Sayt test holatida ishlamoqda!
21 Aprel, 2025   |   23 Shavvol, 1446

Toshkent shahri
Tong
04:09
Quyosh
05:35
Peshin
12:27
Asr
17:10
Shom
19:13
Xufton
20:32
Bismillah
21 Aprel, 2025, 23 Shavvol, 1446

Ramazon solnomasi

22.05.2019   41324   8 min.
Ramazon solnomasi

Tanlovga! 

Bandalariga ro‘za tutishni farz qilgan Alloh taologa hamdu sanolar, Ro‘za amallarini go‘zal tarzda ado qilishda yo‘lboshchi bo‘lgan Sayyidimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamga salovot va salomlar bo‘lsin.

Albatta, Ramazon islomiy oylar ichida fazilatlarga boy va barakali oylardan hisoblanadi. Bu oyda hidoyat qo‘llanmasi bo‘lgan Qur’oni Karimning nozil bo‘lishi ham, bu oyning eng afzal oy ekaniga dalolat qiladi. Shuningdek, bu oyning fazilati va barkasi borasida  Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan juda ko‘plab hadisi-shariflar rivoyat qilingan.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:  إِذَا دَخَلَ رَمَضَانُ فُتِّحَتْ أَبْوَابُ الجَنَّةِ ، وَغُلِّقَتْ أَبْوَابُ جَهَنَّمَ ، وَسُلْسِلَتِ الشَّيَاطِينُ   رواه البخاري (3277) ، ومسلم (1079).

Rosululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ramazon oyi kelishi bilan jannat eshiklari ochilib, do‘zax eshiklari yopiladi va shaytonlar kishanlanadi» - dedilar. Muttafaqun a’layh.

Haqiqatda, Ramazon oyining fazilatlari va barakotlari juda ham ko‘p. Bu borada juda ko‘p mavi’zalarda eshitib, ko‘plab maqolalar orqali xabardor bo‘lganmiz. Lekin, bugun e’tiborimizni boshqa tomonga qaratamiz. Ya’ni, bu oyning fazilatlari ko‘p bo‘lish  bilan birga, tarixda bu ulug‘  kunda juda ko‘plab muhim tarixiy voqealar bo‘lib o‘tgan. Quyida ularni birma- bir sanab o‘tamiz.

Ramazonning birinchi kuni:

1) 2-hijriy yil Dushanba. Musulmonlar birinchi marta ramazon ro‘zasini tutdilar.

2) Ibrohim alayhissalomga ilohiy sahifalar tusha boshlagan.

3) Hijriy 73-yil. Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhu vafot etdilar.

4) Hijriy 91- yil. Andalusni fath qilish boshlangan.

5)  Hijriy 472- yil. Abu Ali ibn Sino vafot etdi.

Ramazonning ikkinchi kuni:

1) Hijriy 65-yil. Abdumalik ibn Marvon Umaviy xalifa etib tayinlandi.

Ramazonning uchinchi kuni:

1) Hijriy 11- yil. Fotimai Zahro roziyallohu anho vafot etdilar.

2) Hijriy 37- yil. Tahkim voqeasi bo‘lib o‘tdi.

Ramazonning to‘rtinchi kuni:

1) Hijriy 1- yil. Hamza roziyallohu anhu birinchi sariyaga chiqdilar.

2) Hijriy 666 - yil. Antokiya Slavyanlardan qaytarib olindi.

Ramazonning oltinchi kuni:

1) Muso alayhissalomga Tavrot sahifalari tusha boshladi.

2) Hijriy 63- yil. Musulmonlar Sind shahrini fath qildilar.

Ramazonning yettinchi kuni:

1) Hijriy 361- yil. Al-Azhar universiteti ochildi.

Ramazonning sakkizinchi kuni:

1) Hijriy 273- yil. Ibn Moja rohimahulloh vafot etdilar.

2) Hijriy 455- yil. Alp Arslon Saljuqiylar voliysi etib tayinlandi.

Ramazonning o‘ninchi kuni:

1) Payg‘ambarlikning 10-yili, hijratdan 3 yil avval. Xadiyja roziyallohu anhu vafot etdilar.

2) Hijriy 485-yil. Nizomul mulk Abul Hasan Aliy ibn Ishoq o‘ldirildi.

Ramazonning o‘n birinchi kuni:

1) Hijriy 3-yil. Rosululloh sollallohu alayhi vasallam Zaynab binti Xuzayma roziyallohu anhoga uylandilar.

2) Hijriy 9-yil. Saqif qabilasi elchilari Rosululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlarida bo‘ldi.

3) Hijriy 95- yil. Sai’d ibn Jubayr vafot etdilar.

4)  Hijriy 624- yil. Chingizxon vafot etgan.

5) Hijriy 922- yil. Sulton Salim Damashqni fath qildi.

Ramazonning o‘n ikkinchi kuni:

1) Hijriy 597- yil. Ibn Javziy rohimahulloh vafot etdilar.

Ramazonning o‘n uchinchi kuni:

1) Hijriy 15-yil. Umar roziyallohu anhu Shomni egalladilar  

2) Hijriy 40- yil. Abu Luboba roziyallohu anhu vafot etdilar.

Ramazonning o‘n to‘rtinchi kuni:

1) Hijriy 132-yil. Abbosiylar Umaviylar poytaxti Damashqqa hujum qilishdi.

2) Hijriy 612- yil. Ibn Atoulloh Sakandariy tavallud topdilar.

Ramazonning o‘n beshinchi kuni:

1) Hijriy 3-yil. Hasan ibn Aliy roziyallohu anhu dunyoga keldilar.

2) Hijriy 37-yil. Muhammad ibn Abu Bakr roziyallohu anhu Misrga voliy etib tayinlandilar.

3) Hijriy 383- yil. Abu Bakr Xorazmiy vafot etdilar.

4) Hijriy 543- yil. Fahriddin ar-Roziy dunyoga keldilar.

Ramazonning o‘n yettinchi kuni:

1) Hijriy 2-yil. Katta Badr g‘azoti bo‘lib o‘tdi.

2) Hijriy 2-yil. Ruqayya (roziyallohu anho) binti Rosululloh sollallohu alayhi vasallam vafot etdilar.

3) Hijriy 85-yil. Mo‘minlar onasi Oyisha roziyallohu anho vafot etdilar.

4) Hijriy 124- yil. Muhammad ibn Muslim az-Zuhriy vafot etdilar.

Ramazonning o‘n sakkizinchi kuni:

1) Hijriy 21- yil. Xolid ibn Valid vafot etdilar.

2) Hijriy 560- yil. Muhyiddin ibn Arabiy dunyoga keldi.

Ramazonning yigirmanchi kuni:

1) Hijriy 8-yil Makka fath qilindi.

2) Hijriy 652- yil. Sayfuddin Qutuz dunyoga keldilar.

Ramazonning yigirma birinchi kuni:

1) Hijriy 40- yil. Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhu vafot etdilar.

2) Hijriy 95- yil. Hajjoj ibn Yusuf as-Saqofiy dunyoga keldi.

3) Hijriy 1353- yil. Fors yurti Eron davlati deb o‘zgartirildi.

Ramazonning yigirma uchinchi kuni:

1) Hijriy 9-yil Musulmonlar «Lot» nomli butni buzib tashlashdi.

2) Hijriy 26- yil. Yazid ibn Muoviya tug‘ildi.

Ramazonning yigirma to‘rtinchi kuni:

1) Hijriy 20- yil. Amr ibn Os masjidini qurish boshlandi.

Ramazonning yigirma beshinchi kuni:

1) Hijriy 8-yil. Xolid ibn Valid roziyallohu anhu «Uzzo» nomli ibodatxonani buzib tashladilar.

2) Hijriy 129-yil. Abu Muslim Xurosoniy Umaviylarga qarshi qo‘zg‘olon boshladi.

3) Hijriy 544- yil. Faxruddin ar-Roziy tavallud topdilar.

4) Hijriy 658- yil. «Ayni jolut» jangi bo‘lib o‘tdi.

Ramazonning yigirma oltinchi kuni:

1) Hijriy 762- yil. Badruddin Ayniy rohimahulloh dunyoga keldilar.

Ramazonning yigirma yettinchi kuni:

1) Hijriy 927- yil. Belgrad fath etildi.

Ramazonning yigirma sakkizinchi kuni:

1) Hijriy 2-yil. Zakot farz bo‘ldi.

Ramazonning yigirma to‘qqizinchi kuni:

1) Hijriy 1425- yil. Yosir Arafot vafot etdi.

Ramazonning o‘ttizinchi kuni:

1) Hijriy 256- yil. Imom Buxoriy vafot etdilar.

2) Hijriy 384- yil. Imom ibn Hazm dunyoga keldilar.

 

Toshkent Islom instituti talabasi

Muhammad Ali Muhyiddin.

 

 

 

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar

Bomdod namozining foydalari

18.04.2025   11704   2 min.
Bomdod namozining foydalari

Bomdod namozi savobi ko‘p va ahamiyati katta namozdir. Ba’zilarda “Nega Alloh taolo bandalari bomdod namozini ado etishi uchun bu paytni, ya’ni uyqu paytini ixtiyor qildi?” degan savol paydo bo‘lishi mumkin.

Inson biror mukofotga erishganda yoki biror voqeadan xursand bo‘lganda, go‘zal manzarani ko‘rganda, miyasida dofamin degan sekretsiya, garmon ishlab chiqariladi.

Xo‘sh, dofamin nima? Bu – rohatlanish va zavqlanish uchun javobgar neyromediator (nervlarga signal uzatuvchi vosita). Biz uchun yoqimli biror hodisa ro‘y bergan paytda miyamizda dofamin ishlab chiqariladi. Kechasidagi uyqu miyaning bu moddani kamroq ishlab chiqarishiga yordam beradi. Shunda miya kunduzi bu moddani ko‘proq ishlab chiqarishiga imkon qilingan bo‘ladi. Quyosh chiqishidan oldin uyqudan turish dofaminning ko‘p miqdorda ishlab chiqarilishiga yordam beradi. Mana shunda miya o‘z vazifasini yuksak layoqat bilan bajaradi. Natijada, inson xushkayfiyat, xursand holda bo‘ladi.

Dofamin miya hujayralari orasida garmon, asablararo uzatgichi vazifasini bajaradi. Bu modda ko‘paygani sari miya eng yaxshi holatda, inson esa bag‘ri dili ochilgan, yoqimli tuyg‘ular og‘ushida bo‘ladi.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam bu haqda bundan bir ming to‘rt yuz yil oldin aytganlar. Abu Hurayra roziyallohu anhudan bunday rivoyat bor: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Shayton sizlardan biringiz uxlab yotgan paytida gardaniga uchta tugun tugadi. U har bir tugunga ura turib: «Hali tun uzoq, uxlayver», deydi. Agar (banda) uyg‘onib, Allohni zikr qilsa, bitta tugun yechiladi. Agar tahorat qilsa, ikkinchi tugun yechiladi. Agar namoz o‘qisa, uchinchi tugun ham yechiladi hamda u tetik va xushhol bo‘lib qoladi. Aks holda lanj va tanbal insonga aylanadi» (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Hadisdagi “Aks holda lanj va tanbal insonga aylanadi” degan jumla hozirgi zamon ilmining xulosasidir. Quyosh chiqishidan oldin uyqudan turish kishini nafsiy, ruhiy xotirjamlikka olib boradi.

Ey mo‘min birodarim! Endi bomdod namoziga uyg‘onib, tanangizda tetiklik, qalbingizda xotirjamlik, kayfiyatingizda ko‘tarinkilik, butun jismingizda xushhollikni va eng muhimi, Allohning farzini ado etib, ulkan savoblarni qo‘lga kiriting.