Kopiya Ramazonda qur’on tilovati va karamli bo‘lish
Bandalariga Ramazon ro‘zasini farz qilgan Alloh Taologa hamdu sanolar bo‘lsin. Ummatlariga ro‘za tutishni o‘rgatib, ta’lim bergan payg‘ambarimiz Muhammad mustafoga salovotu salomlar bo‘lsin.
Alloh subhanahu va taolo Qur’oni karimni nabiyyimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamga muborak ramazon oyida nozil qildi.Unda qalblar shifosi, iymon ozuqasi, Alloh va bandani bog‘lab turuvchi rishta bordir. Alloh taolo aytadi:
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآَنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَنْ كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
“Ramazon oyiki - odamlar uchun hidoyat va to‘g‘ri yo‘l xamda ajrim etuvchi xujjatlardan iborat Qur’on tushirilgandir. Sizdan kim o‘sha oyda hozir bo‘lsa , bas, ro‘zasini tutsin”[1]1.
Ramazon oyi “Qur’on oyi” deb ataladi. Unda Qur’onga bo‘lgan ahamiyat: tilovat qilish, yod olish, ma’nolarini tushunib yetish tobora ortadi. Rasululloh sollallohu alauhi vasallam har yili Ramazon oyida Qur’oni karimni Jabroil alayhissalom huzurlarida o‘qib o‘tkazar edilar. Sahobalar ham Ramazonda Qur’onni xatmqilishga qattiq kirishardilar, ba’zilari uch kechada xatm qilsa, ba’zilari yetti kechada xatm qilar yana boshqalari o‘n kechada Qur’onni xatm qilishardi. Ular Qur’onni kechasi-yu kunduzi, hoh namozda, hoh namozdan tashqari bo‘lsin tilovat qilishar edi.
Imom Molik rohimahulloh Ramazon oyi kirishi bilan barcha ilm kitoblarini yopib faqat Qur’onga sho‘ng‘ib ketar edilar, Imom Zuhriy rohimahulloh esa: bu faqat Qur’on o‘qish va taom ulashish oyi deb bir oy davomida faqat shu ikki ibodat bilan mashg‘ul bo‘lardilar. Imom Zahabiydan rivoyat qilinishicha Imom Shofe’iy Ramazon oyida Qur’onni oltmish marta xatm qilar ekanlar. Qanday qilib deysizmi? Chunki ular Qur’ondan boshqa barcha narsani tark qilishardi.
Ramazon oyida farz ibodatlarning savobi bir necha barobar ko‘paytiriladi, nafl ibodatlarning savobi esa farz ibodati savobiga tenglashtiriladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilinadi: «Kim Allohning kitobidan bir harf o‘qisa unga bitta savob bo‘ladi, bitta savob esa o‘n barobar ko‘paytirib beriladi, men: Alif, Lom, Mim bitta harf demayman, lekin Alif harf, Lom harf va Mim alohida harfdir”. Endi ushbu muborak oyda qilingan Qur’on tilovatidan hosil bo‘luvchi savobni bir hisoblab ko‘raylikchi? Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilinishicha: Ro‘za va Qur’on qiyomat kunida bandaga shafoatchi bo‘lar ekan. Demak, Ramazon oyida iloji boricha behuda ishlarni tark qilish va Qur’on o‘qishga katta ahamiyat berish lozim ekan.
Ramazonda karamli bo‘lish. Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yaxshilik qilishda odamlarning eng saxiysi edilar. U zotningeng saxiy paytlari esa, Ramazonda Jabroil muloqotlariga kelganda bo‘lar edi. Jabroil alayhissalom Ramazon tamom bo‘lgunicha har kecha U zotning huzurlariga kelar edi. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam unga Qur’onni arz qilib (o‘qib berar) edilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam insonlar orasida eng karamlisi edilar: hoh ilm berish bo‘lsin, hoh Alloh yo‘lida nafsni fido qilish bo‘lsin, hoh mol sarflash bilan bo‘lsin, hoh ochni to‘ydirish bilan bo‘lsin, hoh hojatini chiqarish bilan bo‘lsin, barcha sohada insonlarning eng saxiysi edilar. Ayniqsa Ramazon oyida yana ham saxiyroq bo‘lib ketar edilar. Yana ba’zi rivoyatlarda: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Ramazonda saxovat borasida esgan shamoldan ham o‘zib ketishlari zikr qilingan.
Imom Termiziyning hadis to‘plamlarida Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: «Sadaqaning eng afzali Ramazonda qilingan sadaqadir» deyilgan. Yuqorida zikr qilganimizdek, Ramazonda qilingan hayrli ishlarning savobi ikki barobar ko‘paytirib beriladi. Demak, Ramazon oyida iloji boricha saxiylik ko‘rsatib, beva–bechora, yetim-yesir, miskin va muhtojlarga hayr ehson qilishimiz lozim ekan.
Xadichai Kubro ayol-qizlar o‘rta maxsus
islom bilim yurti mudarrisasi
Muxlisa Qodirova
Matbuot – jamiyat ko‘zgusi
Ommaviy axborot vositasi – jamiyat ko‘zgusi, millatning yuzi. Uning zimmasida keng jamoatchilikni fikrlashga chorlash, tarbiyalash, dunyoqarashni boyitishdek mas’uliyat turadi.
Keyingi yillarda mamlakatimizda huquqiy demokratik davlat va fuqarolik jamiyati barpo etishning muhim sharti bo‘lgan ommaviy axborot vositalarini rivojlantirish, ularning moddiy-texnik bazasi va kadrlar salohiyatini mustahkamlash, so‘z va matbuot erkinligini ta’minlash, soha vakillarini har jihatdan qo‘llab-quvvatlashga bo‘yicha keng ko‘lamli ishlar amalga oshirilmoqda.
Shu munosabat bilan bugun O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasida "Matbuot – jamiyat ko‘zgusi" mavzusida davra suhbati bo‘lib o‘tdi.
Mazkur tadbir 27 iyun – Matbuot va ommaviy axborot vositalari xodimlari kuni munosabati bilan tashkil etildi. Unda O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi rektori Muzaffar Komilov, OAV vakillari, Akademiya o‘qituvchi va xodimlari ishtirok etdi.
So‘zga chiqqanlar so‘nggi yillarda yurtimizda so‘z erkinligiga bo‘lgan e’tibor yangi darajaga ko‘tarilganini qayd etishdi. OAV demokratik qadriyatlarni qaror toptirish, dunyoda va mamlakatimizda sodir bo‘layotgan ijtimoiy-siyosiy jarayonlar, voqea-hodisalar haqida tezkor va haqqoniy ma’lumotlar yetkazish, Yangi O‘zbekistonning demokratik qiyofasini shakllantirishda muhim rol o‘ynayotganini ta’kidlashdi.
Darhaqiqat, davlatimiz rahbari soha vakillarining mehnatini doimo e’tirof etar ekanlar, shunday fikrlarni bildirgan edilar:
"Biz bugun huquqiy demokratik davlat qurayotgan ekanmiz, jurnalistikaning butun dunyoda e’tirof etilgan, o‘zgarmas talab va mezonlariga amal qilishimiz zarur. Bu mezonlarning eng asosiysi – xolislik va haqqoniylikdir. Binobarin, matbuot maydoniga kirgan inson – u jurnalist bo‘ladimi, bloger bo‘ladimi, bundan qat’i nazar – ana shu qoidalarga amal qilishi shart".
Uchrashuv davomida "Yangi O‘zbekiston" va "Pravda Vostoka" gazetalari bosh muharriri Salim Doniyorov, "Jadid" gazetasi bosh muharriri Iqboljon Mirzaaliyev, Adliya vaziri maslahatchisi, bloger Shahnoza Soatova hamda "Ziyo" media markazi direktori Abduhamid Muxtorov so‘zga chiqib, o‘z fikr-mulohazalarini bildirdilar.
Shundan so‘ng yurtimizda diniy-ma’rifiy sohada amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar hamda yosh avlodning barkamol voyaga yetishi, xalqaro standartlar asosida ta’lim olishi, ilm-fan, kasb-hunar cho‘qqilarini egallashi hamda xalqimiz ma’naviy-ma’rifiy yuksalishi borasidagi yangilanishlarni keng jamoatchilikka samarali yetkazishda Akademiya bilan faol hamkorlik qilib kelgan bir guruh OAV xodimlarni bayram munosabati bilan taqdirlash marosimi o‘tkazildi.
Bir guruh jurnalistlarga tashakkurnoma va esdalik sovg‘alari topshirildi.
O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi
Matbuot xizmati
