Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Yanvar, 2025   |   17 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:46
Peshin
12:38
Asr
15:40
Shom
17:24
Xufton
18:42
Bismillah
17 Yanvar, 2025, 17 Rajab, 1446

O‘tganlarimiz uchun “Ramazoniy tuhfa” yuboraylik!

14.05.2019   34235   6 min.
O‘tganlarimiz uchun “Ramazoniy tuhfa” yuboraylik!

Tanlovga!

Oisha Ramazon boshlanmasidanoq Qur’oni karimni xatm qilishga kirishgan edi. Birinchi o‘n kunlik tugamasidan Mus'hafni to‘liq o‘qib tugatdi. Qaynonasiga buni bildirgan edi, u juda sevinib dedi:

- Qizim, agar yo‘q demasangiz, onamga shuni savobini bag‘ishlasak, to‘g‘risi men u kishini eslolmayman. Uch yoshligimda rahmatlik bo‘lib ketganlar...

- Ha, albatta. Ularga ham, boshqa o‘tganlarga ham savobini bag‘ishlaymiz. Xatmi Qur’ondan keyin qilingan duolar ijobat deyishadi...

Juma kuni kechasi Oisha va’daga muvofiq xatm duosini qildi. Payg‘ambarimiz, ularning oilalari hamda u zotning ortidan yaxshilik va islom bilan ergashganlarni birinchi duo qildi. Qaynonasining onasini ham alohida duo qildi. Navbat o‘zining yaqinlariga keldi. Duo qilyaptiyu, ko‘zlari jiqqa yosh, so‘zlari zo‘rg‘a-zo‘rg‘a chiqar edi. Chunki, yaqin ikki yil ichida ancha yaqinlaridan judo bo‘lgan edi. Ba’zilarining mehriga qonib, ba’zilariga qonmagan edi:

“Roziytu billahi Robban. Va bil Islami diynan. Va bi Muhammadin sallollohu alayhi vasallam rosulan va nabiyyan!”

Allohim, ushbu xatmning savobini avvalo bobomga bag‘ishladim. Qabrlarini keng qilib, rahmatingga, nuringga to‘ldirib qo‘ygin. Ushbu savoblar qaydan keldi? deb so‘rasalar, sevimli nabirangiz sizga xatmi Qur’on savobini bag‘ishladi”, deb aytilishini nasib et...

Haqiqatda, bobosi uni qattiq yaxshi ko‘rar, diniy ilmlar o‘rganishiga sababchi bo‘lgan edi. O‘zi o‘qishini nazorat qilar, ilmga rag‘bat ko‘rsatar edi. Bir kuni alohida o‘zi uchun Mus'haf hadya qildi. O‘sha Mus'hafdan Oisha Qur’on yodladi, necha marotabalab xatm qildi. Allohdan so‘radi: “Ey, Xudo, din yo‘lida, ilm yo‘lida nimaiki yaxshi ish qilsam, savobi kamaytirilmagan holda, bobomga ham yetkazib turgin! Amin!”

“Allohim, yana xatmimning savobidan buvimga bag‘ishladim. Qabrlarini keng qilib, rahmatingga, nuringga to‘ldirib qo‘ygin. Ushbu savoblar qaydan keldi? deb so‘rasalar, sevimli nabirangiz sizga xatmi Qur’on savobini yubordi”, deb aytilishini nasib et...”

Mehribon va jonkuyar buvisi. Yoshligidan birga namoz o‘qishni o‘rgatib, pand-nasihatlarini kanda qilmasdi. Ayniqsa, onasi ishda bo‘lganligi bois, asosiy uy-ro‘zg‘or tutumlarini buvisi o‘rgatgan edi. Yoshlik qilibmi, ishni chala-chulpa qilib ko‘chaga qochar, naridan-beri ko‘zga ko‘rinadigan yerlarni tozalab, dugonalari yoniga ravona bo‘lar edi. Tarbiya hissini qattiq anglagan momo ko‘chada o‘ynayotgan joyidan ushlab uyga olib kirar, ishni toza va puxta qilishini talab qilar edi. Oisha gap qaytarar, ishdan bo‘yin tovlar edi. Yo‘q, baribir buvisining aytgani bo‘lar edi: “Bilib qo‘y, sen bir joyga borib kelin bo‘lsang, buvini tarbiyasini olgan qiz deyishadi. Yaxshi bo‘lsang, yaxshi gap, yomon bo‘lsang, malomati menga kelib tegadi. Kerak bo‘lsa, bir kun kechgacha kir yuvdiraman. Modomiki, toza va mukammal ish qilmas ekansan, ovqat pishirishga qunt qilmas ekansan, o‘rtoqlaringni oldida shunaqa uyaltirib olib kelaveraman. Naridan-beri ish ishmi?!” Shu koyishlar, shu ta’limlar endi asqotib, bir ro‘zg‘orni, bir oilani tebratib kelmoqda. Buvining o‘gitlari qulog‘ida turadi. “Allohim, shu xonadonda duo olsam, savobi buvimga borishini nasib et!”

Allohim, ushbu xatmning savobini padari buzrukvorimga bag‘ishladim. Qabrlarini keng qilib, rahmatingga, nuringga to‘ldirib qo‘ygin. “Ushbu savoblar qaydan keldi?” deb so‘rasalar, sevimli bolangizdan sizga xatmi Qur’on savobi keldi”, deb aytilishini nasib et...

Otasi yaqinda olamdan o‘tgan edi. Uning firoqi qalbidan ketmagan. Shu qadar mehribon, shu qadar g‘amxo‘r ediki, otasining yonida xuddi yosh boladek his qilardi o‘zini. Hech kimga ishonmas, o‘qishga, ko‘chaga mashinasida olib borar, ilm o‘rganishi uchun tinmay haydovchilik qilib pul topardi. Institutning sharnoma puli kechikmasligiga qattiq harakat qilar edi. Qur’on o‘qisa, birga tinglab o‘tirar, hatto vaqting ketmasin, sen Qur’on o‘qiyver deb, ertalabki nonushtani bomdoddan so‘ng o‘zi tayyorlab berar edi. O‘g‘illariga qaraganda, qiziga ko‘proq dardini aytardi. Shunga “sirdosh ota-bolalar” deyishardi. Kuyov tanlashda ham otasi so‘nggi nuqtani qo‘ydi: “Bersam, faqat shu bolaga beraman, tamom!” Haqiqatda, otasi kuyovini o‘g‘ilday ko‘rar, kelsa o‘tqizgani joy topolmay qolardi...

“Allohim, din yo‘lida nimaiki yaxshi ish qilsam, ushbu o‘zlari bosh-qosh bo‘lgan turmushimdan qanday yaxshiliklar sodir bo‘lsa, savobini kamaymagan holda otamga yuborgin...” Yig‘idan bo‘g‘ilib qolayozdi...

Duo qilyaptiyu, yaqinlari bilan o‘tgan yillari ko‘z o‘ngidan kino tasmaday o‘tib boraverdi. Ular uchun yana yangi xatm boshladi. “Ramazoniy tuhfa” tayyorlashga bel bog‘ladi.

Tahoviy “Tahzibul osor”da keltiradilar: “Bizga Muhammad ibn Bashshor aytib berdi, u Abdurrohman ibn Usmondan, u Avn ibn Xallos ibn Amrdan, u Abu Hurayradan rivoyat qiladi: “Albatta sizlarning amallaringiz o‘tgan qarindoshlaringizga ko‘rsatiladi. Agar yaxshi ishni ko‘rsalar, xursand bo‘ladilar. Mabodo yomonlikni ko‘rsalar, uni yoqtirmaydilar”.

Ibn Abu Dunyo “Manomat”da keltiradilar: “Abu Bakr, u Abu Hishomdan, u Yahyo ibn Yamondan, Abdulvahhob ibn Mujohiddan, u otasidan rivoyat qiladi: “Albatta, mo‘min dunyodan o‘tganidan so‘ng farzandining solih amali, yaxshiligidan ko‘zlari quvonib, sevinadi”.[1]

N.Saidakbarova tayyorladi

 

 

[1] Abdulfattoh ibn Saloh Qidish Yafi’iy, “At-tavassul bis solihin bayna mujiziyna val mani’in”, 175 b.

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar

Shaytonni kim vasvasa qildi?

16.01.2025   2519   3 min.
Shaytonni kim vasvasa qildi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Biror marta o‘zingizga shu savolni berib ko‘rganmisiz?

Iblis Odamga sajda qilishdan bosh tortganida hali shayton yo‘q ediku, unga kim vasvasa qildi?
Bu barchamiz uchun juda jiddiy va o‘ta muhim savoldir...
Shayton Allohga osiy bo‘lganida, uning shaytoni kim edi?
Ushbu satrlarni o‘qing — bizning haqiqiy shaytonimiz kim ekanligini bilasiz!

"Nafs" so‘zi nihoyatda muhim ma’noni anglatadi va u Qur’oni karimda juda ko‘p oyatlarda zikr qilingan.
Alloh taolo "Qof" surasida bunday deydi:
"Biz insonni yaratdik va uning nafsi nimani vasvasa qilayotganini ham bilamiz. Biz unga yo‘g‘on tomiridan ham yaqinroqmiz" (Qof, 16).
Biz Allohga imon keltirganmiz, Uni zikr qilamiz, masjidda namoz o‘qiymiz, Qur’on o‘qiymiz, sadaqa qilamiz va hokazo...
Shunga qaramay, gunohlardan holi bo‘la olmaymiz. Nega?

Sababi shundaki, biz haqiqiy dushmanni qo‘yib, zaif va ojiz dushmanga qarshi boramiz. Alloh taolo bunday deydi:
"Darhaqiqat, shaytonning makri zaifdir" (Niso, 76).
Haqiqiy dushman bu — nafsdir. Ha, nafs insonning ichidagi soatli mina, yashirin xavfdir.

Alloh taolo "Isro" surasida bunday deydi:
"Kitobingni o‘qib chiq. Bugun nafsing senga hisobchi bo‘lishi yetarlidir" (Isro, 14).

Yana Alloh taolo "G‘ofir" surasida bunday deydi:
"Bugun har bir nafs qilgan amallariga yarasha mukofotlanadi. Zulm qilinmaydi" (G‘ofir, 17).

"Muddassir" surasida:
"Har bir nafs qilgan ishining garovidir" (Muddassir, 38).

"Noziat" surasida:
"Kim Robbining martabasidan qo‘rqib, nafsini havoyi istaklardan tiysa..." (Noziat, 40).

"Takvir" surasida:
"Har bir nafs qilgan amallarini bilib olar" (Takvir, 14).

Ko‘rib turganingizdek, bu oyatlarda asosan "nafs" haqida so‘z ketmoqda. Shunday ekan, nafs nima o‘zi?

Olimlar bunday deydi: ilgari Allohdan boshqa iloh sifatida sig‘inilgan butlar — Lot, Uzzo, Manot, Suvo’, Vadd, Yag‘us, Ya’uq va Nasr — barchasi yo‘q qilindi. Ammo bir soxta iloh borki, uni odamlar hanuz ham Allohdan o‘zgacha sevib, unga bo‘ysunadi. Bu iloh — nafs havosidir. Alloh taolo aytadi: "O‘z nafsini iloh qilib olgan kimsani ko‘rmadingizmi?" (Josiya, 23).

Nafs havosi insonni o‘z qo‘liga olsa, u na biror qonunga bo‘ysunadi, na bir diniy ta’limotga. Shundan uni o‘zi istagan narsasiini qilib yurganini ko‘rasiz.

Imom Busiriy o‘z qasidasida bunday deydi:
"Nafs va shaytonga qarshi chiq va u ikkisiga itoat qilma".

Qobil Hobilni o‘ldirgani haqida hikoya qilar ekan, Alloh taolo aytadi:
"Uning nafsi uni o‘z akasi Hobilni o‘ldirishga undadi..." (Moida, 30).

Biror odam gunohga qo‘l ursa va keyin afsuslanib tavba qilsa, undan:
— Nima seni bu gunohga boshladi? deb so‘rasangiz, u: "Nafsimning gapiga kirdim", deb aytadi.

Xulosa shuki, nafsimiz bizning eng katta dushmanimiz va biz uni doimo ta’qib qilishimiz lozimdir.

Homidjon domla ISHMATBЕKOV