Voqea qanday sodir bo‘ldi?
Bir guruh dinsiz va islomofob terrorchilar Yangi Zelandiyaning Kraystcherch shahridagi ikkita – “al-Nur” va “Linvud” masjidlariga bugun juma namozidan so‘ng bostirib kirib, namozxonlarni o‘qqa tuta boshlagan. Terrorchilik sodir bo‘lgan vaqtda masjidlarda mos ravishda 200 va 300 nafarga yaqin namozxon bo‘lgan.
Juma namozidan keyin sodir etilgan ushbu terrorchilik hujumi oqibatida 40 dan ziyod kishi halok bo‘ldi, 49 nafar kishi yaralandi.
Bu holat musulmonlar uchun ulkan musibat. Bunday paytda nima qilish kerakligini Alloh taolo shunday ta’lim bergan: “Ular musibat yetganda: “Albatta, biz Allohnikimiz va, albatta, biz Unga qaytuvchimiz”, derlar” (Baqara, 156).
Qabih rejali terror
Manfur niyatdagi terorchilar bu hujumga astoydil tayyorgarlik ko‘rgani ma’lum bo‘ldi. Hatto terrorchilardan biri hujum oldidan internetda 37 sahifali terrorga oid xabarni ham e’lon qilgan. Vahshiy hujum aks etgan videolavhada terrorchi o‘zi sodir etayotgan xunrezlikni tasvirga olayotgani, o‘qdoni tugagan avtomatni uloqtirib, boshqasini olayotgani hamda terrorchi avtomashinasida qurollar tayyorlab qo‘yilgani, shuningdek, sheriklari qurollar bilan ta’minlangani ushbu jinoyat manfur reja asosida amalga oshirilganini ko‘rsatdi.
Terrorchilarning shafqatsizligi
Jinoyatni sodir etayotgan kimsalar aslida o‘ta shafqatsizlik qilayotgan bo‘lsada, lekin o‘z qilmishidan rohatlanib, zarracha ham afsuslanmasdan, qo‘rquvga berilmagan holda vahshiylarcha musulmonlarni o‘ldirayotganini videotasvirda ko‘rish mumkin.
Ushbu mash’um terrorchilik oqibatida o‘nlab begunoh odamlar qurbon bo‘ldi. Dinimizda aybi bo‘lmagan odamning hayotiga zomin bo‘lish buzg‘unchilikning eng ulkan ko‘rinishi ekani ta’kidlangan.
Alloh taolo bunday ogohlantiradi: “Kimki biron jonni o‘ldirmagan va yerda buzg‘unchilik qilib yurmagan odamni o‘ldirsa, demak go‘yo barcha odamlarni o‘ldiribdi va kimki unga hayot ato etsa (ya’ni o‘ldirishdan bosh tortsa), demak, go‘yo barcha odamlarga hayot beribdi" (Moida, 32).
Ayrim nashrlarining terrorga munosabati
Musulmonlarning qonini to‘kkan terrorchilarni ayrim nashrlar “bosqinchilar” deb atamoqda. Nega? Chunki, qotillar musulmonlar emas, balki dinsiz va islomofoblardir, jabrlanganlar esa musulmonlardir. Agar shu ishni qilganlar Islom dini niqobidagi shaxslar bo‘lganida edi, ba’zi nashrlar ularni “terrorchilar” deb atagan bo‘lardi.
Mazkur vaziyatga haqqoniy yondoshgan xolis davlat rahbarlari va nashrlar ushbu xatti-harakatlarni terrorchilik, deb baholamoqda.
Musulmonlar munosabati
Ibodat chog‘ida shahid bo‘lgan dindoshlarimizning haqqiga istig‘for aytamiz va oxiratda shahidlar qatorida bo‘lishlarini Alloh taolodan duo qilib so‘raymiz. Mazkur ayanchli holat dunyodagi barcha musulmonlarni chuqur qayg‘uga soldi, nafratini qo‘zg‘atdi!
Aslida bu ommaviy qotillikni amalga oshirgan razil kimsalar haqiqiy terrorchilardir. Terrorchi bo‘lganda ham ashaddiy, qilgan jinoyatidan huzurlanadigan, bu ham yetmaganidek, o‘z qotilliklari bilan maqtanishdan ham tap tortmaydigan yovuzlardir. Bular Alloh taoloning, Rasuli Akramning, Islom dinining va ikki milliardga yaqin mo‘min-musulmonlarning ashaddiy dushmanlaridir. Yana ham umumiy qilib aytsak, insoniyat dushmanlaridir.
Bu qotilliklar ayrim manfur kimsalarning o‘sha yerda istiqomat qiluvchi musulmonlarga nisbatan mantiqsiz nafrati oqibatidir. Bu nafrat islomofob nashrlar natijasida paydo bo‘lgan. Bu mash’um voqea Islom dushmanlari buyurtmasi asosida amalga oshirilgan navbatdagi terrordir. Bu nafaqat mo‘min-musulmonlarga, balki butun insoniyatga qaratilgan mudhish jinoyatdir.
So‘nggi yillarda ayrim mamlakatlarda islomofobik kayfiyat avj olgan bir paytda Avstraliya va Yangi Zelandiyada musulmonlar tinch va osuda hayot kechirayotgan edi. Ko‘plab musulmon mamlakatlardan borib, u yerda yashab kelayotgan dindoshlarimiz moddiy tomondan anchagina rivojlanib borayotgan edi. Bu holat qora kuchlarning manfaatiga zid keldi. Ular vaqt o‘tgani sari Islom an’analarining mahalliy aholiga ham ta’sir etishidan cho‘chidi. Natijada ular shunday dahshatli terrorni uyushtirishgacha borib yetdi.
Xulosa
Shu va shunga o‘xshash holatlar so‘nggi yigirma yillikda ayrim ommaviy axborot vositalarida islomofobik tashviqotlarga zo‘r berishning ochiq-oydin natijasidir!
Ushbu ishlarni ko‘rib, Alloh taoloning Kalomidagi mana bu oyat yodga keladi:
«Ularga kishilar: «Odamlar sizga qarshi birlashdilar (ustingizga bostirib kelyaptilar), ulardan qo‘rqinglar», deganda, ularning iymonlari ziyoda bo‘ldi va: «Hasbunallohu va ne’mal vakiyl» (ya’ni «Bizga Allohning O‘zi yetarli va U qanday ham yaxshi vakil»), dedilar.)» (Oli Imron, 173).
Shunday ekan qiyinchilik va og‘ir paytlarda mo‘min-musulmonlarga Allohning O‘zi yetarlidir. Juma kunida o‘nlab mo‘min-musulmonlarning umriga zomin bo‘lgan buzg‘unchilar inson qiyofasini yo‘qotgan vahshiylardir.
Butun dunyo mo‘min-musulmonlari, ulamolar, din va davlat arboblari uyushtirilgan terrorchilik oqibatida halok bo‘lganlarning oila a’zolariga chuqur hamdardliklar bildirmoqdalar.
Alloh taolo shahid bo‘lganlarni rahmatiga olsin, ularning yaqinlariga sabru jamiyl bersin, jarohat olganlarning tez fursatlarda shifo topishlarini nasib aylasin!
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Fitna – bu jamiyatda ixtilof, nizo va buzg‘unchilikka olib keladigan omillar majmuasidir. Tarix davomida fitna turli ko‘rinishlarda – siyosiy qarama-qarshilik, diniy ziddiyat yoki ijtimoiy beqarorlik sifatida namoyon bo‘lgan.
Fitna jamiyat rivojiga salbiy ta’sir ko‘rsatib, munosabatlarning buzilishiga sabab bo‘ladi. Ijtimoiy nizolar odamlar o‘rtasida ishonchni yo‘qotadi, bu esa hamkorlik va birdamlikka putur yetkazadi. Masalan, siyosiy fitnalar davlat institutiga bo‘lgan ishonchni kamaytirib, qonun ustuvorligiga xalaqit beradi. Iqtisodiy jihatdan, fitna savdo-sotiq, investitsiyalar va ishlab chiqarishning pasayishiga olib keladi. Tarixdagi ko‘plab misollar mavjud bo‘lib, fuqarolik urushlari, ommaviy tartibsizliklar fitnaning iqtisodiy va ijtimoiy zararlarini ko‘rsatadi.
Diniy yoki mafkuraviy fitnalar esa jamiyatdagi ma’naviy qadriyatlarga tahdid soladi. Bunday nizolar odamlarni guruhlarga bo‘lib, bir-biriga qarshi qo‘yadi, bu esa uzoq muddatli parokandalikka sabab bo‘ladi. Fitna ko‘pincha yoshlarning radikallashuvi, axloqiy buzilish va ma’naviy yo‘qotishlar bilan bog‘lanadi.
Baqara surasi 217-oyatida “Fitna qotillikdan ham og‘ir gunohdir”, 191-oyatda “Fitna qotillikdan ham yomondir” deyilgan.
“Tafsiri Irfon”da, zolim va qonxo‘r kimsalar hamisha insonlar, butun-butun qabilalar o‘rtasida fitna, nifoq solib, jamiyatning tinch hayotini parokanda qilishi, fitna esa odamlarni qatl qilishdan ham og‘ir jinoyat ekani aytilgan.
Fitna konstruktiv yo‘naltirilib, oldi olinmasa, buzg‘unchilik va beqarorlikka sabab bo‘ladi. Imom Buxoriy va Muslim rivoyat qilgan hadisda, “Yaqin orada fitnalar bo‘ladi. O‘sha chog‘da o‘tirib olgan odam tik turgandan yaxshiroqdir. O‘rnida jim tik turgan esa yurayotgan odamdan yaxshiroqdir. Yayov yurgan esa tez-tez yurayotgan odamdan yaxshiroqdir. Kim o‘sha fitnalarga e’tibor bersa uni fitna o‘ziga tortib ketadi. Kimki qutulishga joy topa olsa, o‘sha joyda fitnadan himoyalansin!”, deyilgan.
Bu hadisda Rasul alayhissalom fitnaga aralashib qolishdan qaytarib, undan chetda bo‘lish yo‘llarini bayon qilgan. Fitnaga qiziqmaslik, e’tibor qilmaslik, qo‘shilmaslik bilan himoyalanishni tavsiya qilganlar.
Fitnaning zararli ta’sirini kamaytirish uchun jamiyatda ma’rifat va muloqotni kuchaytirish zarur. Ta’lim va axborot vositalari orqali odamlarning tanqidiy fikrlash qobiliyatini oshirish, ularni fitna unsurlaridan himoya qiladi. Davlat va jamoat tashkilotlari esa adolatli qonunlar va ochiq muloqot orqali ishonch muhitini shakllantiradi.
Bundan tashqari, fitnaning oldini olishda ma’naviy-axloqiy tarbiya muhim o‘rin tutadi. Dini va milliy qadriyatlarga asoslangan tarbiya odamlarda birdamlik va o‘zaro hurmat tuyg‘usini mustahkamlaydi. Nihoyat, fitnaga qarshi kurashishda har bir fuqaroning mas’uliyatli va faol ishtiroki muhimdir.
Alloh taolo Hujurot surasi 6-oyatda “Ey iymon keltirganlar! Agar fosiq xabar keltirsa, aniqlab ko‘ringlar, bilmasdan bir qavmga musibat yetkazib qo‘yib, qilganingizga nadomat chekib qolmanglar” deb fitnaga sabab bo‘luvchi gap-so‘zlarga ko‘r-ko‘rona ergashib ketmasdan tekshirib ko‘rish lozimligini ta’lim bergan.
Shunday ekan, fitnani oldini olish, fitna keltirib chiqaruvchi sabablarni bartaraf etish, unga qarshi kurashish jamiyatning barcha a’zolari uchun umumiy vazifadir.
Shermuhammad Boltayev,
Xorazm viloyati Shayx Qosim bobo jome masjidi imom-xatibi.