Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Avgust, 2025   |   23 Safar, 1447

Toshkent shahri
Tong
04:07
Quyosh
05:34
Peshin
12:32
Asr
17:18
Shom
19:23
Xufton
20:43
Bismillah
17 Avgust, 2025, 23 Safar, 1447

Ro‘za niyati

08.05.2019   33709   16 min.
Ro‘za niyati

Ro‘za ibodatdir. Kishining o‘z ixtiyori bilan Alloh taolo uchun, Uning amriga binoan, bajaradigan har bir amali ibodat bo‘ladi. 

 

Hech bir ibodat, jumladan ro‘za ham niyatsiz durust bo‘lmaydi. Oddiy, kundalik ishlar ham niyat bilan, ularni bajarishda  Alloh taolo roziligini niyat qilish bilan, ibodatga aylanadi.

 

Payg‘ambarimiz bunday deganlar: “Niyati bo‘lmagan kishining amali (maqbul) bo‘lmaydi” (Bayhaqiy, Ibn Abid Dunyo).

 

Niyat amalni boshlash oldidan bo‘lishi kerak. Shunga asosan, ro‘za boshlanadigan vaqt, ya’ni tong otish vaqti ro‘za niyatining vaqtidir. Ammo tong otish vaqtini kutib o‘tirish mashaqqat bo‘lganidan yo tong otishi paytida uyqu g‘alaba qilishi ehtimoli borligidan, iftorlik paytida yo kechasi Ramazon ro‘zasiga niyat qilishga ruxsat qilingan. Agar mazkur vaqtlarda Ramazon ro‘zasiga niyat qilish yoddan ko‘tarilgan bo‘lsa tong otganidan so‘ng katta choshgohgacha, agar bu vaqtgacha ro‘zaga zid ishlarni qilmagan bo‘lsa, (soat 11 00 gacha) niyat qilsa bo‘ladi. Bu holda “tong otishidan boshlab ro‘zadorman” deb niyat qilish lozim. Agar niyat qilgan vaqtidan boshlab masalan “soat 9 00dan boshlab ro‘za tutaman” deb niyat qilsa tutadigan ro‘zasi ro‘za hisoblanmaydi.

 

Ramazon ro‘zasiga tong otmasidan oldin niyat qilish mustahabdir.

 

Niyat qalb amalidir. Ro‘za tutishni (masalan Ramazon ro‘zasini tutishni) ko‘nglidan o‘tkazish ro‘za niyati bo‘ladi. Bizning mazhabimizda Ramazon oyining har bir kuni ro‘zasi uchun niyat qilish lozim.

 

Ro‘za tutishni ko‘nglidan o‘tkazish bilan birga til bilan aytish sunnat deyilgan.

 

 Agar kechasi (iftor paytida) ro‘zaga niyat qilinadigan bo‘lsa ko‘nglidan bu ma’noni o‘tkazish va til bilan aytish kerak:

 

        Navaytu an asuma g‘adin lillahi  taolo min farzi Ramazona (Ramazonning farz ro‘zasini ertaga xolis Alloh taolo uchun tutishni niyat qildim).

 

Agar tong otgach ro‘zaga niyat qilinsa ko‘nglidan bunday o‘tkazish va til bilan aytish lozim:

 

Navaytu an asuma hazal yavmi lillahi taolo min farzi Ramazona (Ramazonning farz ro‘zasini bugun xolis Alloh taolo uchun tutishni niyat qildim).

 

Ro‘za tutishni kechasi niyat qilgach tong otguncha yeb-ichsa niyat buzilmaydi.

 

Ramazon oyida saharlik qilish Ramazon ro‘zasi niyati o‘rniga o‘tadi. Shuningdek boshqa ro‘za (qazo, kafforat) uchun ham saharlik qilish ana shu ro‘za niyati hisoblanadi.

 

Ramazon ro‘zasining qazosi, kafforat ro‘zalari uchun tong otmasidan oldin, kechasi niyat qilish lozim.

 

Barcha nafl ro‘zalar uchun katta choshgohgacha, agar bu paytgacha ro‘zaga zid ishlar qilinmagan bo‘lsa, niyat qilish mumkin.

 

Barcha amallar savobi niyatga bog‘liq. Barchamizga niyatni to‘g‘ri qilish va  Ramazon ro‘zasi ajriga musharraf bo‘lish nasib etsin. Omin.                                     

 

MUHAMMAD SHARIF JUMAN

 

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar

Agar do‘zaxga bu kiritmasa, nima kiritadi?!

11.08.2025   6965   3 min.
Agar do‘zaxga bu kiritmasa, nima kiritadi?!

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga yurish ham g‘animat edi. Bunaqangi imkoniyat bo‘lib qolsa, sahobalar darrov undan foydalanib qolishar, imkoniyatni qo‘ldan chiqarishmas edi. Muoz ibn Jabal roziyallohu anhuning saodatiga qarang!

Bir kuni u Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga ketayotib so‘radi:

- Yo Rasulalloh! Shunday amalni aytingki, u meni jannatga kiritib, do‘zaxdan uzoqlashtirsin! Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar:

- Juda ham katta ishni so‘rading. Bu ish Alloh oson qilgan kishiga osondir: Allohga ibodat qilib, Unga hech narsani sherik qilmaysan; namozni qoim qilasan; zakotni berasan; ramazon ro‘zasini tutasan, Baytullohni haj qilasan! So‘ng yana dedilar:

- Ey Muoz! Senga yaxshiliklar eshigini ko‘rsataymi? Ro‘za qalqondir, sadaqa suv olovni o‘chirgani kabi xatolarni o‘chiradi, kishining kecha qorong‘usida o‘qigan namozi... - deb ushbu oyatni o‘qidilar: «Ularning yonboshlari yotar joydan yiroq bo‘lur. Ular Robblariga qo‘rquv va umidvorlik ila duo qilurlar va o‘zlariga rizq qilib berganimiz narsalardan infoq qilurlar» (Sajda surasi, 16- oyat).

So‘ngra yana dedilar:

- Ey Muoz! Senga barcha ishlarning boshi, ustuni va eng yuqori cho‘qqisi nimaligini aytaymi? Ishlarning boshi Islom. Uning ustuni namoz. Yuqori cho‘qqisi esa, Alloh yo‘lidagi jihoddir!

So‘ngra yana dedilar:

- Ey Muoz! Bularning barchasining asosini aytaymi?

- Ayting, ey Allohning Rasuli!

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam tillarini ushlab:

- Mana buni tiy! - dedilar.

Muoz roziyallohu anhu dedi:

- Ey Allohning Nabiysi! Biz aytayotgan gapimiz tufayli ham tutilamizmi?

Nabiy alayhissalom dedilar:

- Onang seni yo‘qotsin, Muoz!

Insonlarni yomon tillari do‘zaxga yuztuban qulatmasa, boshqa nima qulatadi?!

Tilning suyagi yo‘q, ammo har qanday suyakni sindirishi mumkin. Qancha-qancha kishilar kimningdir hazil tariqasida aytgan qo‘pol gapi uchun kechasi bilan uxlay olmasdan, to‘lg‘anib chiqadi. Majlis tarqalib ketishi mumkin, ammo aytilgan gap pichoq singari uning qalbida sanchilgan holatda qoladi!

Qancha-qancha qizlarga kelgan sovchilar qo‘shnilar aytgan birgina yomon ta’rifni eshitib, jim qaytib ketadi. Aslida, u qizlar hasadgo‘y qo‘shnilarning bo‘htonidan pokiza edi!

Chaqimchilarning, «bo‘lsa, ko‘rolmaydigan, bo‘lmasa, berolmaydigan» kishilarning dastidan qancha-qancha insonlar ishidan, bola-chaqasining rizqidan ajraladi!

Yolg‘on guvohlik beruvchi birgina so‘z bilan qancha-qancha meroslar tortib olinadi, odamlar haqqidan mahrum qilinadi. Haqlar nohaq o‘zlashtiriladi!

Hasad, kin-adovat tufayli aytilib olov yoqilgan birgina chaqimchilik bilan qancha-qancha do‘stlar ajralib ketishadi. Do‘stlik dushmanlikka aylanadi. Muhabbatga to‘la qalblar oqibatda adovatga to‘ladi!

Gapimizga, qalamimizga va ijtimoiy tarmoqlardagi yozuvlarimizga, kishilarga raddiyalar berishimizga nazar solaylik. Avvalo o‘z sahifamizni to‘ldirayotganimizni unutmaylik.

Axir insonlarni do‘zaxga yomon gaplar kiritmasa, nima kiritadi?!

«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi