bo‘lgandek sadaqa berasanmi?
Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday marhamat qiladi:
قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِّن صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَا أَذًى وَاللّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ
“Yaxshi so‘z va kechirish, ortidan ozor keladigan sadaqadan ko‘ra yaxshiroqdir. Va Alloh g‘aniy va halim zotdir” (Baqara surasi, 263-oyat).
O‘zining ibodatini qilib, oila a’zolariga iftorlik va saharlik taomlari tayyorlab berib, yana bu xizmatlarini chin yurakdan, zarracha malollanmasdan qilayotgan ayollarimizni Alloh taolo ikki dunyoda azizu mukarram qilsin!
*****
Namoz...
Namoz – uyali telefonning quvvatlagichi (zaryadka qiluvchi batareya) kabidir. Agar telefonni quvvatlab olmasang, ekrani o‘chadi, jim bo‘ladi. Agar sen o‘zingni har kunlik namoz bilan quvvatlab olmasang, nurni, til burroligini, hikmatni, xotirjamlikni yo‘qotib, bezovtalik, qo‘rquv va gohida ahmoqlikka mubtalo bo‘lasan.
Doktor Muhammad Rotib Nabulsiy hafizahulloh
*****
Mo‘min odam rahm-shafqat, odob, tavoze’ va muhabbat manbaidir.
Namozxon qo‘pol bo‘lmaydi.
Namozxon uyatsiz bo‘lmaydi.
Bo‘lishi mumkinmas!
Namozxon harom mol yeyuvchi bo‘lmaydi!
Bo‘lishi amri mahol!
Namozxon aldoqchi bo‘lmaydi!
Bo‘lishi amri mahol!
Namozxon mutakabbir bo‘lmaydi!
Bo‘lishi amri mahol!
Amri mahol!
Amri mahol!
Ming marta amri mahol!
Doktor Muhammad Rotib Nabulsiy
*****
«Ota-onaga yaxshilik qilish kabira gunohlarga kafforot bo‘ladi».
Imom Ahmad rahimahulloh
*****
O‘qish
Hayotimdagi burilish nuqta - onam televizorni o‘chirib qo‘yib, meni o‘qishga majbur qilgan kundir.
Ben Karson, mashhur neyroxirurg, siam egizaklarini bir-biridan muvaffaqiyatli ajratgan dunyodagi ikkinchi odam.
------------
Birinchisi kim bo‘lgan ekan deb hayron bo‘layotgandirsiz? Imom Abu Hanifa rahimahulloh bo‘lganlar. Tanasi yopishgan egizaklarning biri vafot etganda, buyuk imomning oldilariga maslahat so‘rab kelishgan. Shunda imom Abu Hanifa rahimahulloh vafot etgan tarafini yerga ko‘mib, tirigiga ovqat berib, qarab turishni maslahat berganlar. Uch kun o‘tib, yer egizaklarni bir-biridan ajratgan.
*****
Nozimjon Iminjonov to‘pladi
Savol: Chatgpt (sun’iy intellekt) orqali diniy savollarimizga javob olsak bo‘ladimi, shu javoblarga amal qilsak bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Yo‘q, bu joiz emas. To‘g‘ri, Chatgpt platformasi ayrim sohalarda insonlarga foyda bermoqda. Ammo diniy savollarga to‘g‘ri javob berishga ojizlik qiladi. Chunki u ham inson omili tomonidan ishlab chiqilgan bir mahsulot. Qolaversa, ba’zan savollarga taxminiy javoblar, hatto bu masala falon kitobda bor deb, arabiy iboralar ham berishi mumkin. Lekin u keltirgan iboralar na u aytgan kitobda va na boshqa fiqhiy manbalarda uchramaydi. Shu bois shar’iy masalalarga ahli ilm, mutaxassislarga murojaat qilish orqali yechim topish darkor. Alloh taolo oyati karimada bunday marhamat qilgan:
فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
“Agar bilmaydigan bo‘lsangiz, zikr ahlidan so‘rangiz!” (Anbiyo surasi, 7-oyat).
Musulmon odam biror narsani bilmay qolsa, uni biladigan kishidan, o‘sha sohaning «zikr ahli»dan o‘rganishi lozim bo‘ladi. Shunday ekan, e’tiqod va dinu-diyonatga tegishli narsalarni ham shu sohaning bilimdonlaridan so‘rash talab etiladi. Buyuk tobeiy Ibn Sirin rahimahulloh bunday deganlar:
إن هذا العلم دين فانظروا عمن تأخذون دينكم. رواه مسلم
“Albatta, bu ilm dindir. Bas, diningizni kimdan olayotganingizga qaranglar” (Imom Muslim rivoyati).
Mazkur iboraning sharhida Mulla Ali Qori rahimahulloh bunday deganlar:
“Bu ilm” so‘zidan murod Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ummatga olib kelgan Qur’oni karim va hadisi sharifdan iborat bo‘lgan ta’limotdir. Uni ishonchli va adolatli zotlardan olmoqdamisiz yoki yo‘q, shunga nazar solinglar, ya’ni qayerdan, kimdan ilm olayotgangizni aniq bilinglar”. (“Mirqotul mafotih” kitobi). Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.