Tanlovga!
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Payg‘ambarimiz Muhammad sallollohu alayhi vasallam o‘z hadis shariflarida quyidagicha marhamat qilganlar: “Saharlik qilinglar, albatta unda baraka bordir”. (Buxoriy va Muslim rivoyati)
Boshqa bir rivoyatda esa “Kim ro‘za tutishni istasa, biror narsa bilan bo‘lsa ham saharlik qilib olsin”, deyilgan. (Ahmad rivoyati)
Saharlik ham dunyoviy, ham uxroviy foydalarni o‘z ichiga oladi:
- Ibodatlarni taqvo bilan qilish, subh paytida qiroat, zikr hamda istig‘for bilan mashg‘ul bo‘lishga yordam beradi. Qorni och odam esa bu narsalarga dangasalik qiladi, hosizlanadi.
- Saharlik husni xulqqa chaqiradi. Qorni och ldam esa odatda jahldor bo‘lib qoladi.
- Ro‘za tutishda dangasalik va beparvolikdan asraydi.
- Saharlik – sunnatga ergashishdir. Saharlikda Nabiy sallollohu alayhi vasallam sunnatlariga ergashaman, toat-ibodatlarimga kuch to‘playman, deb niyat qilgan kishi katta ajrlarga ega bo‘ladi.
- saharlik tunning oxirida bo‘lgani uchun duo va zikrlar qabul bo‘lishi umid qilinadi.
- Saharlik qilgan kishi ahli kitoblarga o‘xshamaydi. Chunki, hadisda bunday aytilgan: “Bizning va ahli kitoblarning ro‘zasidagi farq saharlik qilishdadir”.
- Bomdod namozini jamoat bilan ado qilishga sabab bo‘ladi.
Saharlikning afzal payti bomdod paytiga yaqin qilinganidir. To‘g‘ri, uni erta qilib olsa ham, saharlik qilmay niyat qilib yotsa ham bo‘ladi. Bu sunnatga xilofdir. Erta saharlik qilgan odam odatda uxlab, bomdodni qazo qilib qo‘yadi.
(Shu o‘rinda bir gap: “Kim ro‘za tutishni istasa, biror narsa bilan bo‘lsa ham saharlik qilib olsin”, hadisi xalq orasida noto‘g‘ri talqin qilinadi. Ya’ni kim saharlik vaqtiga uxlab, ulgurmay qolsa, hech bo‘lmaganda suv ichib olishi kerak, deyishadi. Bu mutlaqo noto‘g‘ri. Saharlik vaqti o‘tgach, narsa yeyish ro‘zani buzilishiga sabab bo‘ladi. Nabodo, kishi saharlik vaqtiga uxlab, taqvimdagi og‘iz yopish vaqtdan kech uyg‘onsa, hech narsa yemay, niyat qilib qo‘ya qoladi. Ovqat yemay ro‘zadorga aylangani, ovqat yeb ro‘zani buzgandan ming karra afzaldir!)
Xo‘sh, saharlikda qanday taomlar iste’mol qilinadi? Kuchli va to‘yimli taomlarmi? Mutaxassislar quydagi tavsiyalarni berganlar:
Saharlikda kuchli tuzlangan, dudlangan, gazli, yog‘li, o‘ta shirin hamda badhazm narsalarni yemaslik lozim. Maslan, kunda osh, qozon kabob, norin, manti, honim, beshbarmoq singari kuchli taomlarni yeyish oshqozonning zo‘riqishiga olib keladi.
Ma’lumki, ro‘za tutilganda oshqozon yil davomida uchrgan qiyinchiliklardan xalos bo‘ladi, dam oladi va o‘z-o‘zini tozalaydi. Oddiy tilda aytganda, “hashar” sodir bo‘ladi. Shu bois, hamma o‘zining jismoniy salohiyatidan kelib chiqqan holda saharlikni o‘rtacha qilgani, dasturxonda meva-sabzavotlar hamda xurmo arimasligi lozim.
Xadichai Kubro ayol-qizlar bilim yurti
o‘qituvchisi N.Saidakbarova tayyorladi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylariga
Bismillahir Rohmanir Rohim
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh
Muhtaram Prezident Janobi Oliylari!
Alloh taologa behisob shukrki, Sizning bevosita tashabbuslaringiz va sa’y-harakatlaringiz bilan haj amallarini yuqori saviyada tashkil etishga muvaffaq bo‘lmoqdamiz.
Bunday e’tibor va ehtiromni biz hojilar chin yurakdan his etib, yaratilgan barcha qulayliklar uchun Sizga chuqur minnatdorlik izhor etamiz.
Hurmatli Prezident Sizni va Siz orqali yurtdoshlarimizni haj ibodatini ado etayotgan hamyurtlarimiz nomidan musulmon ummati uchun eng ulug‘ bayram – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etamiz.
Zero, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi vasallam) “Duolarning eng yaxshisi arafa kuni qilingan duodir”, deb xushxabar berganlar.
Alloh taoloning bayti joylashgan muqaddas zaminda – Mino, Arafot kabi muborak manzillarda ulug‘ amallarni ixlos ila bajarmoqdamiz.
Sizni vaqt ajratib, muborak haj ziyorati uchun yaratilgan sharoitlar va salomatligimiz haqida so‘raganingiz hamda har kuni holimizdan xabardor bo‘lib turganingiz ibodat bilan yurgan biz hojilarni cheksiz darajada mamnun etdi.
Bunday e’tibor va ehtiromni Saudiya Arabistonining mutasaddilari ham yuqori baholab, Siz Janobi Oliylariga hurmat va duolarini izhor etmoqdalar.
Muborak maskanlarda har bir ziyoratchi Sizning g‘amxo‘rligingizni yurakdan his qilib, ko‘zlarida yosh bilan duolar qilayotganini alohida aytib o‘tmoqchiman.
Sizga aytadigan yana bir xabarimiz, Saudiya Arabistonida bo‘lib turgan yurtimizning diniy soha vakillari hamda ziyoratchilari tomonidan mavsum davomida Qur’oni karim 10 ming marotaba xatm qilinib, yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik tilab duolar qilindi.
Hurmatli Prezident, Siz yaratib bergan imkoniyatlardan ruhlanib, o‘zbekistonlik hojilar yurtga qaytganimizdan keyin “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Sizga ko‘makchi bo‘lmoqchimiz.
Siz boshchiligingizda yurtimizda tinchlikni mustahkamlash, xalqimizning ma’naviyatni yuksaltirish, ayniqsa yoshlarning sifatli ta’lim olishi, kasb-hunar egallashi, kerak bo‘lsa dunyoni egallashi kabi masalalar eng ustuvor vazifaga aylandi.
Shunday ekan, biz hojilar yurtimizga qaytgach, quyidagi ishlarni amalga oshirmoqchimiz:
– ona-Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, aholi orasida tinchlik-osoyishtalikni qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarga targ‘ib etish;
– kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilmni qadrlash va ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish;
– to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yoriylikka amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish;
– kiyinishda va muomalada oddiylik va kamtarinlikka amal qilish, dabdababozlik, isrofgarchilik, maishatbozlik kabi illatlardan yiroq bo‘lishni targ‘ib qilish;
– yoshlarni muvaffaqiyatlarga faqat o‘qib-o‘rganib, ilm bilan erishish mumkinligini o‘rgatish;
– ustozlar, o‘qituvchi va murabbiylarga doimo ehtirom ko‘rsatish, ularni moddiy qo‘llab-quvvatlash ishlariga ko‘mak berish;
– mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish;
– hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish;
– xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish.
Barcha hojilarimiz yurtimizga qaytgandan so‘ng ushbu tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga va’da beramiz.
Zero, jonajon Vatanimiz kelajagi, xalqimiz farovonligi va yurtimiz shonu shuhrati Siz aytganingizdek yoshlarimiz qo‘lidadir. Ular ertaga O‘zbekistonni yanada kuchli, yuksak taraqqiy etgan davlatga aylantirish uchun o‘zlarining bor bilimi, iqtidori va kuch-g‘ayratini safarbar qilsa, ko‘zlagan barcha ezgu maqsadlarimizga, albatta erishamiz.
Yusuf Xos Hojib bobomiz aytganlaridek:
“Zakovat bor joyda ulug‘lik bo‘ladi,
Bilim bor joyda buyuklik bo‘ladi”.
Hurmatli Prezident Janobi Oliylari!
Biz, 15 ming hoji duolar ijobat bo‘ladigan Arafotda turib, Alloh taolodan Sizga mustahkam sog‘lik, uzoq umr va ulkan muvaffaqiyatlar tilab, olib borayotgan barcha ishlaringizda madadkor bo‘lishini so‘rab iltijolar qilyapmiz.
Alloh taolo butun dunyo mo‘min-musulmonlariga Qurbon hayitini muborak aylasin, tinchlik-xotirjamlik ato etsin, ibodatlarimizni O‘z dargohida husni qabul aylasin, ona Vatanimizni obod, xalqimiz hayotini yanada farovon qilsin!
Qurbon hayiti muborak bo‘lsin!
Hurmat va kamoli ehtirom ila,
O‘zbekiston hojilari,
Makka shahri Arafot vodiysi,
2025 yil 5 iyun