Sayt test holatida ishlamoqda!
01 May, 2025   |   3 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:51
Quyosh
05:21
Peshin
12:25
Asr
17:16
Shom
19:23
Xufton
20:47
Bismillah
01 May, 2025, 3 Zulqa`da, 1446

G‘aflatimdan uyg‘ot meni, Ramazon!

15.05.2019   34556   4 min.
G‘aflatimdan uyg‘ot meni, Ramazon!

Seni sog‘inaman! Sen barokatlar, ne’matlar, yaxshiliklar sochiladigan oysan. Sen kirib kelishing bilan Jannat eshiklari ochilib, Do‘zax eshiklari yopilishi hamda shaytonlar zanjirband qilinishi mo‘minlarni ruhan ko‘klarga ko‘taradi.

Ammo kelganingda, essiz, g‘aflatda qolayotganimni his qilib ich-ichimdan tushkunlikka tushaman. Lekin kelmasingdan astoydil quyidagicha reja qilaman:

  1. O‘ttiz kun ro‘zani tutishim kerak;
  2. Nafl ibodatlar qilishim kerak;
  3. Ayniqsa, sunnat namoz bo‘lgan taroveh namozini o‘qishim shart!
  4. Savobli ishlar, ehsonlar qilish kerak.
  5. Bir kechasi ming oydan yaxshi bo‘lgan “Qadr” kechasida duo va nafl ibodatlarini ko‘paytirish.

Zero, nafsimni yengolmay, irodasizlik qilayotganim uchun ich-ichimdan alam nidosida yashayapman, Ramazonim!

Ro‘zadorman, ammo qabuli bormi-yo‘qmi bilmayman. Chunki bilib-bilmay uni u deyman, buni bu. Sening bag‘ringda o‘zimni shunchalar sokin va xotirjam sezamanki, senga to‘yish uchun g‘aflat xalaqit beradi.

Shunchaki, savoblarsiz sendan ayrilish – oilam uchun ham katta yo‘qotish. Birinchi sinfda o‘qiydigan o‘g‘lim, alhamdulillah, seni anglagan shekilli, seni tutmoqchi bo‘ldi. Birinchi tashrifing kunida biroz mazasi ham bo‘lmadi, hamda yosh deb uyg‘otmadik. Ammo ikkinchi kun, farzandlarimni uyg‘otayotib: “Turinglar, xayr va savobni qo‘ldan boy bermanglar”, dedim. O‘g‘lim esa uyg‘onmadi. Ammo Sensiz kuni o‘tayotganidan rosa xafa bo‘lib:

 –  Nega meni uyg‘otmadingiz? – dedi.

 – Jon bolam, uyg‘otsam turmading-ku? - dedim.

– Axir men ham ro‘za tutmoqchi edim.

Opasi:

– Sen hali yoshsan, – dedi.

Men esa uning Senga bo‘lgan ishtiyoqini ko‘rib shunday sevindim-ki, buni izohlash qiyin. U yana:

– Meni albatta, uyg‘oting, ro‘zani tutishim kerak, agar uyg‘onmasam, tepib-urib bo‘lsa-da uyg‘oting, xo‘pmi? – dedi.

Qalb ko‘ziga yosh keldi, bu sevinchdan. Ramazonim, seni yosh murg‘ak shunchalar ardoqlasa, biz kattalardan g‘aflat ketmasa...

 Yana so‘zini davom ettirdi u:

– Saharda uyg‘onishim uchun 10 marta “Fotiha” surasini, 10 marta “Ixlos” surasini o‘qiyman, shunda Xudo xohlasa, bir uyg‘otganingizdan turaman, – dedi.

Haqiqatan, bu suralarni o‘qigandan keyin o‘g‘lim bir uyg‘otganimdan sakrab turdi va shu kuni Seni tutishga musharraf bo‘ldi. Uning gapi rost amalga oshganidan unga savol berdim:

– Bolajonim, shu suralarni 10 martadan takrorlasang, tura olishing mumkinligini qayerdan bilding, biz senga unday o‘rgatmagan edik-ku?

– O‘zim shunday deb o‘yladim, chunki yomon tushlar ko‘rganimda o‘sha suralarni uch martadan o‘qisam, yaxshi, tinch, qo‘rqmasdan uxlar edim, shunday qilishimni o‘zingiz o‘rgatgan edingiz – dedi ishonch bilan.

To‘g‘risi, ba’zida bolajonimning fikrlari meni juda ajablantiradi. Nafaqat bu uchun, balki hammasi uchun Yaratganga behisob, beadad shukrlar aytaman. Alloh va uning Rasulidan bo‘lak yordamchim yo‘q. Shunday ekan, tavakkalim – Allohga, muhabbatim esa –Rasulullohgadir.

Azizlar, savob amal va ibodatlarimizga ziyodasi bilan ajr beradigan Mohi Ramazonni jami hikmat va xayrlari bilan qo‘lga kiritishni barchamizga nasibu ro‘z aylasin. Aksincha, g‘aflatimiz uchun oxiratda nadomatlar girdobida qolmaylik. Qilayotgan amallarimizni riyo va ko‘z-ko‘z uchun qilishdan yoki Ramazon kunlarini ro‘zasiz, duolarsiz o‘tkazish qiyomatda o‘zimizga qarshi dalil sifatida qo‘llanilishi mumkinligini ham unutmaylik. 

Barchangizga yana bir bor, Ramazoni sharif muborak bo‘lsin.

 

Nilufar BOZORBOY qizi

 

 

 

 

 

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar

Imom Moturidiy haqida 15 fakt

30.04.2025   5003   3 min.
Imom Moturidiy haqida 15 fakt

1. Olimning to‘liq ismi sharifi Muhammad ibn Muhammad ibn Mahmud Abu Mansur Moturidiy Samarqandiy Ansoriy.


2. Kamoliddin Bayoziyning tahqiqiga ko‘ra bu zotning nasabi ulug‘ sahobiy Abu Ayyub Ansoriyga borib taqaladi.


3. Abu Mansur Moturidiyning qaysi yilda tug‘ilgani aniq ma’lum emas. Ammo ustozi Muhammad ibn Muqotil Roziy hijriy 248 (milodiy 862) yilda vafot etgani aytilgan. Shunga ko‘ra, Abu Mansur Moturidiy hijriy 240 (milodiy 854) yildan oldin tug‘ilgani taxmin qilinadi.


4. Imom Moturidiy ko‘plab ustozlardan ta’lim olgan. Quyidagilar ularning eng mashhurlari:

  1. Imom Abu Bakr Ahmad ibn Is'hoq Juzjoniy;
  2. Imom Abu Nasr Ahmad ibn Abbos Iyoziy;
  3. Nusayr ibn Yahyo Balxiy;
  4. Muhammad ibn Muqotil Roziy va boshqalar.


5. Ushbu olimlar Imom Moturidiyni Imom Abu Hanifa rahimahullohgacha bo‘lgan sanadini bog‘lovchi ustozlar hisoblanadi.


6. Imom Moturidiyning shogirdlari uning ilimy merosini davom ettirib, bu ta’limotni rivojlantirganlar. Masalan:

  • Abulqosim Is'hoq ibn Muhammad Hakim Samarqandiy.
  • Imom Abulhasan Ali ibn Sa’iyd Rustug‘faniy.
  • Abu Lays Nasr ibn Muhammad Samarqandiy.
  • Imom Abu Muhammad Abdulkarim Pazdaviy.


7. Abu Mansur Moturidiy tafsir, usulul fiqh va aqoid kabi shar’iy ilmlarning turli yo‘nalishlari bo‘yicha asarlar ta’lif etgan.


8. Tafsir yo‘nalishi bo‘yicha “Ta’vilotu ahli sunna” nomli tafsir yozgan.


9. Usulul fiqh yo‘nalishida “Ma’xozush sharoi’” (Shar’iy hukmlar manbasi) va “Jadal” (Ilmiy bahslar) nomli ikkita kitob yozgan.


10. Ulamolar Abu Mansur Moturidiy aqoid ilmi bo‘yicha yozgan asarlarini o‘rganib chiqib, ularni uch turga ajratganlar:

  1. Maqolot (maqolalar);
  2. Raddiyalar;
  3. Alloh taologa iymon keltirish asoslari.


11. Abdulhay Laknaviy “al-Favoidul-bahiya” asarida Imom Abu Mansur Moturidiyni mutakallimlar imomi va musulmonlarning to‘g‘ri aqidasini asoslab bergan buyuk alloma sifatida tavsiflaydi. Uning ta’kidlashicha, Imom Moturidiy benazir asarlar yaratib, botil aqida vakillarining buzg‘unchi g‘oyalariga raddiyalar bergan.


12. Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.


13. Butun hayotini ilm ma’rifat o‘rganish va uni yoyish bilan o‘tkazgan Abu Mansur Moturidiy rahmatullohi alayh hijriy 333 (milodiy 945) yilda taxminan to‘qson besh yoshida Samarqandda vafot etgan va Chokardiza qabristoniga dafn etilgan.


14. 2020 yil O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi huzurida “Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi” tashkil etilgan.


15. Shuningdek, 2025 yil mart oyida Davlatimiz rahbari tomonidan buyuk olimga yuksak hurmat ifodasi o‘laroq “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaror qabul qilindi.