Sayt test holatida ishlamoqda!
05 May, 2025   |   7 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:45
Quyosh
05:15
Peshin
12:25
Asr
17:19
Shom
19:28
Xufton
20:52
Bismillah
05 May, 2025, 7 Zulqa`da, 1446

Noxushliklarni islom shiorlariga bog‘lash – gunoh!

22.05.2019   5765   3 min.
Noxushliklarni islom shiorlariga bog‘lash – gunoh!

So‘nggi vaqtlarda Internet tarmoqlarida ayrim noxushliklarni islom shiorlariga bog‘lash – “imom unday bo‘ldi”, “masjid bunday bo‘ldi” deyish holatlari uchrayotgani ijobiy hodisa emas. Avvalroq “Denovda hamshahriga marixuana bergan masjid noibi qo‘lga olindi”, “Uyi tomsiz qolgan imomga yordam beraylik”, “Dahshatli alangadan mo‘jiza tufayli omon qolgan imom zudlik bilan operatsiya qilinishi zarur” kabi maqolalar e’lon qilingan edi. Bulardan maqsad nima? Shunday noxolis yo‘l orqali ommaning e’tiborini jalb qilish yo nashr reytingini oshirishmi?

O‘tgan kuni esa “Qo‘qonda imom yordamchisi giyohvand moddalar bilan qo‘lga tushdi” sarlavhali xabarda kosibchilik bilan shug‘ullanib, shu bilan birga, Qo‘qon shahridagi masjidlardan birida imomga yordamchilik qilib kelgan bir shaxs giyohvand moddalar bilan qo‘lga tushib, jazo tayinlangani haqidagi xabar e’lon qilindi.

Shu o‘rinda bir mulohaza, asosiy kasbi kosibchilik bo‘lgan insonning imomga yordamchilik qilganini (“yordamchi” degan shtat yo‘q) sarlavhaga olib chiqishdan maqsad nima? Nega sarlavha «Kosib giyohvand moddalar bilan qo‘lga tushdi» shaklida emas?.. Boz ustiga mazkur shaxs o‘tgan yili ishdan bo‘shab ketganiga nima deysiz?..

Jinoyat qilgan odamning dinga munosabati, masjidga aloqasi oldingi planga olib chiqilmasligi lozim. Bu odam jinoyat qilgan ekan, qonuniy jazosini oldi. Biroq har qanday imkoniyatdan foydalanish ilinjida diniy idora, masjid yo imom umuman, islom shiorlarini yomonotliq qilishga urinish durust emas, balki gunohdir.

Internetdagi betizgin erkinlik sababli ba’zilar hurmat-ehtirom kabi insoniy tuyg‘ularga, qonun-qoida kabi me’yorlarga rioya qilmayotgani ham ko‘zga tashlanmoqda.  Alloh taolo Qur’oni karimda: “U (inson) biron so‘zni talaffuz qilmas, magar (talaffuz qilsa) uning oldida hoziru nozir bo‘lgan bir kuzatuvchi (farishta u so‘zni yozib olur)”, deb bayon qilgan (Qof surasi, 18-oyat).

Ushbu oyati karimadan jurnalistlarning ham aytganlari va yozganlarini muakkal farishtalar yozib borishi, vaqti yetib daftar ko‘tarilganda bugun yozganlarimiz ertaga o‘zimizning foydamiz yoki zararimizga hujjat bo‘lishi ayon bo‘lmoqda. Shunday ekan, yozgan materiallarimizni odamlarni hayratga soladigan qilish uchun Islom shiorlariga bog‘lashdan saqlanaylik!

Hammani lol qoldiradigan material yozaman, deya arzon shuhratga uchib, Islom shiorlariga zarar yetkazish – jurnalistika etikasiga ham, millatimiz axloqiga ham, dinimiz ta’limotiga ham mutlaqo to‘g‘ri kelmaydi.

Har bir so‘zimizni yozishga chog‘lanar ekanmiz, ongimizda Alloh taolo va Uning Rasulining bizni ogohlantirgan kalomlari, ajdodlarimiz ibrati, Islom dini qadr-qimmati paydo bo‘lsa, so‘z aytish mas’uliyatini yanada teranroq anglagan bo‘lar edik.

Zotan, qalam ahllarining sharafli kasbida qo‘lga kiritadigan yutuqlarini ta’min etuvchi muhim omil ham shu emasmi, o‘zi!

Umuman olganda, o‘sha jinoyatchining asl kasbi qolib, imomga yordamchi ekanining sarlavhaga chiqarilishining ham o‘ziga yarasha sabablari bor:

dindor odam jinoyatchi bo‘lmaydi;

dindor odam og‘ufurushlik bilan shug‘ullanmaydi;

dindor odamning bu kabi qabihlik bilan shug‘ullanishi boshqalarnikidan ikki chandon dahshatli hodisa sanaladi;

kosib – hunarmand, imomlik esa peshvolik...

Maqolaga sarlavha qo‘yilganda ana shu jihatlarga e’tibor qaratilgan. Biroq o‘quvchini qiziqtirish, jinoyatning ko‘lamini bo‘rttirib ko‘rsatish uchun qo‘lga tushgan jinoyatchilarning namoz-niyozi borini dinga bog‘layverish odamlarda din va dindorlarga nisbatan salbiy fikrni shakllantirishga, ulardan hadiksirashga sabab bo‘lib qolishi mumkin.

Ana shundan ehtiyot bo‘lgan ma’qul, azizlar.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Bir chumoli dedi

02.05.2025   5978   3 min.
Bir chumoli dedi

Naml surasida: «To ular chumolilar vodiysiga yetganlarida, bir chumoli: “Ey chumolilar! Uyalaringizga kiringiz...” dedi»,  deyiladi.

Sulaymon alayhissalom qo‘shini bilan kelayotganida, bir chumoli jamoasiga kutilmagan xatar yaqinlashayotganini his qildi va qolganlarni ogohlikka chaqirib, biz tarafga xatar yaqinlashib kelyapti, joningizni qutqaring: «...Yana Sulaymon va uning lashkarlari o‘zlari sezmagan hollarida sizlarni bosib-yanchib ketmasinlar, degan edi» (Naml surasi, 18-oyat).

Chumolining qilgan ishi qanchalar ajabtovur-a?! U xatarni payqashi bilanoq o‘zini qutqarish uchun emas, jamoasini qutqarish uchun shoshildi.

Qavmining qayg‘usini o‘z zimmasiga oldi, xatar kelmasidan uni his qila bildi va chumolilar to‘dasini “xavf bostirib kelyapti, shoshilinglar, joningizni xatardan qutqarib qoling”, deya ogohlantirdi.

Bir nazar solaylik-da, oyati karimada kelgan “chumoli” so‘zi arab tili qoidalariga ko‘ra tadqiq qilinsa, u nakra (noaniq) shaklda turibdi. Ahamiyatli jihati shundaki, “chumoli” so‘zi Qur’oni karimda noaniq shaklda keltirildi, demakki o‘sha chumoli to‘daning oddiy bir a’zosi, lekin shunday bo‘lishiga qaramay o‘zini past sanamadi. Biz esa, falonchi nima qildi, pismadonchi-chi, deb surishtirish bilan ovoramiz.

Keling, endi masalaning boshqa tomoniga e’tiborimizni qarataylik. Chumoli: “Ey chumolilar, hozir Sulaymon sizlarni qirib yuboradi. Sizlar bir kuchsiz jamoasiz, ular sizga e’tibor ham bermaydi”, dedimi?! U to‘dasidagilar bilan vaziyatni tahlil qildimi?! Chumoliga boqing. Aksincha, Sulaymon va uning qo‘shinini aybsiz deya, ular sezmayaptilar, deb ularni oqladi.

Chumolilar ham ogohlantiruvchiga qarab: “Yo‘q, sen bizning ustimizdan boshliq bo‘lmoqchisan. Senga faqat martaba, mansab kerak”, deyishdimi?! Aslo yo‘q! Aksincha, uning gapini olib, inlariga kirib ketishdi va jajji chumolining da’vatiga ergashganlari holda najotga yetib, jonlari omon qoldi.

O‘zi uchun uya qurish jarayonida sabr qilish ham chumolilarning xususiyatlaridandir. Ular qurayotgan uyalari bir necha marotaba qulab tushishiga qaramasdan, uni qayta-qayta tiklayveradilar va oxir-oqibat bir butun uya holiga keltiradilar.

Hikoyat. Rivoyat qilinishicha, Amir Temur janglarning birida mag‘lubiyatga uchraydi va o‘sha yerga yaqin bir g‘orga kirib, mag‘lubiyati haqida o‘ylaydi. U chuqur tafakkur qilarkan, ko‘zi bir chumoliga tushadi. Chumoli g‘or devoriga ko‘tarilmoqchi bo‘lib, tushib ketadi. Ikkinchi urinishda ham devordan sirpanib tushadi. Uchinchi safar ham... Amir Temur bu mitti jonivorni diqqat bilan kuzata boshlaydi, undan ko‘zini uzmaydi. Axiyri, o‘n yettinchi urinishda chumoli devorga chiqishga muvaffaq bo‘ladi. Shunda Amir Temur: “Yo qudratingdan! Shu kichik maxluq sal kam yigirma marta urindi. Men nima uchun mag‘lubiyatimdan zaiflashyapman?!” – deya o‘zini koyiydi.

Buyuk qo‘mondon g‘ordan chiqib tor-mor bo‘lgan qo‘shinini yana jangga tayyorlaydi va bitta bo‘lsa-da, tirik odami qolgunicha taslim bo‘lmaslikka astoydil qaror qiladi. Uning ko‘z o‘ngida esa mitti chumolining shijoati aks etadi.

Mutaxassislarning ta’kidlashlaricha, chumoli hasharotlar orasida eng qat’iyatli, o‘zaro hamkor va hamjixat ekan.

Chumolining yana bir sifati ularning o‘zaro hamkorlik va hamjihatligidir. Ularning bari bir bo‘lib, bitta chiziq tortgan holda doimiy harakatda bo‘lar ekanlar.

Shu mitti chumolining harakatlari bizlarga qaysidir ma’noda o‘rnak bo‘lishi mumkinmi?!


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.