Sayt test holatida ishlamoqda!
26 Dekabr, 2024   |   25 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:48
Peshin
12:29
Asr
15:19
Shom
17:03
Xufton
18:23
Bismillah
26 Dekabr, 2024, 25 Jumadul soni, 1446

Qadr kechasi alomatlari

29.05.2019   38287   3 min.
Qadr kechasi alomatlari

Tanlovga!

Qur’oni karimda qadr kechasining ming oydan yaxshiroq ekanligi zikr qilingan. Hadisi shariflarda ham ushbu kechani topgan va uni bedor bo‘lib ibodat bilan o‘tkazgan insonning gunohlari kechirilishi marhamat qilingan. Ulamolarimiz hadislar va sahobayi kiromlarning so‘zlaridan xulosa qilib qadr kechasining bir qancha alomatlari bo‘lishini aytishgan. Quyida shu haqida so‘z yuritamiz.

  • Havoning mo‘tadil bo‘lishi va shamol sokin esishi. Ibn Xuzayma Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: «Qadr kechasi nurli, ochiq, sovuq ham, issiq ham bo‘lmagan kechadir. Uning tongida Quyosh nursiz qizil bo‘lib chiqadi». Boshqa hadisda ushbu kecha sokin bo‘lib unda yomg‘ir yog‘ishi ham mumkinligi aytilgan. Demak, havo mo‘tadil bo‘lishi, o‘ta issiq yoki o‘ta sovuq bo‘lmasligi, shu bilan birgalikda, ba’zida sokin, yomg‘irli kecha bo‘lishi qadr kechasining alomatlaridan biri ekan.
  • Farishtalar tushishi sabab qalb xotirjam bo‘lishi. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda shunday deyiladi: «Albatta, farishtalar o‘sha kechada yerda mayda toshlardan ham ko‘p bo‘ladi». Ushbu kechada yerda farishtalar ko‘pligidan inson boshqa kechalarda his qilmagan qalb xotirjamligi, ko‘ngil kengligi va ibodat lazzatini his qiladi.
  • Tongda Quyoshning nursiz bo‘lishi. Imom Muslim Ubay ibn Ka’b roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: «Qadr kechasining tongida Quyosh to ko‘tarilguniga qadar nursiz, xuddi tog‘ora kabi chiqadi». Ushbu hadisni sharhlagan Qozi Iyoz ikki xil ko‘rinish ehtimoli bo‘lishi mumkinligini aytganlar. Birinchisi, bu alomat ayni shu hadis aytilgan vaqtdagi qadr kechasiga xos ekanligi va boshqalariga xoslanmagani; ikkinchisi, bu holat faqat qadr kechasiga xos bo‘lishi; Ba’zilar kechasi tushgan farishtalar quyosh chiqayotganda samoga ko‘tarilib Quyoshning nurini to‘sishi va shu sabab u nursiz chiqishini aytishgan. Demak, ushbu holatni ham qadr kechasi alomati sifatida qabul qilish mumkin ekan.
  • Ushbu kechaning salomatlik kechasi bo‘lishi. Alloh taolo aytadi: «U to tong otguncha salom bo‘lib turadir» (Qadr surasi, 5. Tafsiri hilol). Mashhur mufassirlardan Qatoda va Ibn Zayd ushbu oyatni shunday sharhlashgan «Uning barchasi yaxshilik, to tong otgunicha unda yomonlik bo‘lmaydi».

Aslida, yuqorida biz sanab o‘tgan alomatlar odatda qadr kechasi o‘tgandan so‘ng bilinadi. Hadisi shariflarda ushbu alomatlar zikr qilinishidan maqsad esa ushbu kechani topgan va uni ibodat bilan o‘tkazgan insonlar Alloh taolo ularni ana shunday ne’matga musharraf etgani uchun Unga hamd aytishlari hamda ko‘ngillari xotirjam bo‘lishi uchundir. Ushbu muborak kechani topish uchun esa ulamolarimiz Ramazonning oxirgi o‘n kunini g‘animat bilib, unda ibodat bilan bilan bedor bo‘lishni tavsiya qilishgan. Alloh taolo barchamizga ushbu kechani topishni va ulkan savoblarni qo‘lga kiritishni nasib aylasin!

 

Manbalar asosida

Iysoxon Yahyo tayyorladi

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Nega nuringizni ortingizda qoldirasiz?

25.12.2024   2189   4 min.
Nega nuringizni ortingizda qoldirasiz?

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakatuhu

Bugun siz azizlarga so‘zlab beradigan hikoyam Makka shahrida bundan bir necha yuz yillar oldin sodir bo‘lgan hayotiy voqea haqidadir. Bu voqea bilan Saudiyada nashr etiladigan gazetalardan birida tanishganman.

Umra ibodatini ado etish uchun Makka shahriga borganimda gazetadagi “Nima uchun nuringni ortingda qoldirding?” degan maqolaga ko‘zim tushdi. Bu qiziqarli sarlavha meni o‘ziga jalb qildi. Bu nima degani ekan deb qiziqdim. Hikoyani o‘qib, uning mazmunini angladim.

Qadim zamonda o‘ta badavlat odam yashagan ekan. U paytlar qullik davri edi. Bu boyning ham barcha shaxsiy ishlarida unga xizmat qiladigan quli bor edi.

Bomdod namoziga azon aytilganda, xizmatkor tahorat uchun suv tayyorlar va xo‘jayinini uyg‘otardi. Tahoratga yordamlashib bo‘lgach, miltillab yonadigan fonusi bilan yo‘lini yoritib masjidga olib borardi. Bu davrlarda hali elektr tok, chiroqlar yo‘q, yo‘llar zimiston, chang, ko‘chalarda tosh va chuqurlar ko‘p edi.

Shu zaylda qul 20 yildan ortiq xo‘jayiniga xizmat qildi. Kunlarning birida odatdagidek bomdod namoziga ketishayotganida boy yurishdan to‘xtab, joyida biroz jim turib qoldi-da, keyin: “Gaplarimni eshit ey Said”, dedi. Qulning ismi Said edi.

Boy: “Ey Said, men vasiyatnomamda vafot etganimdan keyin merosxo‘rlarim seni ozod qilishlarini yozdim. Bu senga 20 yildan beri menga qilgan sodiq xizmatlaring uchun mukofot bo‘ladi”, deb aytdi.

Lekin bu gapdan Said xursand bo‘lmadi, xo‘jayiniga tashakkur ham izhor etmadi, hatto bir og‘iz so‘z ham aytmadi.

Ertasi kuni yana odatdagidek masjid tomon fonusni yoqib yo‘lga tushishdi. Ammo bu safar har gal xo‘jayinning yo‘llarini yoritib ketadigan xizmatchi orqa tomonga o‘tib olgandi. Xo‘jayin nega bunday qilayotganini tushunmay: “Nega orqamdan ketayapsan? Said senga nima bo‘ldi? Nega oldinda yo‘lni yoritib ketmayapsan?” deb so‘radi.

“Chunki siz nuringizni ortda qoldirdingiz. Hayotlik vaqtingizda emas, balki vafot etganingizdan keyin meni ozod qilishingiz ham xuddi shunga o‘xshaydi. Tiriklik vaqtingizda meni ozod qilishni o‘ylamadingiz. Endi vafot etganingizdan keyin meni ozod qilishga va’da beryapsizmi? Siz qachon vafot etarkansiz, men shunda tezroq ozod bo‘laman deb o‘ylab yurishimni istaysizmi? Men uchun sizning umringiz uzoq bo‘lsa-yu, sizning xizmatingizni qilsam. Men shundoq ham umrbod sizga sodiq xizmat qilmoqchi edim. 20 yildan beri xizmatingizda bo‘layotgan bo‘lsam, biror marta meni ozod qilishingiz haqida aytmagansiz. Lekin endi aytishingiz go‘yoki sizning vafotingizni kutayotgandek bo‘laman. Nega nuringizni oldingizda emas, ortingizda qoldirdingiz?”.

Bu gaplarni eshitib boy odam qattiq ta’sirlandi. Unga: “Ey Said shu daqiqadan e’tiboran sen ozodsan”, dedi. Said uning bu taklifini rad etib: “Men sizning itoatkor xizmatkoringizman”, dedi.

Ushbu qissadan qanday ibrat olinadi. Ko‘pchilik o‘z nurini oldida emas, balki ortida qoldiradi. Bu nima degani? Ayrimlar: “Boy bo‘lsam falon-falon ishlarni qilaman”, “Vafot etsam kambag‘allarga to‘plagan boyliklarimni tarqatishadi”, “10 yildan keyin falon ishlarni qilaman” deyishadi. Nega o‘sha ishlarni hayotlik vaqtingizda, imkoningiz borida qilmaysiz? Nega nuringizni ortingizda qoldirasiz, oldingizda emas. Nega yaxshiliklar qilishni uzoq yillarga suramiz. Imkon borida darhol yaxshilik qilish haqida o‘ylamaymiz? Biror yaxshilik qilishni imkoningiz bormi, uni hozir qiling, shunda nuringiz oldinda bo‘ladi. Nuringizni aslo orqada qoldirmang!

Maqolaning videolavha shakli

Davron NURMUHAMMAD

 

 

 

Maqolalar