Mus’ab ibn Abdullohdan rivoyat qilinadi: “Molik Nabiy sollallohu alayhi vasallamni zikr qilsa rangi o‘zgarar va egilib ketar edi. Hatto bu birga o‘tiganlarga qiyinchilik tug‘dirar edi. Bir kuni buning sababini so‘rashdi. Shunda: “Agar sizlar men ko‘rgan narsani ko‘rganingizda, ko‘rib turgan narsangizda meni inkor qilmagan bo‘lar edingiz” dedi.

Men Muhammad ibn Munkadirni ko‘rganman, u qorilar sayyidi edi. Undan doim bir hadis so‘rab ulgurmasimizdan yig‘lar, hatto unga rahimimiz kelar edi.

Men Ja’far ibn Muhammad Sodiqni ko‘rganman. U hazilkash va ko‘p tabassumli edi. Agar uning oldida Nabiy sollallohu alayhi vasallam zikr qilinsa, rangi sarg‘ayib ketar edi.

Men uning faqat tahorat bilangina Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan hadis aytganini ko‘rganman. Men u bilan ko‘p vaqt aralashib (birga) yurdim. (Shu vaqt mobaynida) uni uchta xislat ustida ko‘rdim: yo namoz o‘qir yo sukut qilar yoki Qur’on o‘qir edi. O‘ziga aloqasi bo‘lmagan narsani gapirmas, Alloh azza va jalladan qo‘rqadigan ulamo va obidlardan edi.

Abdurrahmon ibn Qosim Nabiy sollallohu alayhi vasallamni zikr qilayotganida uning rangiga qaradim, go‘yo undan qon oqib chiqayotgandi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning haybatlaridan tili og‘zida qurib qolar edi.

Men Omir ibn Abdulloh ibn Zubayrning oldiga borardim. Uning oldida Nabiy sollallohu alayhi vasallam zikr qilinsa, ko‘zida yosh qolmaguncha yig‘lar edi. Imom Zuhriyni ham ko‘rganman, u insonlarning eng ko‘p mehmonga taom beradigan va ularga yaqini edi. Huzurida Nabiy sollallohu alayhi vasallam zikr qilinsa, go‘yo u sizni tanimas va siz ham uni tanimay qolar edingiz.

Men Safvon ibn Sulaymning oldiga borar edim. U ibodatgo‘y va mujtahidlardan edi. Agar Nabiy sollallohu alayhi vasallam zikr qilinsa, yig‘lar, odamlar turib, uning o‘zini qoldirib ketguncha yig‘lashdan to‘xtamas edi”.[1]

Qobilxon Axunjanov

“Hidoya” o‘rta maxsus islom bilim yurti o‘qituvchisi

[1] Tartib al-madorik. 2/51-52. Ash-Shifo. 2/597-598.