Tanlovga!
Laylatul qadr - yil davomidagi eng afzal kecha...
Alloh taolo bu kechani oylar sultoni Ramazon oyiga xosladi va bu kechada Qur’oni Karimni O‘z Payg‘ambari Muhammad sollallohu alayhi vasallamga nozil qila boshladi. Alloh taolo “Qadr” surasida aytadiki:
“Albatta, Biz u(Qur’on)ni Laylatul Qadrda tushirdik” (1-oyat)
Mana shu oyati karima ham qadr kechasining qadri qanchalik ulug‘ ekanini ko‘rsatadi.
Lekin Alloh subhanahu va taolo bu kechani barcha insonlardan sir tutdi.
Ulamolarimiz bu sir tutishlikning bir necha sabablari bor ekanligini aytishadi.
Quyida ularning ba’zilarini keltirib o‘tamiz:
- Imom Faxr ar-Roziy rohimahulloh o‘zlarining ”Tafsiyul kabir” kitoblarida shunday deganlar: ”Alloh taolo bu kechani bir necha sabablar tufayli maxfiy qildi.
Birinchi sabab: Alloh taolo ba’zi bir narsalarni yashirgani kabi u kunni ham yashirdi.
Misol uchun, bandalarini barcha toat-ibodatiga undash uchun o‘z roziligini toatlariga, barcha gunohlardan saqlanishlari uchun g‘azabini ma’siyatlarga, insolar barchalari bir birlarini hurmat qilishlari uchun o‘z valiylarini insonlar ichiga va ko‘proq duo qilishlari uchun esa ijobatini duolarga yashirib qo‘ydi. Shu bilan birga, barcha ismlarini ulug‘lashlari uchun ”Ismi A’zam”ini, barcha namozlarga e’tiborli bo‘lishlari uchun ”o‘rta namoz”ni, ko‘proq tavba qilishlari uchun tavbalarining qaysi biri qabul bo‘lganini va doim xavfda bo‘lishlari uchun o‘lim vaqtini maxfiy qildi. Xuddi shuningdek, Ramazonning barcha kunlarini g‘animat bilishlari uchun bu kechani ham maxfiy qildi.
Ikkinchi sabab: Alloh taolo bu kechani yashirgani sababi o‘laroq aytadiki: Agar siz bandalarimni gunohga bo‘lgan ju’ratingizni bila turib, bu kechani ma’lum bir kunga ta’yin qilganimda va sizlar nafsingizni gunohga undashi tufayli ana shu kunda gunoh qilib qo‘ysangiz. Va natijada, bilib turib qilgan gunohingiz, bilmay qilgan gunohingizdan og‘irroq bo‘lar edi. Ana shu sabaddan, men sizlarga bu kechani sir tutdim.
Uchinchi sabab: Bandam bu kechani izlab topishga harakat qilib, shu qilgan sa’y-harakati sababli savobga erishishlari uchun bu kechani maxfiy qildim.
To‘rtinchi sabab: Qachonki banda Laylatul qadr qaysi kun ekanini bilmasa, Ramazonning har bir kechasi qadr kechasi bo‘lishi mumkin deb har bir kechani toat ibodat bilan o‘tkazadi va Alloh taolo bunday bandasi bilan farishtalarga maqtanadi va ularga “sizlar “yerda fasod tarqatib qon to‘kadigan kimsani yaratasanmi?”- degan edingizmi?” - deb aytadi va ko‘rib qo‘yinglar deydi.
Alloh taolo barchamizni shunday ulug‘ kechaga yetishni va ko‘plab ajrlarga erishishimizni nasib qilsin.
Internet ma’lumotlari asosida tayyorlandi.
Toshkent Islom instituti 2-kurs talabasi
Muhammad Ali Muhyiddin
Ramazon hayiti va Qurbon hayiti Islomning ikki ulug‘ bayramidir. Ularning har birida ulkan ma’naviy ma’nolar bo‘lib, musulmonlar hayotida alohida o‘rin tutadi. Xususan, Qurbon hayiti Islomda fidokorlik, sadoqat va bag‘rikenglik ramzi hisoblanadi.
Ushbu muqaddas bayram oldidan Davlatimiz rahbarining maxsus qarorlari qabul qilinishi, Ramazon va Qurbon hayiti sanalari dam olish kuni sifatida belgilanishi xalqimizning diniy ehtiyojlarini ta’minlash, milliy va diniy qadriyatlarni asrab-avaylash hamda ma’naviy birdamlikni mustahkamlashga xizmat qilmoqda.
Qurbon hayiti Zulhijja oyining avvalgi o‘n kunida nishonlanadi. Ulamolar ta’kidlaganidek, Zulhijjaning avvalgi o‘n kuni Allohning eng mahbub kunlaridan biri bo‘lib, bu kunlarda qilinadigan amallar, ibodatlar, xayru saxovatlar juda ham ulug‘ hisoblanadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo huzurida yaxshi amallar Zulhijjaning birinchi o‘n kunida qilinadigan amallardek afzalroq amal yo‘q”, — deb marhamat qilganlar. Shunday ekan, ushbu kunlarda yaxshi amallarga shoshilish, savobli ishlarga ulgurib qolish ayni muddaodir.
Qurbon hayitining fazilatlari amallaridan biri – qurbonlik qilish hisoblanadi. Qurbonlik, Islom dinida ahamiyati katta bo‘lgan amallardan biri bo‘lib, u Qurbon hayiti kunlarida Allohning roziligi uchun fidoiylik ifodasi o‘laroq jonliq so‘yishdir. Bu amal hazrati Ibrohim alayhissalom va payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam sunnatlariga amal qilish, fidokorlik, sabr va taqvo kabi tushunchalarni ifoda etadi.
Qurbonlik qilish nafaqat insonning taqvosi, balki ijtimoiy mehr-oqibat, muhtojlarga g‘amxo‘rlik belgisidir. Qurbonlik go‘shti faqirlarga, qarindoshlarga, qo‘shnilarga tarqatilishi, ahillik va mehr-muhabbatni yanada mustahkamlaydi.
Qurbon hayiti — bu ahillik va mushtaraklikning ramzi bo‘lib, bu kunda musulmonlar o‘z qarindoshlari, qo‘shnilari, do‘stlarining holidan xabar oladilar, uzoqdagi yaqinlarini yo‘qlab borishga harakat qiladilar. Ayniqsa, keksa, bemor, yolg‘iz kishilar holidan xabar olish — dinimizda yuksak ajr hamda e’tiborga sazovor amal hisoblanadi.
Qurbon hayiti insonlarni bir-biriga yaqinlashtiradi, mehru shafqatni uyg‘otadi, bayram munosabati bilan ehson qilish, bolalar va keksalarni xursand qilish kabi amallar nafaqat shaxsiy savob, balki jamiyatdagi yaxshilik muhitini yanada mustahkamlaydi.
Bu kunda imkoni bor insonlar kam ta’minlangan oilalar, yetimlar, ehtiyojmandlar holidan xabar olib, ularga xursandchilik ulashsalar, bu amalning savobi beqiyosdir. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Mo‘minlarning o‘zaro do‘stliklari, rahm qilishlari va mehr ko‘rsatishlari xuddi bir jasadga o‘xshaydi. Undan bir a’zo xasta bo‘lsa, jasadning qolgani unga qo‘shilib bedor bo‘ladi va isitmalaydi”, — dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Azizlar, ayni kunlarda yurtimizdan 15 ming nafardan ziyod yurtdoshlarimiz Islomning besh ustunidan biri bo‘lgan Haj ibodatini ado etishga taraddud ko‘rmoqdalar. Ular orasida yuzlab nuroniylar, onalarimiz, ustoz va ziyolilar bor. Bu har bir yurtdoshimizning qalbida quvonch uyg‘otadi. Ayniqsa, mamlakatimiz rahbari muhtaram Prezidentimiz O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy hazrat bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilarimiz ahvolidan xabar olganelari, ularga muborak safarda to‘liq sharoit yaratilishi, Haj ibodatini xotirjam va mukammal ado etishlari uchun zarur ko‘mak va duolarini izhor etganlari katta voqea bo‘ldi.
Bu voqelik yurtimizda din va davlat munosabatlari yangi, barqaror va hamjihat zaminda qurilayotganidan dalolatdir. Bu – xalqimizning muqaddas qadriyatlariga hurmat, Islomning pok ta’limotiga bo‘lgan ehtirom namunasidir.
Bu kabi yuksak e’tiborlar yurtimizda din va davlat o‘rtasidagi muvozanatli munosabatning, xalqning e’tiqodi va qadriyatiga nisbatan hurmat va e’zozning amaliy namunasidir.
Muhtaram yurtdoshlar! Fursatdan foydalanib barchalaringizni iyd al-Azxo – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etaman. Yurtimiz tinchlikligi barqaror, xalqimiz totuvligi bardavom bo‘lsin, dinimiz yanada ravnaq topsin, xonadoningizdan fayzu baraka arimasin!
Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!
Ubaydulloh Abdullayev,
Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi