Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday marhamat qilgan:
فَمَن يُرِدِ اللّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلإِسْلاَمِ وَمَن يُرِدْ أَن يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاء كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ
“Kimni Alloh hidoyat qilmoqchi bo‘lsa, uning ko‘ksini Islomga ochib qo‘yadir. Kimni zalolatga ketkazishni iroda qilsa, uning ko‘ksini xuddi osmonga ko‘tarilayotgandek, tor va tang qilib qo‘yadir. Shunday qilib, Alloh iymon keltirmaydiganlarga azobni duchor qilur”. (Alloh taolo bandalaridan kimga hidoyatni ravo ko‘rsa, o‘sha bandaning ko‘ksini keng qilib qo‘yadi. U banda iymon va Islomni keng qalb ila qabul qiladi. Aksincha, Alloh taolo kimga zalolat va kufrni ravo ko‘rsa, uning qalbini tor va tang qilib qo‘yadi. Iymon va Islom haqida biror gap eshitsa, siqilaveradi. Ilm rivojlanib, odamlar fazoga uchadigan bo‘lganlarida, inson qanchalik balandga ko‘tarilsa, yuragi–ko‘ksi shunchalik siqilishi kashf etildi. Agar Qur’on haqiqiy ilohiy kitob bo‘lmaganda, bundan o‘n to‘rt asr avval bu ilmiy haqiqatni qanday qilib kashf etar edi?) (An’om surasi, 125-oyat).
Bu oyatlar bundan o‘n to‘rt asr oldin nozil bo‘lgan. Kosmik kema, skafandr, rasadxona kabi narsalar kashf etilmagan, Arabiston yarim orolida astronomiya ilmi rivojlanishi u yoqda tursin, u yerda birov bu ilm bilan shug‘ullanmagan bir paytda bu kabi gapni Nabiy sollallohu alayhi vasallam qayerdan bilib aytdilar ekan?! Albatta, bu haqiqatni u kishiga osmonlarni va Yerni yaratgan Zot bildirgandir!
Nozimjon Iminjonov
Hanafiy mazhabida imomga iqtido qiluvchi imom orqasida xoh jahriy namozda, xohi maxfiy namozda qiroat qilmaydi.
Bunga dalil Payg‘ambarimiz alayhissalomning so‘zlaridir: «Kimning imomi bo‘lsa, bas, imomning qiroati uning ham qiroatidir», deb aytganlar.
Mana shunga sahobai kiromlar ham ijmo’ qilishgan. Yana bir hadisda Payg‘ambarimiz alayhissalom dedilar: «Qachon qiroat qilinsa, bas, jim turing!» Imom Muslim rivoyati.
Abu Hanifa va Abu Yusuf roziyalohu anhumlar nazdida: Imomga iqtido qilgan kishining qiroat qilishi makruh bo‘ladi, bundan murod makruhi tahrimiydir.
Chunonchi, Hazrati Ali karramallohu vajhahu bunday deganlar: «Kimki imom orqasida qiroat qilsa, batahqiq, sunnatni xato bajaribdi!»
Shunday ekan imomga ergashuvchi har bir namozxon imomga iqtido qilib ergashdimi, imomni qiroatini eshitishi va sukut saqlab jim turishi kerak bo‘ladi. Shunda ado etiladigan ibodatlar mukammal, bexato bo‘ladi.
Hanafiy mazhabining masalasiga binoan, fiqhiy matn kitoblari ko‘rsatmasiga amal qilgan holda barcha namozlarda imom orqasida muqtadiy jim turishi talab etiladi. Aks holda, makruhi tahrimiy ishni qilib qo‘yish mumkin.
Abdug‘affor Nishonov,
Pop tumani "Soy" jome masjidi imom-xatibi
Manba: @Softalimotlar