Masjid – dunyodagi eng sokin joy. Buni dunyodagi, xususan, taraqqiy etgan davlatlardagi aholining barchasi yaxshi biladi. Ular yana shuni ham biladilarki, musulmonlar masjidga ibodat uchun kelgani tufayli qurol-yarog‘ bilan kelmaydilar. Chunki ularning urushish-nizolashish niyati bo‘lmaydi. Shunga qaramasdan, dunyoning, ayniqsa, Yevropaning ayrim davlatlarida masjidlarga, allaqanday buzg‘unchilar vaqti-vaqti bilan hujumlar uyushtirish kabi bezoriliklar qilib, qurolsiz odamlarni o‘qqa tutib turibdilar.
Yangi Zellandiya, bilasizki, dunyodagi eng tinch davlatlardan biri sanaladi. Bu yerda jinoyatchilik juda ham kam sodir etiladi, o‘qotar quroldan xudkushlik qilish hollari esa deyarli uchramagan. Ana shunday osoyishta davlatda yashovchi 28 yoshli Brenton Tarrant degan kimsa masjid ichidagi qurolsiz odamlarga qarshi o‘q uzish uchun bir nechta avtomat olib kelgani ajablanarli. Qayerdan olgan u uncha qurolni? U yana o‘zidan qahramon yasash uchun masjidda qilgan xunrezligini Facebookda e’lon qilgan. Bu bilan o‘zini sharmanda-yu sharmisor etganini ham bilmagan. Birinchidan, ozgina g‘ururi, izzat-nafsi bor odam, agar ashaddiy dushmanini qurolsiz holda topsa ham unga qurol o‘qtalmaydi. Har holda, musulmonlar, oriyati bor insonlar shunday yo‘l tutadilar. Ikkinchidan, o‘sha “qahramon” o‘qdoni bo‘shagan avtomatini otib yuborganidan so‘ng o‘sha o‘qdonsiz avtomatni afg‘onistonlik Abdul Aziz degan musulmon yerdan olib unga o‘qtalganda, mashinasiga o‘tirib qochib qoldi. Demak, u Facebookda o‘zining o‘zi o‘ylaganidek qahramonligini emas, nomardligini, quyon yurakligini namoyish qildi. Axir, tasavvur qiling, hech zamonda odam o‘zi otib yuborgan o‘qdoni yo‘q qurolni ko‘rib, qo‘lida o‘qqa to‘la qurol bilan mingga qo‘yib qochadimi? Bu haqiqatni bilishga uning va sheriklarining fahmu farosati yetadimi, yo‘qmi, Xudo biladi.
O‘zlarini dunyoning beshigini tebratib turuvchilarmiz deya xom-xayol qilib, ana shu xayoliga aldanib musulmonlarni “terrorchilar” deb atab, ularning nomidan buzg‘unchiliklar qilayotgan, musulmonlar orasiga turli fitnalar oralatayotgan vallomatlarning qiyofasini ana shunga o‘xshash hodisalar tobora ravshanroq ochib borayotir. Bu jazavalarning zamirida nima yotgani barchaga ayon – Islom dinining tez tarqalayotganiga, ko‘plab millatdoshlari, hatto yaqin qarindoshlarining musulmonlar safidan joy olayotganiga chiday olmaslik.
Dunyoning bugungi qiyofasini aql ko‘zi bilan kuzatayotganlar qaysi mamlakatda Islomga qarshi fitna uyushtirilayotgan, islomofobiya keng targ‘ib qilinayotgan bo‘lsa, o‘sha yurt odamlari Islom nima ekan o‘zi, musulmonlar kimlar ekan, deya qiziqib Islomni yaxshi o‘rganayotgani va buning natijasida o‘shalarning ko‘plari musulmon va muslima bo‘lib borayotganiga guvoh bo‘lyaptilar. Ana shu hodisadan aqli butunlari Allohning qudratini yanada teranroq his qilib, iymonga kelib o‘zlarini qutqarayotgan bo‘lsalar, qalbiga qulf solinganlari bunga chiday olmasdan battar jazavaga tushyaptilar. Zero, Abu Jahllar ham shunday qilmaganmidilar o‘zi?..
Begunoh insonlarning umriga zomin bo‘lishni barcha dinlar va ta’limotlar qattiq qoralaydi. Shuning uchun ham bu mudhish xudkushlikdan butun dunyo ahli qattiq g‘azablandi va 2019 yilning 15 mart kuni Yangi Zellandiya tarixiga mamlakatning, butun dunyodagi islomofoblarning isnodga qolgan kuni sifatida kiradigan bo‘ldi. Va yana shuni diqqat bilan kuzatib boring, shu kundan e’tiboran Yangi Zellandiyada musulmonlar soni keskin o‘sa boshladi.
Albatta, 50 nafar musulmonning halok bo‘lishi, 49 tasining jarohat olishi butun dunyo afkor ommasi, ayniqsa, musulmonlar uchun qayg‘uli hodisa bo‘ldi. Butun dunyo mo‘min-musulmonlari, ulamolari, din va davlat arboblari ushbu uyushtirilgan terrorchilik oqibatida halok bo‘lganlarning oila a’zolariga hamdardliklar bildirmoqdalar. Jumladan, Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev Kraystcherch shahrida sodir etilgan terrorchilik harakati oqibatida ko‘plab insonlar halok bo‘lgani munosabati bilan Yangi Zelandiya General-gubernatori Petsi Reddiga hamdardlik maktubi yo‘lladilar, halok bo‘lganlarning yaqinlariga samimiy ta’ziya va hamdardlik bildirib, jarohat olganlarning tez fursatlarda shifo topishlarini tiladilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari tavsiyasi bilan 17 mart kuni yurtimizdagi barcha jome masjidlarda peshin namozidan so‘ng Yangi Zelandiyadagi “Al-Nur” va “Linvud” masjidlarida terrorchilik oqibatida halok bo‘lganlarning haqqiga Qur’oni karim tilovatlari va duolar qilindi hamda diniy ta’lim muassasalarida xatmi Qur’onlar qilinib, savobi halok bo‘lganlar ruhiga baxshida etildi.
Facebook ma’muriyati bir sutka ichida Yangi Zelandiyadagi masjidlarda amalga oshirilgan terakt tasvirlangan va ijtimoiy tarmoqqa joylangan 1,5 mln videoyozuvni o‘chirib tashladi.
Facebook, YouTube va Twitter mazkur terrorchilik hujumi tasvirlangan yozuvlar tarqalishiga qarshi kurashni 15 mart kuni boshlagan, deb xabar beradi CNN. Shuningdek, hujum uyushtirgan shaxsning Facebook va Instagram'dagi akkauntlari bloklangan.
Yangi Zelandiya politsiyasining yuqori martabali xodimi Noila Hassan Oklend shahri markazidagi maydonda yig‘ilgan olomon qarshisida musulmon va Yangi Zelandiya politsiyasi yetakchilaridan biri ekanidan faxrlanishini yana bir marta takrorladi. U nutqini Alloh taologa hamd, Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalomga salovat aytish bilan boshladi.
Turkiya diyonat ishlari boshqarmasi raisi Ali Erbosh janoblari bunday dedi: “Ibodat qilayotgan insonlarga nisbatan vahshiylarcha hujumlar fashizm va toqatsizlikning qanday gumrohlikka va yovuzlikka aylanganini ochiq-oydin ko‘rsatib turibdi”. Ali Erbosh islomofobiyani insoniyatga qarshi og‘ir jinoyat deb atadi. Buni biz Alloh taologa ham deb aytamiz.
Yangi Zelandiyadagi mazkur terrorga uchragan musulmonlar hajjul masokin chog‘ida halok bo‘ldilar, shahidlik maqomini topdilar, insho Alloh. Zotan, insonning umri boqiy emas. Har bir inson aniq o‘lchangan vaqt oralig‘ida yashaydi. Ertami-indin ana shu qotillar ham boradi Allohning huzuriga, ana o‘shanda kim g‘olibu, kim mag‘lub ekanini ochiq-oydin ko‘radilar.
Qaysi mamlakatda masjidlarga, mo‘min-musulmonlarga hujum ko‘payaversa, bilingki, o‘sha makonda Islomning yoyilishi tez bo‘lyapti. Ayrimlar esa bundan jazavaga tushib qon to‘kishga o‘tib o‘zlarining mag‘lubiyatga uchrab borayotganini fosh qilib qo‘ymoqdalar. Chunki ularning hamma narsaga yetgan aqli bitta narsaga yetmaydi – ular musulmonlarni kuchlari yetguni qadar o‘ldirishlari mumkin. Bu bilan Islom zaiflashib qolmaydi. Negaki, Islom Allohning dini. Alloh o‘sha shahid bo‘lgan musulmonlarning o‘rnini dushmanlarning o‘zlarining qavmini, farzandlarini musulmonga aylantirib to‘ldirib qo‘yadi. Undan keyin nima qiladi, shunga aql yuritmaydilarmi?
«Ular Allohning nurini og‘izlari bilan o‘chirmoqchi bo‘lurlar. Alloh esa, garchi kofirlar yoqtirmasa ham, o‘z nurini batamom qilishdan boshqa har narsadan bosh tortadir» (Tavba surasi, 32).
Alloh taolo Yangi Zelandiyada shahid bo‘lgan musulmonlarning joylarini g‘ariqi rahmat qilsin. Yarador bo‘lganlarning dardiga g‘aybidan shifoi komil ato qilsin.
Damin JUMAQUL
Bir o‘tirib, yashab o‘tgan shuncha yillik hayotimizda boshdan kechirgan g‘am-g‘ussalarimiz haqida fikr yuritib ko‘rsak, qayg‘ular ikki xil ekanini ko‘ramiz:
Birinchisi – o‘sha paytda ko‘zimizga katta ko‘rinib, hatto yig‘lashimizga sabab bo‘lgan qayg‘ularimiz. Lekin vaqt o‘tishi bilan ular aslida oddiy narsa ekani, yig‘lashga arzimasligi ma’lum bo‘ladi. Ba’zan o‘sha kunlarni eslaganimizda kulgimiz kelib, «Shu arzimas narsa uchun ham siqilib, yig‘lab yurgan ekanmanmi? U paytlarda ancha yosh bo‘lgan ekanmiz-da», deb qo‘yamiz.
Ikkinchisi – haqiqatdan ham katta musibatlar. Ba’zilari hayotimizni zir titratgan. Bu qayg‘ular ham o‘tib ketadi, lekin o‘chmaydigan iz qoldirib ketadi. Bu izlar uzoq yillargacha qalbga og‘riq berib turaveradi. Bu qayg‘ular ba’zan to‘xtab, ba’zan harakatga kelib, yangilanib turadigan vulqonga o‘xshaydi. Bunday g‘am-qayg‘ularning yaxshi tarafi shundaki, ular hayotda ham, oxiratda ham yaxshiliklarning ko‘payishiga sabab bo‘ladi. Ular qalbimizda o‘chmas iz qoldirsa, har eslaganda ko‘zlarimizda yosh qalqisa, eng asosiysi – o‘shanda duoga qo‘l ochib, sabr bilan turib bera olsak, ko‘p-ko‘p yaxshiliklarga, ajr-savoblarga ega bo‘lamiz. G‘am-qayg‘u yangilanishi bilan yaxshiliklar ham yangilanib boraveradi.
G‘am-qayg‘usiz hayotni kutib yashayotgan qizga «Siz kutayotgan kun bu dunyoda hech qachon kelmaydi», deb aytish kerak.
Alloh taolo «Biz insonni mashaqqatda yaratdik», degan (Balad surasi, 4-oyat).
Bu hayot – g‘am-tashvishli, azob-uqubatli, mashaqqatli hayotdir. Mo‘min odam buni juda yaxshi tushunadi. Bu dunyoda qiynalsa, azob cheksa, oxiratda albatta xursand bo‘lishini biladi. Inson mukammal baxtni faqatgina oxiratda topadi. Shuning uchun ulug‘lardan biriga «Mo‘min qachon rohat topadi?» deb savol berishganda, «Ikkala oyog‘ini ham jannatga qo‘yganida», deb javob bergan ekan.
Allohning mehribonligini qarangki, oxirat haqida o‘ylab, unga tayyorgarlik ko‘rish hayotni go‘zal qiladi, qayg‘ularni kamaytirib, uning salbiy ta’sirini yengillatadi, qalbda rozilik va qanoatni ziyoda qiladi, dunyoda solih amallarni qilishga qo‘shimcha shijoat beradi, musibatga uchraganlarni bu g‘am-tashvishlar, azob-uqubatlar bir kun kelib, bu dunyoda bo‘lsin yoki oxiratda bo‘lsin, baribir yakun topishiga ishontiradi. Oxirat haqida o‘ylab, faqat solih amallar qilishga intilish insonni baxtli qiladi.
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: «Kimning g‘ami oxirat bo‘lsa, Alloh uning qalbiga qanoat solib qo‘yadi, uni xotirjam qilib qo‘yadi, dunyoning o‘zi unga xor bo‘lib kelaveradi. Kimning g‘ami dunyo bo‘lsa, Alloh uning dardini faqirlik qilib qo‘yadi, parishon qilib qo‘yadi, vaholanki dunyodan unga faqat taqdir qilingan narsagina keladi».
Alloh taolo faqat oxirat g‘ami bilan yashaydigan (oxirat haqida ko‘p qayg‘uradigan, har bir amalini oxirati uchun qiladigan) qizning qalbini dunyoning matohlaridan behojat qilib qo‘yadi. Qarabsizki, bu qiz har qanday holatda ham o‘zini baxtli his qiladi, hayotidan rozi bo‘lib yashaydi. Xotirjamlikda, osoyishtalikda, qanoatda yashagani uchun istamasa ham qo‘liga mol-dunyo kirib kelaveradi. Zero, Alloh taolo oxirat g‘amida yashaydigan, shu bilan birga, hayotiy sabablarni ham qilish uchun harakatdan to‘xtamagan kishining rizqini kesmaydi, uni ne’matlariga ko‘mib tashlaydi.
Ammo Alloh taolo bor g‘am-tashvishi dunyo bo‘lgan qizni faqirlar qatorida qilib qo‘yadi. Bunday qiz mol-dunyoga ko‘milib yashasa ham, o‘zini faqir, bechora his qilaveradi. Natijada dardi yangilanaveradi, dardiga dard qo‘shilaveradi, fikrlari tarqoq bo‘lib, iztirobga tushadi. Afsuski, shuncha yelib-yugurgani bilan faqat dunyoning ne’matlariga erisha oladi, oxiratda nasibasi bo‘lmaydi.
Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev tarjimasi.