Kuni kecha, 18 mart kuni Turkiyaning O‘zbekistondagi elchisi Mehmet Surayyo Er janoblari O‘zbekiston musulmonlari idorasiga tashrif buyurdi. Mehmet Surayyo Er muftiy Usmonxon Alimov hazratlari va Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Jasur Akramov bilan muloqot o‘tkazdi.
Muftiy hazratlari elchi janoblarini ushbu sharafli va mas’uliyatli vazifa bilan muborakbod etib, ulkan yutuqlar tiladilar. Mehmet Surayyo Erning elchilik davrida O‘zbekiston va Turkiya o‘rtasidagi munosabatlar yanada mustahkamlanishi, bunda elchi janoblarining sa’y-harakatlari katta bo‘lishini bildirdilar.
Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Jasur Akramov elchi janoblarini yangi lavozimga tayinlangani bilan tabriklab, ikki qardosh xalqlar azaldan do‘st bo‘lgani, oxirgi yillarda ushbu do‘stlik yanada mustahkamlanayotganini bildirdi. Shuningdek, rais ziyorat turizmini rivojlantirish, “Haj-Umra” tadbirlarini tashkil etish, diniy soha xodimlarining malakasini oshirish borasida o‘zaro tajriba almashish har jihatdan foydali bo‘lishini ta’kidladi.
O‘z navbatida elchi janoblari o‘tgan ikki yarim yil ichida O‘zbekiston va Turkiya davlatlari aloqalari yangi bosqichga ko‘tarilgani, ko‘p tomonlama aloqalar rivoj topgani, siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy sohalarda kelishuvlarga erishilganini alohida qayd etdi. O‘zbekistonda Islom sivilizatsiyasi markazi, Xalqaro islom akademiyasi, xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari va ilmiy maktablar ish boshlaganini alohida e’tirof etdi. Mana shu maktablarning moddiy-texnik bazasini mustahkamlash va axborot resurs markazlarining faoliyatini yanada rivojlantirishga yaqindan yordam berishga tayyor ekanini bildirdi.
Muloqotda tomonlar diniy-ma’rifiy sohadagi hamkorlik aloqalarini rivojlantirishga oid turli masalalarni ham muhokama qildilar.
Uchrashuv do‘stona va samimiy ruhda o‘tdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Jumladan, turkiyalik moturidiyshunos olim va mutaxassislar ushbu tashabbusni tarixiy ahamiyatga ega bo‘lgan muhim qaror sifatida baholamoqdalar. Anqara Yildirim Boyazid universiteti professori, doktor Ahmad Yildirim tomonidan e’lon qilingan maqola fikrimizning yorqin dalili bo‘la oladi. Maqolada yurtboshimiz qabul qilgan mazkur qaror buyuk mutafakkir ajdodlarimizning boy ilmiy-ma’naviy merosini chuqur o‘rganish, qayta tiklash va uni jahon hamjamiyatiga tanitish yo‘lidagi muhim qadam sifatida e’tirof etilgan.
Maqolada Imom Moturidiyning islom tafakkuri tarixida tutgan o‘rni alohida ta’kidlangan. Unda bayon etilishicha, Imom Moturidiy ilmiy merosi bugungi globallashuv davri muammolarini hal etishda muhim o‘rin tutadi. Imom Moturidiy o‘z davrida nafaqat diniy, balki falsafiy, axloqiy va ijtimoiy masalalarni ham qamrab olgan mukammal tizimni yaratgan. Moturidiylik ta’limoti asosan aql va hikmatga tayangan holda, insonning axloqiy mas’uliyatiga urg‘u qaratadi.
Ahmad Yildirimning ta’kidlashicha, Imom Moturidiyning hikmatga asoslangan tafakkur tizimi bugungi kun odami hayotdan ma’no izlash jarayonida duch kelishi mumkin bo‘lgan muammolarga ham yechim bera oladi. Maqolada e’tirof etilgan so‘zlar e’tiborga molik: “Imom Moturidiyning bugungi kunimiz uchun ham ahamiyatli bo‘lgan qarashlarini yanada chuqurroq o‘rganish, ularni yuzaga chiqarib, insoniyat taraqqiyotiga safarbar qilish lozim. Shundan kelib chiqqan holda maxsus tadqiqotlar zarurligi ayni haqiqatdir. Mana shuni anglagan holda O‘zbekistonda 2025 yil Imom Moturidiyning 1155 yilligini nishonlash yili deb e’lon qilindi”.
Shuningdek, Ahmad Yildirim O‘zbekiston Prezidentining “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq amalga oshiriladigan ishlar, jumladan, “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida xalqaro konferensiya o‘tkazish, talabalar o‘rtasida moturidiylik ta’limoti bo‘yicha musobaqa va davra suhbatlarini tashkil etish, moturidiylik allomalari hayoti va ilmiy merosiga oid xorijiy mamlakatlarda saqlanayotgan noyob qo‘lyozma va boshqa madaniy boyliklarni aniqlash hamda ularning nusxalarini O‘zbekistonga olib kelish kabi tadbirlarni ham alohida e’tirof etgan.
Ahmad Yildirim o‘z maqolasini quyidagicha yakunlaydi: “O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylarining oqilona rahbarligi hamda 2025 yilda Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini nishonlashga oid qarori ortidan Movarounnahrda Islom sivilizatsiyasi tarixini o‘zgartirgan allomalarning avvalgi safida turuvchi Imom Moturidiyni xotirlash va uning fikrlarini qayta jonlantirish, yosh avlodni adashgan mutaassib oqimlar tuzog‘iga tushib qolishining oldini olish, shuningdek, insoniyatga bugungi kunda odamlar o‘tmishdagidan ko‘ra ko‘proq muhtoj bo‘lgan tinchlik, bag‘rikenglik va yuksak ishonch madaniyatini taqdim etadigan yangi Islom sivilizatsiyasi binosini barpo etish yo‘lida yana bir muhim qadam qo‘yilgan bo‘ladi”.
O‘zA