Sayt test holatida ishlamoqda!
01 May, 2025   |   3 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:51
Quyosh
05:21
Peshin
12:25
Asr
17:16
Shom
19:23
Xufton
20:47
Bismillah
01 May, 2025, 3 Zulqa`da, 1446

Muborak Ramazon oyida Jannatga 122 eshik

15.05.2019   34420   5 min.
Muborak Ramazon oyida Jannatga 122 eshik

Muborak Ramazon oyida Jannatga 122 eshik

  • Har bir amalni faqat Alloh taoloning roziligini ko‘zlab bajarish. (Ixlosli bo‘lish).
  • Alloh taologa tavba qilish.
  • Yangi chiqqan oyni ko‘rganda duo qilish.
  • Iymon va savob umidida ro‘za tutish.
  • Iymon va savob umidida kechalarini bedor o‘tkazish.
  • Iymon va savob umidida qadr kechasida bedor bo‘lish.
  • Oxirgi o‘n kunida yanada jiddu jahd qilish.
  • Umra qilish.
  • E’tikofda o‘tirish.
  • Ro‘zadorga iftorlik qilib berish.
  • Qur’oni karimni tilovat qilish.
  • Qur’oni karimni o‘rganish va o‘rgatish.
  • Alloh taoloni zikr qilish.
  • Istig‘for aytish.
  • Tahoratni mukammal ado etish.
  • Tahorat olgandan keyin shahodat kalimasini aytish.
  • Doimiy tahoratli bo‘lib yurish.
  • Musvok ishlatish.
  • Tahorat olgandan keyin ikki rakat namoz o‘qish.
  • Azon eshitandan keyin uning duosini o‘qib qo‘yish.
  • Azon va iqomat orasida duo qilish.
  • Doimiy besh vaqt namozni ado etish.
  • Namozlarni o‘z vaqtida ado etish.
  • Xususan bomdod va asr namozlarining vaqtiga yanada rioya qilish.
  • Juma namozini doimiy ado etish.
  • Juma kuni duolar ijobat bo‘ladigan lahzalarni o‘rganib, shu vaqtlarda duo qilish.
  •  Juma kuni “Kahf” surasini o‘qish.
  • Masjidga borish.
  • Haram masjidida va Nabaviy masjidida namoz o‘qish.
  • Qubo masjidida namoz o‘qish.
  • Doimo jamoat bilan namoz o‘qishga rioya qilish.
  • Birinchi safda namoz o‘qishga intilish.
  • Doimo “Zuho” namozini ado etish.
  • Kundalik o‘qilib boriladigan sunnat namozlarini qoldirmaslik.
  • Nafl namozlarni uyda ado etish.
  • Ko‘p sajda qilish.
  • Masjidda bomdod namozini o‘qib bo‘lgandan keyin o‘z joyida quyosh chiqquncha zikr qilib o‘tirish.
  • Janoza namozi va dafn marosimiga qatnashish.
  • Yosh farzandlarni namoz o‘qishga o‘rgatish.
  • Yoshlarni ro‘za tutishga o‘rgatish.
  • Har bir farz namozidan keyin Alloh taoloni zikr qilish.
  • Ro‘zador og‘iz ochishini kechiktirmasligi.
  • Og‘iz ochish amalini shom namozidan avval bajarish.
  • Agar topilsa, xurmo bilan og‘iz ochish.
  • Doimo iftorlik duosini o‘qishga rioya qilish.
  • Iftorlik paytida duo qilish.
  • Boshqa paytlarda ham ko‘proq duo qilish.
  • Saharlik qilish.
  • Ovqat yeb, ichimlik ichib bo‘lgandan keyin Alloh taologa hamd aytish.
  • Zakotni ado etish.
  • Alloh yo‘lida infoq-ehson qilish.
  • Sadaqa berish.
  • Birovlarga oshkora qilmay sadaqa berish.
  • Masjidlar qurilishiga moddiy yoki ma’naviy ko‘mak berish.
  • Salomni keng yoyish va miskinu faqirlarga taom yedirish.
  • Yo‘ldan odamlarga aziyat beradigan narsalarni olib tashlash.
  • Ota-onaga yaxshilik qilish va ularga itoat etish.
  • Ayol kishi eriga itoat etishi.
  • Haloldan kasb qilish.
  • Doimo ahli-oila nafaqasidan xabardor bo‘lish. 
  • Yetim-yesirlarga va miskinu bechoralar nafaqasidan xabardor bo‘lish.
  • Yetimni o‘z kafilligiga olib, uning nafaqasiga qarash.
  • Yetimning boshidan silab, unga mehr-shafqat ko‘rsatish.
  • Do‘stu birodarlarning ehtiyojlarini ravo qilish.
  • Alloh yo‘lidagi do‘stlardan hol-ahvol so‘rab ko‘rgani borib turish.
  • Kasallarni holidan xabar olish.
  • Qarindosh-urug‘lar garchi, aloqalarni uzgan bo‘lsalar-da, ular bilan bordi-keldi qilish.
  •  Musulmon ko‘nglini ko‘tarib, xursand qiladigan ishlarni amalga oshirish.
  • Qiynalib qolgan kishining ishini yengillatish.
  • Zaifhol kishilarga nisbatan rahm-shafqatli bo‘lish.
  • O‘zaro nizo chiqqan, bir-biri bilan yuzko‘rmas bo‘lib ketgan insonlarning orasini isloh qilish.
  • Go‘zal xulqli bo‘lish.
  • Hayoli bo‘lish.
  • Rostgo‘y bo‘lish.
  • Bosiq, kechirimli, muloyim bo‘lish.
  •  Ko‘rishganda qo‘l berib salomlashish.
  • Ochiq yuzli bo‘lish.
  • Savdoda bag‘rikeng bo‘lish.
  • Alloh taolo harom qilgan narsalardan ko‘zni tiyish.
  • Yaxshilikka chaqirib, yomonlikning oldini olish.
  • Solihlar, yaxshi insonlar bilan birga bo‘lish.
  • Til va boshqa a’zolarni nomaqbul ishlardan saqlash.
  • Payg‘ambar alayhissalom ko‘p salovot aytish.
  • Yaxshilik qilish va ezgu ishlarga dalolat qilish.
  • Insonlar Alloh taoloni tanishiga sababchi bo‘lish.
  • Insonlarning ayblarini berkitish.
  • Sabrli bo‘lish.
  • Biror bir gunoh ish sodir etganda, ikki rakat namoz o‘qib tavba qilish.
  •  Hayvonu jonzotlarga ham shafqatli bo‘lish.
  • Insonlardan ta’ma qilmaslik.
  • Ko‘p tahlil (ya’ni, “Laa ilaaha illalloh”) va tasbeh aytish.
  • Sadaqayi joriya qilish.
  • Savdo-sotiqda rostgo‘y bo‘lish.
  • Musulmonlar g‘am-tashvishini aritish.
  • Musulmon va boshqalarga ziyon bermaslik.
  • O‘zgalarga yordam qo‘lini cho‘zish.
  • Ota-onaning do‘stlari bilan ham bordi-keldi qilib aloqani uzmaslik.
  • Shirin so‘zli bo‘lish.
  • Qo‘l ostidagi ishchi-xodimlarga shafqatli bo‘lish.
  • Bir solih amalni oz-oz bo‘lsa-da, bardavomlik ila bajarish.
  • Qo‘ni-qo‘shnilarga yaxshi munosabatda bo‘lish.
  • Mehmonlarni izzat-ikrom qilish.
  • Ota-onaning haqqiga duo qilish.
  • Do‘stu birodarining haqqiga g‘oyibona duo qilish.
  • Musulmonlarning haqqiga duo qilish va Alloh taolodan ularning gunohlarini kechirishini so‘rash.
  • Masjidlarni tozaligiga hissa qo‘shish.
  • Turmush o‘rtog‘i bilan yaxshi munosabatda bo‘lish.
  • O‘z ahli-oilasiga ta’lim-tarbiya berish.
  • Biror kishiga jabr qilgan bo‘lsa, undan rozilik olish va zimmasidagi o‘zgalarning moddiy va ma’naviy haqlarini ado etish.
  • Yomonlik ketidan uni yuvib yuboradigan yaxshilik qilish.
  • Omonatga xiyonat qilmaslik va ahdga vafo qilish.
  • Kattani hurmat, kichikni izzat qilish.
  • O‘zgalarning g‘am-qayg‘usi va dardiga sherik bo‘lish.
  • Tilni yomon so‘zlardan saqlab faqat yaxshi so‘zlarni aytish.
  • Musulmonlar obro‘sini saqlash.
  • Qalbni baxillik va hasaddan pok tutish.
  •  Insonlar orasida adolat bilan hukm qilish.
  • Musulmonlarga yaxshi ishlarda ko‘maklashish.
  • Boshiga kulfat yog‘ilgan kishiga yordam berish.
  • Yaxshilikka chaqirayotgan kishining chaqirig‘iga labbay deyish.
  • Yaxshi ish qilgan kishiga minnatdorchilik bildirish va munosib mukofotlash.
  • Shavvol oyidan olti kun ro‘za tutish. 

 

Ko‘kaldosh o‘rta maxsus islom bilim yurti mudarrisi BARATOV G‘iyosiddin manbalar asosida tayyorladi

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar

Imom Moturidiy haqida 15 fakt

30.04.2025   7725   3 min.
Imom Moturidiy haqida 15 fakt

1. Olimning to‘liq ismi sharifi Muhammad ibn Muhammad ibn Mahmud Abu Mansur Moturidiy Samarqandiy Ansoriy.


2. Kamoliddin Bayoziyning tahqiqiga ko‘ra bu zotning nasabi ulug‘ sahobiy Abu Ayyub Ansoriyga borib taqaladi.


3. Abu Mansur Moturidiyning qaysi yilda tug‘ilgani aniq ma’lum emas. Ammo ustozi Muhammad ibn Muqotil Roziy hijriy 248 (milodiy 862) yilda vafot etgani aytilgan. Shunga ko‘ra, Abu Mansur Moturidiy hijriy 240 (milodiy 854) yildan oldin tug‘ilgani taxmin qilinadi.


4. Imom Moturidiy ko‘plab ustozlardan ta’lim olgan. Quyidagilar ularning eng mashhurlari:

  1. Imom Abu Bakr Ahmad ibn Is'hoq Juzjoniy;
  2. Imom Abu Nasr Ahmad ibn Abbos Iyoziy;
  3. Nusayr ibn Yahyo Balxiy;
  4. Muhammad ibn Muqotil Roziy va boshqalar.


5. Ushbu olimlar Imom Moturidiyni Imom Abu Hanifa rahimahullohgacha bo‘lgan sanadini bog‘lovchi ustozlar hisoblanadi.


6. Imom Moturidiyning shogirdlari uning ilimy merosini davom ettirib, bu ta’limotni rivojlantirganlar. Masalan:

  • Abulqosim Is'hoq ibn Muhammad Hakim Samarqandiy.
  • Imom Abulhasan Ali ibn Sa’iyd Rustug‘faniy.
  • Abu Lays Nasr ibn Muhammad Samarqandiy.
  • Imom Abu Muhammad Abdulkarim Pazdaviy.


7. Abu Mansur Moturidiy tafsir, usulul fiqh va aqoid kabi shar’iy ilmlarning turli yo‘nalishlari bo‘yicha asarlar ta’lif etgan.


8. Tafsir yo‘nalishi bo‘yicha “Ta’vilotu ahli sunna” nomli tafsir yozgan.


9. Usulul fiqh yo‘nalishida “Ma’xozush sharoi’” (Shar’iy hukmlar manbasi) va “Jadal” (Ilmiy bahslar) nomli ikkita kitob yozgan.


10. Ulamolar Abu Mansur Moturidiy aqoid ilmi bo‘yicha yozgan asarlarini o‘rganib chiqib, ularni uch turga ajratganlar:

  1. Maqolot (maqolalar);
  2. Raddiyalar;
  3. Alloh taologa iymon keltirish asoslari.


11. Abdulhay Laknaviy “al-Favoidul-bahiya” asarida Imom Abu Mansur Moturidiyni mutakallimlar imomi va musulmonlarning to‘g‘ri aqidasini asoslab bergan buyuk alloma sifatida tavsiflaydi. Uning ta’kidlashicha, Imom Moturidiy benazir asarlar yaratib, botil aqida vakillarining buzg‘unchi g‘oyalariga raddiyalar bergan.


12. Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.


13. Butun hayotini ilm ma’rifat o‘rganish va uni yoyish bilan o‘tkazgan Abu Mansur Moturidiy rahmatullohi alayh hijriy 333 (milodiy 945) yilda taxminan to‘qson besh yoshida Samarqandda vafot etgan va Chokardiza qabristoniga dafn etilgan.


14. 2020 yil O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi huzurida “Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi” tashkil etilgan.


15. Shuningdek, 2025 yil mart oyida Davlatimiz rahbari tomonidan buyuk olimga yuksak hurmat ifodasi o‘laroq “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaror qabul qilindi.