Sayt test holatida ishlamoqda!
08 Iyun, 2025   |   12 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:06
Quyosh
04:50
Peshin
12:27
Asr
17:36
Shom
19:58
Xufton
21:35
Bismillah
08 Iyun, 2025, 12 Zulhijja, 1446

O'zbekistonning boy merosi Saudiya Arabistoni OAVlari nigohida

07.08.2023   1351   3 min.
O'zbekistonning boy merosi Saudiya Arabistoni OAVlari nigohida

Saudiya Arabistonining «Swift News» veb-saytida «O'zbekiston shaharlari tarixi.. Islom tsivilizatsiyasi guvohi» sarlavhali maqola e'lon qilindi, deb xabar bermoqda «Dunyo» AA muxbiri.

«O'zbekiston ulkan sayyohlik salohiyati, qadimiy tarixiy obidalari, go'zal tabiati va ajoyib madaniy xilma-xilligi bilan ajralib turadi, – deyiladi maqolada. – Bu esa O'zbekistonni butun dunyodan kelgan sayyohlar uchun o'ziga xos va mashhur sayyohlik maskaniga aylantirdi».

Nashrda O'zbekistondagi turizm har bir sayyohni Samarqand, Toshkent, Buxoro va Horazm kabi buyuk alloma va mutafakkirlar bilan bog'langan va mashhur bo'lgan tarixiy makonlarga olib borishi ma'lum qilingan. «Ushbu shaharlarda Ibn Sino, Al-Horazmiy, Al-Buxoriy, At-Termiziy, Beruniy va boshqa ko'zga ko'ringan allomalar voyaga etgan. Bu shaharlar ilm-fan va madaniyat mayoqlarini tashkil qilgan. Shuningdek, mazkur shaharlar o'zining ilmiy markazlari va maktablari bilan mashhur bo'lib, ularda me'morchilik, amaliy san'at va hunarmandchilik rivojlangan, jahon tsivilizatsiyasi tamadduniga ulkan hissa qo'shgan», – qayd etadi muallif.

Maqolada ta'kidlanganidek, Samarqand o'zining muhtasham maqbaralari bilan tarix nafasini his qiladigan shahardir. «Ushbu qadim kentda qadimiy obidalar, madrasa va minoralar juda ko'p. Registon - afsonaviy Samarqand maydoni Markaziy Osiyodagi asosiy me'moriy majmualardan biridir», - deyiladi nashrda.

Swift News»da Buxoro shahri tarixi haqidagi muhim ma'lumotlar o'quvchilar e'tiboriga havola qilingan. «Buxoroda 140 dan ortiq qadimiy me'morchilik yodgorliklari mavjud. Minora Kalon shaharning ramzi bo'lib, u 1127 yilda qurilgan, – deya ta'kidlanadi manbada. – Ushbu minorani, «Ark» qal'asi va boshqa ko'plab yodgorliklarni ko'rgan har bir sayyoh xotirasida uzoq vaqt saqlanib qoladi».

Maqolada Horazm Buyuk ipak yo'li davridagi shahar bo'lib, u ochiq muzey sifatida keng shuhrat qozongani qayd etilgan. Hivadagi «Ichan-qal'a majmuasi»ning aksariyat me'moriy yodgorliklari XVIII asr oxiri va HIH asrning birinchi yarmida bunyod etilgan. «Ammo, ushbu tarixiy majmua hududida olib borilgan qazishmalarda qadimgi qatlamlar aniqlangan. Ular eramizdan avvalgi asrlarga to'g'ri keladi. «Ichan-qal'a» 2100 metr uzunlikdagi qalin devor bilan o'ralgan bo'lib, uning bir nechta darvozalari bor. Hozirgi O'zbekiston zaminidagi qadimiy obidalar esa «Jahon tsivilizatsiyasi qadriyatlari» ro'yxatiga kiritilgan»,- deb qayd etadi elektron nashr.

Saudiya OAVda e'lon qilingan mazkur maqolada, shuningdek, O'zbekiston poytaxti Toshkent shahri Markaziy Osiyodagi eng yirik shaharlardan biri sifatida e'tirof etilgan.

«Toshkent «Sharq yulduzi» va «Tinchlik elchisi» nomi bilan ham mashhurdir. Bu nomlar shaharning mohiyatini hayratlanarli tarzda aks ettiradi. Markaziy Osiyoning hech bir shahri O'zbekiston poytaxti kabi olimlar tomonidan chuqur o'rganilmagan. Bundan atigi o'n yil muqaddam ushbu shahar hududida 39 ta arxeologik yodgorlik ma'lum bo'lgan bo'lsa, bugungi kunda 240 dan ortiq yodgorliklar topildi», – deb yozadi «Swift News».

O'zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar

“Ruvaybiza” bo‘lmang!

28.05.2025   6193   2 min.
“Ruvaybiza” bo‘lmang!

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Odamlarning ustiga yolg‘onchi yillar soya soladi. O‘sha kezlarda yolg‘onchi tasdiqlanadi, rostgo‘y yolg‘onchiga chiqariladi. Xoin kishi ishonarli bo‘ladi, omonatdor kishi xoinga chiqarib qo‘yiladi va ruvaybiza gapiradi”, dedilar. U zotga: “Ruvaybiza” kim? – deyildi. Payg‘ambarimiz alayhissalom: “Ommaning ishini gapiradigan esi past odam”[1], dedilar.

Ibn Manzur “Lisonul arab” kitobida: “Ruvaybiza – bir ish qilish qo‘lidan kelmaydigan notavon odam. Ko‘pincha, bu so‘z esi pastlarga nisbatan ishlatiladi, chunki ular uyida ko‘p o‘tirishadi va katta ishlar bilan kam shug‘ullanishadi”, degan[2].

Davralarda o‘tirib poyintar-soyintar gap gapiradigan kishini uchratganmisiz?

Yoki maza-bemaza ishlar to‘g‘risida uzundan-uzun maqolalar yozadigan muxbirlarni uchratasizmi?

Yoxud bekorchi ko‘rsatuvlarga chiqib, birorta foyda keltirmaydigan ishlarni gapiradigan odamlarni ko‘rgan bo‘lsangiz kerak. Ko‘pincha bunday holatlar zarar keltirib, dilni xira qiladi. Odamlarning boshini aylantirib, fikrlarini chalg‘itadi.

Hammajlislarning qay biri yaxshiroq?

Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Yo Allohning Rasuli, bizlarga qay bir hammajlis yaxshiroq?” – deyishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Uni ko‘rish sizga Allohni eslatadigan, u bilan gaplashish ilmingizga ilm qo‘shadigan va amali sizlarga oxiratni eslatadiganidir”, [3] dedilar.

Bizning hamsuhbatlarimiz orasida bunday sifatlilar topiladimi?

Do‘st-yorlar bilan birga o‘tirsangiz, o‘sha o‘tirishingizni Habibimiz sollallohu alayhi vasallam o‘rgatgan lafzlar bilan yakunlash esingizdan chiqmasin. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam shunday deganlar: “Birov bir davrada o‘tirsa va behuda gaplar ko‘payib ketsa, o‘rnidan turayotib: “Subhanakallohumma va bihamdika, ashhadu allaa ilaha illaa anta. Astag‘firuka va atuubu ilayk”, deydigan bo‘lsa, o‘sha majlis davomida bo‘lgan ishlar mag‘firat qilinadi”[4].

O‘ylab ko‘ring, shu zikrni aytish uchun qancha vaqt ketadi? Bor-yo‘g‘i bir necha soniya. Biroq qanchadan-qancha odamlar bu fazilatdan bebahra qolishyapti. Axir, bu olamlar Robbi tarafidan bo‘ladigan afv va mag‘firatku...


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Ibn Moja rivoyati.
[2]  Lisonul arab, 7/153.
[3]  Imom Abu Dovud, Imom Termiziy rivoyati.
[4]  Imom Termiziy rivoyati.