Qishki ta’til davomida AQSHning nufuzli Garvard universitetining 30 nafar musulmon talabalari uchun Makka va Madina shaharlariga sakkiz kunlik sayohat uyushtirildi. Bu haqda universitet saytiga tayanib Islom.uz xabar berdi.
Tadbir tashkilotchilari Garvard tarixidagi ilk imom Xalil Abdurrashid va uning rafiqasi Samia Umar bo‘ldi. Deyarli barcha xarajatlar jamoat tashkilotlari va ko‘ngillilar tomonidan qoplanishi ma’lum qilingan.
Ko‘pchilik talabalar uchun bu umra nafaqat birinchi islomiy ziyorat, balki AQSHdan xorijga ilk safar ham edi. Ular umra qilishdek imkoniyatdan bahramand bo‘lganlari uchun ulkan minnatdorchiliklarini hamda bu ularning ruhan yuksalishlariga, iymonlari ziyoda bo‘lishiga sabab bo‘lganini izhor qildilar.
«Mazkur safar men uchun o‘ta hayratlanarli bo‘ldi, – deydi 21 yoshli Injil Muhammad. – O‘ngim va chapimda shu qadar ko‘p – 300 tadan ziyod kishining namoz o‘qiyotganini ko‘rib, men aynan to‘g‘ri yo‘lda ekanimni his qildim. Go‘yo o‘z uyimdagidek edim».
Yana bir talaba Abdulaziz Banasey o‘z hissiyotlarini shunday ifodaladi: «Millionlab musulmonlar mendan avval ham umra qilishgan, mendan keyin ham qilishadi. Bu fikr meni ancha o‘yga toldirdi. Men hamisha o‘zimni diqqat markazda deb bilardim».
Bundan to‘rt asr muqaddam, 1636 yilda asos solingan Garvard universiteti AQSHning eng qadimgi oliy ta’lim muassasasidir.
O‘zbekiston musulmonlar idorasi Matbuot xizmati
O‘tgan solihlardan biri Alloh taoloning ushbu: “...Mast holingizda, to aytayotgan gapingizni biladigan bo‘lmaguningizcha, namozga yaqinlashmang...” (Niso surasi, 43-oyat) oyatini eshitib, bunday dedi: “Qanchadan-qancha namozxonlar borki, ular xamr ichmaganlar, lekin dunyoning mashg‘ulotlari ularni mast qilib qo‘yganidan namozida nima deyayotganini bilmaydi”.
Izoh: Demak, inson nafaqat aroq yoki boshqa mast qiluvchi ichimliklardan, balki dunyoning ko‘plab chalg‘ituvchi, o‘ziga tortuvchi ishlari, tashvishlari va ularni hal qilishga bo‘lgan harakatlar natijasida ham “mast” bo‘lishi mumkin ekan.
Ya’ni, inson shunchalik ko‘p dunyoviy ishlarga sho‘ng‘ib ketadiki, ular uning fikri-yodini egallab oladi va oqibatda u Allohga ibodat qilayotganida ham dunyoni o‘ylayveradi, namozida nima deyayotganini tushunmay qoladi.
Shuningdek, dunyoga bo‘lgan haddan tashqari muhabbat va u bilan band bo‘lish insonning ruhiy holatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishini, natijada ibodatlarning qadri va mohiyati ham yo‘qolib qoladi.
Xuddi mast inson kabi, bunday kishi ham o‘zining holatini to‘liq anglab yetmaydi va ibodatning haqiqiy huzuridan mahrum bo‘ladi.
Eslatma: Qur’oni karimdagi: “Mast holingizda, to aytayotgan gapingizni biladigan bo‘lmaguningizcha, namozga yaqinlashmang..” oyati ichkilik xususida nozil bo‘lgan ikkinchi oyatdir.
Agar birinchi oyatda (Baqara surasi, 219-oyat) ichkilikda ko‘p foyda va zararlar bor, ammo uning zarari foydasidan ko‘proq, deyilgan bo‘lsa, bu yerda musulmonlar uchun eng ulug‘ maqom bo‘lgan namoz o‘qish paytida mast holda bo‘lmaslikka buyurish bilan Qur’on uning harom narsa ekanligiga ishora qilib, unga nisbatan mo‘minlarda nafrat uyg‘otmoqda.
Navbatdagi ichkilik to‘g‘risida keladigan oyatda uni harom, deb e’lon qilinadi. Shariatning barcha hukmlari ana o‘sha so‘nggi oyatga asoslanadi.