Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Yanvar, 2025   |   13 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:47
Peshin
12:37
Asr
15:35
Shom
17:19
Xufton
18:38
Bismillah
13 Yanvar, 2025, 13 Rajab, 1446

G‘aflatda qolmang! juma kuni bajariladigan 12 amal

14.03.2019   9880   5 min.
G‘aflatda qolmang! juma kuni bajariladigan 12 amal
  1. G‘usl qilish, xushbo‘ylanish, eng chiroyli liboslarni kiyish.

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Kimki g‘usl qilib, pokiza kiyim kiysa va mushk bilan xushbo‘ylansa, masjidga shoshmasdan borsa va imom ma’ruzasini bo‘lmasdan eshitsa va namoz o‘qisa u kishi uyga o‘tgan jumadan beri qilgan gunohlaridan forig‘ bo‘lgan holda qaytadi”, dedilar. 

  1. Tongda ushbu duoni o‘qish:

“Astag‘firulloh allaziy la ilaha illa huval hayyul qoyyum va atubu ilayh”

“Hay va qayyum sifatiga ega bo‘lgan Allohdan boshqa iloh yo‘q. Unga istig‘for aytib, Unga tavba qilaman”.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim juma kuni ertalabki namozdan oldin: “Astag‘firullohallaziy la ilaha illa huval hayyul qoyyum va atubu ilayh”, deb uch marta aytsa, Alloh taolo uning gunohlarini dengiz ko‘pigicha bo‘lsa ham, kechirib yuboradi», dedilar (Ibn Sunniy rivoyati). 

  1. Masjidga ertaroq, piyoda yurib borish. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim juma kuni g‘usl qilib, masjidga erta borsa, bitta tuya so‘ygandek bo‘ladi. Kim ikkinchi vaqtda borsa, xuddi bitta sigir so‘ygandek, kim uchinchi vaqtda borsa, xuddi bitta shoxdor qo‘chqor so‘ygandek, kim to‘rtinchi vaqtda borsa, xuddi bitta tovuq so‘ygandek, kim beshinchi vaqtda borsa, xuddi bir tuxum atagandek bo‘ladi. Imom (minbarga) chiqqanda esa farishtalar xutbani eshitishga hozir bo‘ladilar”, dedilar (Imom Abu Dovud, Imom Ibn Moja rivoyati).

Avs ibn Avs roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kimki juma kuni g‘usl qilib, masjidga yayov borsa, juma xutbasini chalg‘imasdan eshitsa va namoz o‘qisa, masjidga sari bosib o‘tgan har bir qadami uchun bir yillik (nafl) ro‘za va (nafl) tungi namozning ajri beriladi”, dedilar. 

  1. Masjidga kirishda ushbu duoni o‘qish:

Abu Hurayra roziyallohu anhu rivoyat qiladi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam juma kuni masjidga kirsalar, eshikning kesakisidan ushlab:

“Allohummaj’alniy avjaha man tavajjaha ilayka va aqroba man taqorroba ilayka va afzola man sa’alaka va rog‘iba ilayk”

“Yo Allohim, meni o‘zingga yuzlanuvchilarning yuzlanuvchirog‘i, yaqin bo‘lguvchilarning yaqinrog‘i, so‘rovchi va rag‘bat etguvchilarning afzalrog‘i qil”, deb aytar edilar» (Imom Ibn Sunniy rivoyati). 

  1. Juma kechasi va kunduzi Kahf surasini o‘qish. Ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim Kahf surasini juma kuni o‘qisa, qiyomat kuni uning qadami ostidan nur chiqib, osmonu falakni yoritadi va uning ikki juma orasidagi xatolari kechiriladi”, deganlar. 
  1. Ko‘p duo qilish. Chunki juma kunida bir soat borki, unda duolar ijobat bo‘ladi. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh alayhissalom juma kunini zikr qilaturib: “Unda bir soat bor. Bir musulmon banda namozda qoim bo‘lsa va bu (ibodati) ana shu paytga to‘g‘ri kelib qolsa, Alloh unga so‘ragan narsasini beradi”, dedilar va u fursat juda oz ekanini qo‘llari bilan ko‘rsatdilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Abu Muso Ash’ariy roziyallohu anhu: “U soat imom minbarga o‘tirishidan namozini tugatgungacha bo‘lgan vaqt”, degan (Imom Muslim rivoyati). 

  1. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot aytish. Avs ibn Avs Saqafiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kunlaringizning eng yaxshisi juma kunidir. Ana shu kunda menga salavotni ko‘paytiringlar. Chunki menga shu kuni salavotlaringiz ko‘rsatiladi”, dedilar. Shunda sahobalar: “Ey Rasululloh, sizning suyaklaringiz chirib ketsa, qanday qilib ko‘rsatiladi?” deyishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo payg‘ambarlarning jasadlarini yeyishni yerga harom qildi”, dedilar (Imom Abu Dovud, Imom Nasoiy, Imom Ibn Moja rivoyati). 
  1. Ixlos, Falaq va Nas suralarini o‘qish. Onamiz Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim juma namozidan keyin “Qul huvallohu ahad”, “Qul a’uzu birobbil falaq” va “Qul a’uzu birobbin nas” suralarini yetti marta o‘qisa, Alloh taolo uni keyingi jumagacha yomonlikdan saqlaydi», dedilar. (Ibn Sunniy rivoyati). 
  1. Juma namozidan keyin Allohni ko‘p zikr qilish. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Endi qachon namoz ado qilingach, yer-yuziga tarqalib, Allohning fazlu marhamatidan (rizqu ro‘z) istayveringlar. Allohni ko‘p zikr qilinglarki, shoyad najot topursizlar” (Jum’a surasi, 10-oyat).

Alloh taolo barcha mo‘min-musulmonlar qatorida bizni, ahli-ayolimiz, farzandlarimizni ham juma kunining fazilatlaridan to‘liq bahramand etsin. 

 

Davron NURMUHAMMAD 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

"Li iylafi quraysh" surasi

8.01.2025   5238   2 min.

"Li iylafi quraysh" surasi, Quraysh qabilasiga berilgan ne’matlarga urg‘u beradi. 

Bu suraning nozil bo‘lishi sababini o‘rganganda, Allohdan yanada qo‘rqish hissi paydo bo‘ladi. Bu sura hayotdagi muhim muammolardan biri - ne’matga odatlanib, uni qadrsizlantirish haqidadir.
Alloh qurayshliklarni ikki mavsum - qish va yozdagi savdo safarlari orqali tirikchiliklarining yaxshi ketishiga odatlanib qolganliklari, lekin ular bu ne’matlarning haqiqiy Egasini tan olib, shukr qilmaganlarini aytadi.

Johiliyat davrida Quraysh qabilasi faqirlik va ocharchilikda yashagan, hayotlari juda nochor va qiyin bo‘lgan. Hattoki, qashshoqlik kuchayganida, ba’zilar o‘z oilasini olib, “xubo” deb atalgan joyga borishar va o‘sha yerda ochlikdan hammasi halok bo‘lguniga qadar qolishardi. Bu odat johiliyat davrida “i’tifar” deb nomlanar edi. 
Makkaning katta tojirlaridan bo‘lgan Hoshim ibn Abdumanofga bir kuni Bani Mahzum qabilasining barcha a’zolari juda qattiq ochlikda qolib, halok bo‘lish arafasida ekani haqidagi xabar yetadi. U Allohning bayti Ka’baning xizmatida turgan odamlarning shunday qashshoqlik va o‘ta johilona ahvolda ekanliklaridan o‘kindi va qattiq g‘azablandi.

Shu sababdan Hoshim ibn Abdumanof bu yomon odatni o‘zgartirishga qaror qildi va quyidagilarni amalga oshirdi:
– Sizlar Allohning baytini xizmatida bo‘laturib butun arablarga o‘zingizni sharmanda qiladigan yomon odatlarni joriy qilgansizlar, dedi va bir qabilani bir nechta urug‘larga bo‘lib tashladi. Har bir urug‘dagi boy kishilardan o‘z qarindoshlari bilan mol-mulkini teng bo‘lishishni talab qildi. Shunday qilib, kambag‘al ham boy bilan teng bo‘ldi.
Shundan keyin u Quraysh qabilasiga tijorat usullarini o‘rgatdi va ularni yilda ikki marta tijorat safariga chiqish yo‘llarini belgilab berdi. Yozda meva-sabzavotlar savdosi uchun Shomga, qishda esa, qishloq xo‘jaligi mahsulotlari savdosi uchun Yamanga safarlarini tashkil qildi.

Shunday qilib, Shom va Yamanning barakasi Makkaga olib kelindi va qurayshliklarning iqtisodiy holati yaxshilandi. Shu bilan birga, “i’tifar” odati ham yo‘q bo‘ldi. Biroq, vaqt o‘tishi bilan Quraysh qabilasi Allohning bu ne’matlariga shukr qilish o‘rniga, ularga odatlanib qoldi va ne’matni qadrlamay qo‘ydi. Ne’matga noshukurlik qilish – bu unga odatlanib, uni ne’mat deb bilmaslikdir.
Quraysh qabilasi Alloh tomonidan tushirilgan ne’matlarga odatlanib, uni qadrsizlantirgani uchun Alloh ularga bu surani tushirdi: "Mana shu Bayt (Ka’ba)ning Parvardigoriga (shukrona uchun) ibodat qilsinlar. Zero, U ularni ochlikdan (qutqarib) to‘ydirdi va xavfu xatardan omon qildi".

Homidjon domla ISHMATBЕKOV