Sayt test holatida ishlamoqda!
04 May, 2025   |   6 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:46
Quyosh
05:17
Peshin
12:25
Asr
17:18
Shom
19:27
Xufton
20:51
Bismillah
04 May, 2025, 6 Zulqa`da, 1446

Qadr kechasi haqida 10 savolga 10 javob

30.05.2019   40594   3 min.
Qadr kechasi haqida 10 savolga 10 javob

Tanlovga!

  1. Savol: «Qadr» so‘zining ma’nosi nima?

    Javob: Ushbu so‘zning «yuksak sharaf», «miqdor» va «belgilangan vaqt yoki makon» kabi ma’nolari mavjud. 

  1. Savol: Nima uchun «Qadr kechasi» deya nomlangan?

    Javob: Ulamolar bu savolga bir qancha javoblar berishgan:

  • Bu kechaning darajasi juda ulug‘ bo‘lgani uchun;
  • Alloh taolo bu kechada duolarni ijobat qilgani uchun;
  • Bu kechada bedor bo‘lib ibodat qilganlarning ajr-savoblari bir necha barobar ko‘paytirib berilgani uchun;
  • Alloh taolo bu kechada qilingan solih amalni ming oydagi amaldan yaxshiroq qilib qo‘ygani uchun;
  • Bu kechada bedor bo‘lganlarning gunohlari kechirilgani uchun; 
  1. Savol: Bu kechaning boshqalaridan qanday ustunliklari bor?

    Javob: Uning kechaning boshqaridan bir qancha ustunliklari bor:

  • Ushbu kechada Qur’on Lavhul Mahfuzdan dunyo osmoniga nozil qilingan;
  • Bu kechada Alloh taolo farishtalarini osmondan yerga tushiradi;
  • Bu kecha omonlik va salomatlik kechasi bo‘ladi;
  1. Savol: Bu kechani qanday o‘tkazish kerak?

    Javob: Qur’on tilovati, namoz, zikr va duolar bilan ibodat qilib o‘tkazish lozim. 

  1. Savol: Bu kechada qoyim bo‘lishning hukmi nima?

    Javob: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bajargan va bunga targ‘ib qilgan amal bo‘lgani uchun sunnat amal sanaladi. 

  1. Savol: Ushbu kechada nima deb duo qilinadi?

    Javob: Ushbu kechada quyidagi duo ko‘proq aytiladi: «Allohumma innaka a’vuffun, tuhibbul a’fva fa’fu a’nniy» (Ma’nosi: Allohim, Cen marhamatli Zotsan, afv etishni suyasan, meni kechirgin!). 

  1. Savol: Qadr kechasini Ramazonning qaysi kechalaridan izlash lozim?

   Javob: Ramazonning oxirgi o‘n kunligidagi toq kechalar, xususan, yigirma birinchi va yigirma yettinchi kechadan izlash maqsadga muvofiqdir. 

  1. Savol: U barcha Ramazon oylarida bo‘ladimi yoki faqat Rasululloh sollallohu alayhi vasallam davrlariga xosmi?

    Javob: U  qiyomatga qadar barcha Ramazon oylarida bo‘ladi.  

  1. Savol: Nima uchun uning aniq qaysi kun ekani maxfiy qolgan?

    Javob: Buning hikmatlaridan biri musulmonlarni ixlos va muhabbat bilan Ramazonning oxirgi o‘n kunligini to‘liq ibodat ila o‘tkazishga targ‘ib qilishdir. 

10. Savol: Kechaning qanchasida qoyim bo‘lish lozim?

      Javob: Kechaning ba’zisini ibodat bilan o‘tkazish mumkin, ammo to‘liq ibodat qilish afzaldir.

 

Manbalar asosida

Iysoxon Yahyo tayyorladi

Boshqa maqolalar

Imom Moturidiyga qanday unvonlar berilgan?

28.04.2025   9561   1 min.
Imom Moturidiyga qanday unvonlar berilgan?

Ilgari musulmonlar ayrim ulamolarni ulug‘lab, “Shayxul Islom” (Islom dini shayxi), “Faxrul Islom” (Islom dini faxri), “Hujjatul Islom” (Islom dini hujjati), “Najmul ulamo” (Ulamolar yulduzi), “Muftiy saqolayn” (Insu-jin muftiysi), “Lisonul mutakallimiyn” (Mutakallimlarning so‘zlovchi tili) kabi unvonlar bilan ataganlar. Bunday atash aslo mubolag‘a bo‘lmagan. Balki u muhtaram ulamolar haqiqatdan ushbu unvonlarga loyiq bo‘lganlar. Masalan, “Shamsul aimma” (Imomlar quyoshi) unvoni berilgan Saraxsiy rahmatullohi alayh o‘n ikki ming risolani yod olgani naql qilingan.

Abu Mansur Moturidiyni yaqindan tanigan ulamolar va shogirdlari tomonidan u zotning martabalarini namoyon etuvchi ko‘plab unvonlar berilgan:  

–      Imomul hudo (To‘g‘ri yo‘lga boshlovchi);

  • Imomul mutakallimiyn (Kalom ilmi olimlari peshvosi);
  • Musahhihu aqoidil muslimiyn (Musulmonlarning aqidalaridan xatolarni tuzatuvchi);
  • Roisu ahli sunna val jamoa (Ahli sunna val jamoa boshlig‘i);
  • Nosirus sunna va qomi’ul bid’a (Sunnatni himoya qiluvchi va bid’atlarni bostiruvchi);

–  Muvattidu aqoidi ahlis sunna (Ahli sunna aqidalari asoschisi).

Abu Mansur Moturidiyning mazkur unvonlari ham aslo mubolag‘a emas, balki u zot haqiqatan shu martabaga loyiq zot bo‘lganlar.

Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.   

Abdulqodir Abdur Rahim,
Imom Buxoriy nomidagi Toshkent Islom instituti
katta o‘qituvchisi.