Kuni kecha, 18 mart kuni Turkiyaning O‘zbekistondagi elchisi Mehmet Surayyo Er janoblari O‘zbekiston musulmonlari idorasiga tashrif buyurdi. Mehmet Surayyo Er muftiy Usmonxon Alimov hazratlari va Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Jasur Akramov bilan muloqot o‘tkazdi.
Muftiy hazratlari elchi janoblarini ushbu sharafli va mas’uliyatli vazifa bilan muborakbod etib, ulkan yutuqlar tiladilar. Mehmet Surayyo Erning elchilik davrida O‘zbekiston va Turkiya o‘rtasidagi munosabatlar yanada mustahkamlanishi, bunda elchi janoblarining sa’y-harakatlari katta bo‘lishini bildirdilar.
Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Jasur Akramov elchi janoblarini yangi lavozimga tayinlangani bilan tabriklab, ikki qardosh xalqlar azaldan do‘st bo‘lgani, oxirgi yillarda ushbu do‘stlik yanada mustahkamlanayotganini bildirdi. Shuningdek, rais ziyorat turizmini rivojlantirish, “Haj-Umra” tadbirlarini tashkil etish, diniy soha xodimlarining malakasini oshirish borasida o‘zaro tajriba almashish har jihatdan foydali bo‘lishini ta’kidladi.
O‘z navbatida elchi janoblari o‘tgan ikki yarim yil ichida O‘zbekiston va Turkiya davlatlari aloqalari yangi bosqichga ko‘tarilgani, ko‘p tomonlama aloqalar rivoj topgani, siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy sohalarda kelishuvlarga erishilganini alohida qayd etdi. O‘zbekistonda Islom sivilizatsiyasi markazi, Xalqaro islom akademiyasi, xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari va ilmiy maktablar ish boshlaganini alohida e’tirof etdi. Mana shu maktablarning moddiy-texnik bazasini mustahkamlash va axborot resurs markazlarining faoliyatini yanada rivojlantirishga yaqindan yordam berishga tayyor ekanini bildirdi.
Muloqotda tomonlar diniy-ma’rifiy sohadagi hamkorlik aloqalarini rivojlantirishga oid turli masalalarni ham muhokama qildilar.
Uchrashuv do‘stona va samimiy ruhda o‘tdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Ilgari musulmonlar ayrim ulamolarni ulug‘lab, “Shayxul Islom” (Islom dini shayxi), “Faxrul Islom” (Islom dini faxri), “Hujjatul Islom” (Islom dini hujjati), “Najmul ulamo” (Ulamolar yulduzi), “Muftiy saqolayn” (Insu-jin muftiysi), “Lisonul mutakallimiyn” (Mutakallimlarning so‘zlovchi tili) kabi unvonlar bilan ataganlar. Bunday atash aslo mubolag‘a bo‘lmagan. Balki u muhtaram ulamolar haqiqatdan ushbu unvonlarga loyiq bo‘lganlar. Masalan, “Shamsul aimma” (Imomlar quyoshi) unvoni berilgan Saraxsiy rahmatullohi alayh o‘n ikki ming risolani yod olgani naql qilingan.
Abu Mansur Moturidiyni yaqindan tanigan ulamolar va shogirdlari tomonidan u zotning martabalarini namoyon etuvchi ko‘plab unvonlar berilgan:
– Imomul hudo (To‘g‘ri yo‘lga boshlovchi);
– Muvattidu aqoidi ahlis sunna (Ahli sunna aqidalari asoschisi).
Abu Mansur Moturidiyning mazkur unvonlari ham aslo mubolag‘a emas, balki u zot haqiqatan shu martabaga loyiq zot bo‘lganlar.
Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.
Abdulqodir Abdur Rahim,
Imom Buxoriy nomidagi Toshkent Islom instituti
katta o‘qituvchisi.