Sayt test holatida ishlamoqda!
17 May, 2025   |   19 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:27
Quyosh
05:03
Peshin
12:24
Asr
17:26
Shom
19:40
Xufton
21:10
Bismillah
17 May, 2025, 19 Zulqa`da, 1446

Muborak Ramazon oyida Jannatga 122 eshik

15.05.2019   34673   5 min.
Muborak Ramazon oyida Jannatga 122 eshik

Muborak Ramazon oyida Jannatga 122 eshik

  • Har bir amalni faqat Alloh taoloning roziligini ko‘zlab bajarish. (Ixlosli bo‘lish).
  • Alloh taologa tavba qilish.
  • Yangi chiqqan oyni ko‘rganda duo qilish.
  • Iymon va savob umidida ro‘za tutish.
  • Iymon va savob umidida kechalarini bedor o‘tkazish.
  • Iymon va savob umidida qadr kechasida bedor bo‘lish.
  • Oxirgi o‘n kunida yanada jiddu jahd qilish.
  • Umra qilish.
  • E’tikofda o‘tirish.
  • Ro‘zadorga iftorlik qilib berish.
  • Qur’oni karimni tilovat qilish.
  • Qur’oni karimni o‘rganish va o‘rgatish.
  • Alloh taoloni zikr qilish.
  • Istig‘for aytish.
  • Tahoratni mukammal ado etish.
  • Tahorat olgandan keyin shahodat kalimasini aytish.
  • Doimiy tahoratli bo‘lib yurish.
  • Musvok ishlatish.
  • Tahorat olgandan keyin ikki rakat namoz o‘qish.
  • Azon eshitandan keyin uning duosini o‘qib qo‘yish.
  • Azon va iqomat orasida duo qilish.
  • Doimiy besh vaqt namozni ado etish.
  • Namozlarni o‘z vaqtida ado etish.
  • Xususan bomdod va asr namozlarining vaqtiga yanada rioya qilish.
  • Juma namozini doimiy ado etish.
  • Juma kuni duolar ijobat bo‘ladigan lahzalarni o‘rganib, shu vaqtlarda duo qilish.
  •  Juma kuni “Kahf” surasini o‘qish.
  • Masjidga borish.
  • Haram masjidida va Nabaviy masjidida namoz o‘qish.
  • Qubo masjidida namoz o‘qish.
  • Doimo jamoat bilan namoz o‘qishga rioya qilish.
  • Birinchi safda namoz o‘qishga intilish.
  • Doimo “Zuho” namozini ado etish.
  • Kundalik o‘qilib boriladigan sunnat namozlarini qoldirmaslik.
  • Nafl namozlarni uyda ado etish.
  • Ko‘p sajda qilish.
  • Masjidda bomdod namozini o‘qib bo‘lgandan keyin o‘z joyida quyosh chiqquncha zikr qilib o‘tirish.
  • Janoza namozi va dafn marosimiga qatnashish.
  • Yosh farzandlarni namoz o‘qishga o‘rgatish.
  • Yoshlarni ro‘za tutishga o‘rgatish.
  • Har bir farz namozidan keyin Alloh taoloni zikr qilish.
  • Ro‘zador og‘iz ochishini kechiktirmasligi.
  • Og‘iz ochish amalini shom namozidan avval bajarish.
  • Agar topilsa, xurmo bilan og‘iz ochish.
  • Doimo iftorlik duosini o‘qishga rioya qilish.
  • Iftorlik paytida duo qilish.
  • Boshqa paytlarda ham ko‘proq duo qilish.
  • Saharlik qilish.
  • Ovqat yeb, ichimlik ichib bo‘lgandan keyin Alloh taologa hamd aytish.
  • Zakotni ado etish.
  • Alloh yo‘lida infoq-ehson qilish.
  • Sadaqa berish.
  • Birovlarga oshkora qilmay sadaqa berish.
  • Masjidlar qurilishiga moddiy yoki ma’naviy ko‘mak berish.
  • Salomni keng yoyish va miskinu faqirlarga taom yedirish.
  • Yo‘ldan odamlarga aziyat beradigan narsalarni olib tashlash.
  • Ota-onaga yaxshilik qilish va ularga itoat etish.
  • Ayol kishi eriga itoat etishi.
  • Haloldan kasb qilish.
  • Doimo ahli-oila nafaqasidan xabardor bo‘lish. 
  • Yetim-yesirlarga va miskinu bechoralar nafaqasidan xabardor bo‘lish.
  • Yetimni o‘z kafilligiga olib, uning nafaqasiga qarash.
  • Yetimning boshidan silab, unga mehr-shafqat ko‘rsatish.
  • Do‘stu birodarlarning ehtiyojlarini ravo qilish.
  • Alloh yo‘lidagi do‘stlardan hol-ahvol so‘rab ko‘rgani borib turish.
  • Kasallarni holidan xabar olish.
  • Qarindosh-urug‘lar garchi, aloqalarni uzgan bo‘lsalar-da, ular bilan bordi-keldi qilish.
  •  Musulmon ko‘nglini ko‘tarib, xursand qiladigan ishlarni amalga oshirish.
  • Qiynalib qolgan kishining ishini yengillatish.
  • Zaifhol kishilarga nisbatan rahm-shafqatli bo‘lish.
  • O‘zaro nizo chiqqan, bir-biri bilan yuzko‘rmas bo‘lib ketgan insonlarning orasini isloh qilish.
  • Go‘zal xulqli bo‘lish.
  • Hayoli bo‘lish.
  • Rostgo‘y bo‘lish.
  • Bosiq, kechirimli, muloyim bo‘lish.
  •  Ko‘rishganda qo‘l berib salomlashish.
  • Ochiq yuzli bo‘lish.
  • Savdoda bag‘rikeng bo‘lish.
  • Alloh taolo harom qilgan narsalardan ko‘zni tiyish.
  • Yaxshilikka chaqirib, yomonlikning oldini olish.
  • Solihlar, yaxshi insonlar bilan birga bo‘lish.
  • Til va boshqa a’zolarni nomaqbul ishlardan saqlash.
  • Payg‘ambar alayhissalom ko‘p salovot aytish.
  • Yaxshilik qilish va ezgu ishlarga dalolat qilish.
  • Insonlar Alloh taoloni tanishiga sababchi bo‘lish.
  • Insonlarning ayblarini berkitish.
  • Sabrli bo‘lish.
  • Biror bir gunoh ish sodir etganda, ikki rakat namoz o‘qib tavba qilish.
  •  Hayvonu jonzotlarga ham shafqatli bo‘lish.
  • Insonlardan ta’ma qilmaslik.
  • Ko‘p tahlil (ya’ni, “Laa ilaaha illalloh”) va tasbeh aytish.
  • Sadaqayi joriya qilish.
  • Savdo-sotiqda rostgo‘y bo‘lish.
  • Musulmonlar g‘am-tashvishini aritish.
  • Musulmon va boshqalarga ziyon bermaslik.
  • O‘zgalarga yordam qo‘lini cho‘zish.
  • Ota-onaning do‘stlari bilan ham bordi-keldi qilib aloqani uzmaslik.
  • Shirin so‘zli bo‘lish.
  • Qo‘l ostidagi ishchi-xodimlarga shafqatli bo‘lish.
  • Bir solih amalni oz-oz bo‘lsa-da, bardavomlik ila bajarish.
  • Qo‘ni-qo‘shnilarga yaxshi munosabatda bo‘lish.
  • Mehmonlarni izzat-ikrom qilish.
  • Ota-onaning haqqiga duo qilish.
  • Do‘stu birodarining haqqiga g‘oyibona duo qilish.
  • Musulmonlarning haqqiga duo qilish va Alloh taolodan ularning gunohlarini kechirishini so‘rash.
  • Masjidlarni tozaligiga hissa qo‘shish.
  • Turmush o‘rtog‘i bilan yaxshi munosabatda bo‘lish.
  • O‘z ahli-oilasiga ta’lim-tarbiya berish.
  • Biror kishiga jabr qilgan bo‘lsa, undan rozilik olish va zimmasidagi o‘zgalarning moddiy va ma’naviy haqlarini ado etish.
  • Yomonlik ketidan uni yuvib yuboradigan yaxshilik qilish.
  • Omonatga xiyonat qilmaslik va ahdga vafo qilish.
  • Kattani hurmat, kichikni izzat qilish.
  • O‘zgalarning g‘am-qayg‘usi va dardiga sherik bo‘lish.
  • Tilni yomon so‘zlardan saqlab faqat yaxshi so‘zlarni aytish.
  • Musulmonlar obro‘sini saqlash.
  • Qalbni baxillik va hasaddan pok tutish.
  •  Insonlar orasida adolat bilan hukm qilish.
  • Musulmonlarga yaxshi ishlarda ko‘maklashish.
  • Boshiga kulfat yog‘ilgan kishiga yordam berish.
  • Yaxshilikka chaqirayotgan kishining chaqirig‘iga labbay deyish.
  • Yaxshi ish qilgan kishiga minnatdorchilik bildirish va munosib mukofotlash.
  • Shavvol oyidan olti kun ro‘za tutish. 

 

Ko‘kaldosh o‘rta maxsus islom bilim yurti mudarrisi BARATOV G‘iyosiddin manbalar asosida tayyorladi

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar

Masjidi Nabaviydagi 5 mehrob

14.05.2025   4362   3 min.
Masjidi Nabaviydagi 5 mehrob

Masjidi Nabaviy Madina shahrida joylashgan bo‘lib, Islom tarixidagi eng muqaddas joylardan biridir. Masjid Muhammad sollallohu alayhi vasallam tomonidan hijratning birinchi yilida, 622 yili barpo etilgan va musulmonlar uchun Makkadagi Masjidul Harom va Quddusdagi Masjidul Aqsodan keyingi uchinchi muqaddas masjid hisoblanadi. Masjidi Nabaviydagi mehroblar masjidning tarixiy va ma’naviy ahamiyatini aks ettiradi.

Mehrob – masjidda namoz vaqtida imom turadigan va qiblani ko‘rsatuvchi joy. Masjidi Nabaviydagi kengaytirishlar va qayta qurish jarayonlarida mehroblar o‘zgarib borgan. Masjidning dastlabki ko‘rinishi sodda shaklda bo‘lib, mehrob ham biror bir narsa bilan belgilanmagan. Keyinchalik, Umaviylar, Abbosiylar, Usmoniylar va Saudiylar davrida mehroblar naqshinkor san’at namunalari bilan bezatildi.

1. Payg‘ambar mehrobi. Mehrobi Nabaviy Masjidi Nabaviydagi eng muhim va asosiy mehrobdir. Mehrob Ravzada, Payg‘ambar alayhissalomning qabrlari va minbarlari orasida joylashgan. Payg‘ambar alayhissalom davrlarida U zot namoz o‘qigan joyda biror belgi bo‘lmagan, 707-710 yilda ilk bor Umaviy xalifasi Valid ibn Abdulmalik tomonidan bu joyga birinchi mehrob o‘rnatilgan.

Masjidda hozirgi shakldagi mehrob 1482 yilda Mamluk sultoni Qaytbey tomonidan qurilgan bo‘lib, keyinchalik Usmonlilar va Saudiya podshohi Fahd davrlarida ta’mirlangan. Mehrob tilla bilan qoplangan xattotlik yozuvlari va go‘zal naqshlar bilan bezatilgan.

2. Usmoniy mehrobi. Mehrobi Usmoniy hozirda ko‘p foydalaniladigan asosiy mehrob bo‘lib, Usmon ibn Affon roziyallohu anhu davrida 651 yilda masjid kengaytirilganidan qurilgan. Qibla devorining markazida joylashgan Usmon ibn Affon mehrobi o‘rnida dastlab belgi bo‘lgan.

3. Mehrobi tahajjud. Mehrob Payg‘ambar alayhissalom tahajjud namozini o‘qigan joyni bildiradi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning tungi namozlarini Masjidi Nabaviyning ustunlaridan biri yonida o‘qir edilar. Keyinchalik bu ustun yonida mehrob qurildi, ammo so‘nggi yillardagi qayta ta’mirlash ishlarida olib tashlandi va uning o‘rniga Qur’oni karim mus'haflari uchun kitob javoni o‘rnatilgan.

4. Sulaymoniy mehrobi. Mehrobi Sulaymoniy Hanafiy mehrobi deb ham nomlanadi. Sulaymoniy mehrobi Ravzadan tashqarida, Payg‘ambar alayhissalom minbarlarining o‘ng tomonida joylashgan. Bu mehrob hanafiy mazhabidagilarning namozgohi bo‘lgan. 1532 yili Sulton Sulaymon I buyrug‘i bilan bunyod etildi.

5. Fotima mehrobi. Fotima rohiyallohu anho uylari yaqinida, tahajjud mehrobining janubida, Nabiy alayhissalom hujralari atrofida joylashgani, maqbara o‘ralgani bois mehrob ko‘rinmaydi.

Po‘latxon Kattayev,
TII Hadis va islom tarixi fanlari kafedrasi katta o‘qituvchisi.