Bugun, 22 fevral kuni muhtaram Prezidentimiz tashabbuslari bilan tashkil etilgan “I Xalqaro ziyorat turizmi forumi” o‘z ishini boshladi.
Mamlakatimizda ilk bora o‘tkazilayotgan mazkur forum O‘zbekiston Respublikasi Turizmni rivojlantirish davlat qo‘mitasi tomonidan Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekiston musulmonlari idorasi, “Vaqf” xayriya jamoat fondi, Tashqi ishlar vazirligi, Buxoro viloyati hokimiyati, Ta’lim, fan va madaniyat masalalari bo‘yicha Islom tashkiloti (ISESCO) hamda Jahon sayyohlik tashkiloti (UNWTO) ko‘magida tashkil etildi.
Forum Qur’oni karim oyatlari tilovati va xayrli duolar bilan boshlandi. Tadbirda dunyoning 30 dan ortiq davlatidan 120 dan ziyod vakillar ishtirok etmoqda.
Nufuzli anjumanning ochilishida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari yurtimizning sayyohlik imkoniyatlarini dunyoga keng targ‘ib etish, O‘zbekistonni islom dunyosida ziyorat-turizmi bo‘yicha yirik markazlardan biriga aylantirish ushbu forumning asosiy maqsadi ekanini alohida qayd etdilar. Shuningdek, mamlakatimizda ziyorat turizmi bo‘yicha amalga oshirilgan ishlar va Islom dini ta’limotlarida keltirilgan safar qilishning foydali jihatlari haqida bayon qildilar. Quyida muftiy hazratlarining nutqlarini e’tiboringizga havola etamiz.
Saytimiz orqali forum jarayonlari kuzatib boring.
بسم الله الرحمن الرحيم
الحَمْدُ للهِ الذِي خَلَقَ لَنَا الأَرضَ وذَلَّلَها، وسَهَّلَ لَنَا السَّيْرَ
فِي مَنَاكِبِها، وأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ ورَسُولُهُ، خَيْرُ النَّاسِ خُلُقاً فِي الحَضَرِ والأَسفَارِ، صلى الله عليه وسلم وَعَلَى آلهِ وصَحْبِهِ وعَلَى أَتْبَاعِهِمْ
صَلاَةً وسَلاَماً دَائمَيْنِ. أَمَّا بَعْدُ،
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barokatuhu!
Muhtaram mehmonlar, xalqaro tashkilotlar vakillari va forum ishtirokchilari.
Alloh taboraka va taologa cheksiz hamdu sanolarimiz, Hazrati Payg‘ambarimiz Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallamga behisob salavotu salomlarimiz bo‘lsin.
O‘zbekiston zaminida o‘tkazilayotgan “Birinchi xalqaro ziyorat turizmi forumi”da ishtirok etish uchun dunyoning turli yerlaridan tashrif buyurgan Siz aziz mehmonlarimizga samimiy salomlarimizni yo‘llaymiz. Barchangizga sihat-salomatlik, tinchlik-xotirjamlik, sharafli va mas’uliyatli vazifalaringizda ulkan muvaffaqiyatlar tilaymiz.
O‘zbekiston diyoridan jahon tamadduniga o‘zining ulkan hissasini qo‘shgan buyuk olimlar yetishib chiqqanki, ular qo‘nim topgan muborak joylar, ular barpo ettirgan muhtasham binolar va ma’naviy meroslarni ko‘pchilik o‘z ko‘zi bilan ko‘rishni orzu qiladi.
O‘zbekiston qadimgi Buyuk ipak yo‘li chorrahasidagi mamlakat sifatida dunyoga tanilgan. Yurtimiz tarixi, jahon tamadduni va ilm-fani rivojiga qo‘shgan hissasi, tarixiy-me’moriy yodgorliklari va allomalari, mehmondo‘st xalqi bilan barchaning e’tiborini o‘ziga jalb etib kelmoqda.
Tarixiy bino va obidalar ko‘pligi bo‘yicha yurtimiz dunyoda 9-o‘rinni egallaydi. O‘zbekiston yetti mingdan ortiq kadimiy-me’moriy va tarixiy obidalarga ega. Mamlakatdagi ikki yuzdan ziyod tarixiy yodgorliklar va me’moriy obidalar YUNЕSKOning madaniy merosi ro‘yxatiga kiritilgan. Ularning aksariyati qayta tiklandi, ta’mirlandi va chor atrofi obodonlashtirildi.
Muhtaram Prezidentimiz tomonidan sohaga oid qabul qilingan farmon va qarorlar ziyorat turizmini rivojlantirishga katta xizmat qilmoqda. Bugungi kunda 45 ta davlat fuqarolari uchun 30 kungacha vizasiz tartib joriy etilgani sayyohlarning mamlakatimizga qiziqishini yanada oshirdi.
Davlatimiz rahbarining sohaga oid farmon va qarorlari mavjud imkoniyatlarni ro‘yobga chiqarish sari tashlangan muhim qadamlar bo‘ldi. Mazkur qarorlarga muvofiq, diyorimizga tashrif buyurayotgan chet ellik sayyohlarga qulay shart-sharoitlar yaratish, servis xizmatlar sifatini yanada yaxshilash bo‘yicha chora-tadbirlar amalga oshirildi.
Sayyohlar orasida Islom madaniyati obidalari, ulug‘ allomalarimiz qadamjolarini ziyorat qiluvchilar tobora ko‘payib bormoqda. Buxoro shahridagi muborak qadamjolar – Xoja Abdulxoliq G‘ijduvoniy, Xoja Orif Revgariy, Xoja Mahmud Anjir Fag‘naviy, Xoja Ali Romitaniy, Xoja Muhammad Boboyi Samosiy, Sayyid Amir Kulol, Xoja Bahouddin Naqshband va Chorbakr majmualari eng tabarruk ziyoratgohlar hisoblanadi. Shuningdek, Buxoro shahridagi Mir Arab madrasasi, Masjidi Kalon, Labi havuz va Ark majmuasi kabi muhtasham me’moriy obidalar ham ko‘plab sayyohlarning diqqat markazida bo‘lmoqda. Ayni kunlarda Abdulxoliq G‘ijduvoniy tavalludining 915 yilligi va Bahouddin Naqshbandning 700 yillik yubileylariga ham qizg‘in tayyorgarlik ishlari olib borilmoqda.
Ma’lumki, butun jahondagi musulmonlar soni 1,8 milliardga yaqin. Shundan qariyb 150 millioni har yili sayohat qiladi. Shuni inobatga olib, mamlakatimizda Islom diniga e’tiqod qiluvchi sayyohlarga ham ibodat amallarini bajarish bo‘yicha zarur qulayliklar hozirlandi. Jumladan, yurtimiz mehmonxonalaridagi xonalarning jihozlari safidan Qur’oni karim, joynamoz hamda qibla ko‘rsatkich ham joy oldi. Aeroport va vokzallarda namozxonalar tashkil etildi. Katta yo‘l bo‘yidagi masjidlar soni ko‘paytirilib, ulardagi sharoitlar yaxshilandi va bunday ishlar faol ravishda davom ettirilmoqda.
Shuningdek, “halol” yorliqli oziq-ovqat mahsulotlari va xizmatlarga qiziqish kun sayin ortib bormoqda. Shu munosabat bilan o‘tgan yili O‘zbekiston islomiy standartlashtirish bo‘yicha xalqaro tashkilotga a’zo bo‘ldi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi ham ziyorat turizmini rivojlantirishga o‘zining munosib hissasini qo‘shib kelmoqda. O‘zbekiston musulmonlari idorasi huzurida “Muslim-tur” sayyohlik firmasi tashkil etilib, yurtimizdagi qadamjo, ziyoratgoh va tabarruk maskanlarga mahalliy va xorijiy fuqarolarning ziyoratlarini uyushtirish bilan shug‘ullanib kelmoqda.
Bugungi nufuzli anjumanimizga dunyoning Malayziya, Indoneziya, Misr, Pokiston, Kuvayt, Saudiya Arabistoni, Ozarbayjon, Turkiya, Rossiya, Hindiston kabi ko‘plab mamlakatlari, shuningdek, xalqaro tashkilotlarning vakillari tashrif buyurgani anjumanning ahamiyatini yanada oshirmoqda.
Buxoroda ilk bor o‘tkazilayotgan birinchi xalqaro ziyorat turizmi forumi qatnashchilari Buxoroning G‘ijduvon, Shofirkon, Vobkent, Romitan va Kogon tumanlarida joylashgan qutlug‘ qadamjolarni ziyorat qiladilar.
Alloh taolo Qur’oni karimda shunday marhamat qiladi:
هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا
وَكُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ
«U (Alloh) sizlarga Yerni xoksor (bo‘ysunuvchi) qilib qo‘ygan zotdir. Bas, u (Yer)ning har tomonida (sayohat, tijorat yoki dehqonchilik qilib) yuringlar va (Allohning bergan) rizqidan yenglar! (Qiyomat kuni) tirilib chiqish Uning huzurigadir» (Mulk, 15).
Darhaqiqat, safar qilishning foydali bo‘lishi uning nima maqsadda ekaniga bog‘liq. Bunga jahonga mashhur, hadis ilmining sultoni Imom Buxoriy bobomizning hayotlari yorqin misol bo‘la oladi. Ulug‘ muhaddis bobomiz umrining ayni navqiron davrlarini xorijda ilm talabida safarda o‘tkazganlar. Jahon kezib ilm olgan bobomizning ilmiy meroslari hozirgi paytgacha butun dunyoga ziyo tarqatmoqda.
Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam bir hadisi shariflarida:
سَافِرُوا تَصِحُّوا وَتُرْزَقُوا
“Safar qilinglar, sog‘lom va rizqu nasibali bo‘lasizlar”, deb marhamat etganlar.
Manbalarda keltirilishicha, safar qilishda sog‘liq va ruhiy tetiklik uchun ko‘p manfaatlar bor. Chunki safar tabiatan harakatga bog‘liq bo‘ladi va tabarruk joylar ziyorati kishiga ruhiy quvvat bag‘ishlaydi.
Safarga targ‘ibdan maqsad ham kishining safar davomida ko‘rgan-kechirgan holatlaridan ijobiy taassurot olmog‘iga va hayotda himmatli bo‘lishga erishmog‘idir. Zero, arab tilidagi safar so‘zining yana bir ma’nosi ham “kashf etmoq, ko‘rsatmoq”dir.
Solih zotlardan biri hazrat Bishr Xofiy bunday deganlar: “Ey zohidlar jamoasi! Sayohat qilinglar, yaxshilardan bo‘lasizlar, chunki suv oqsa, yaxshi bo‘ladi. Agar suv bir o‘rinda ko‘p tursa, buziladi”.
Demak, inson ko‘p safar va ziyoratlar qilib turishida uning jismonan sog‘ligi, ruhiy tetikligi va ma’naviy olamiga juda katta foydalari bor.
Muhtaram tadbir ishtiroklari, bugungi o‘tayotgan ziyorat turizmi bo‘yicha birinchi xalqaro forum har jihatdan foydali bo‘lishini bildirib, anjuman ishiga ulkan muvaffaqiyatlar tilayman.
Vassalamu alaykum va rahmatullohi va barakotuh.
Usmonxon ALIMOV,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy
Bir savdogar boy odam oshqozon-ichak kasalligidan azob chekib, ko‘p muolaja olgan, bir necha marta jarrohlik amaliyotini ham o‘tkazgan edi. Turli xil muolajalardan so‘ng ham ahvoli o‘nglanmadi. Bir kuni bu tashvishlardan juda zerikib ketdi va mashinasiga o‘tirib boshi oqqan tomonga qarab ketdi. Yo‘l-yo‘lakay, Nil daryosi bo‘yida joylashgan kichik bir qishloqcha yonida to‘xtadi. Uzoqdan bir dehqonni ko‘rib qoldi. Dehqon esa yerga to‘shalgan tuproqda o‘tirib, bir nima yeyish bilan band edi. Boy odam mashinasidan tushib, dehqonning ovqat yeyayotganini kuzata boshladi.
Dehqon uni ko‘rib qolib: "Mehmon bo‘ling, ovqatdan yeng, choy iching!" deb chaqirdi. Boy odam o‘zining ovqat yeya olmasligini tushuntirmoqchi bo‘ldi, ammo dehqon uning bahonasiga qaramay, uni taklif qilishda davom etdi. Axiri boy odam yerga to‘shalgan joyga o‘tirdi. Uning oldiga ovqat to‘la patnis qo‘yildi. Unda butun pomidorlar, bodring, ko‘katlar, salat bargi, pishirilgan bedana tuxumlari, non va ko‘mirda qaynatilgan choy bor edi.
Boy odam dehqonni xafa qilmaslik uchun bir dona pomidorni olib og‘ziga solmoqchi bo‘ldi. Dehqon unga: "Bismilloh" deb yegin, dedi. Boy "bismilloh"ni aytib pomidorni og‘ziga soldi. Biroq zum o‘tmay qornida qattiq og‘riq paydo bo‘lib, yerga yiqildi. Dehqon qo‘rqqanidan oilasi bilan uni uyiga olib kirib, yotoqxonaga yotqizishdi. Boy odam o‘zining dori-darmonlarini olib, og‘riqni bosishga urinish bilan ovora bo‘ldi.
Shu kecha dehqon uyidagi namozxonada qoim bo‘lib, boy odam uchun Allohdan shifo so‘rab, tinmay duo qildi. Saharga yaqin, boy odam dehqonning “Allohim, echkining haqqi bilan!” deb qo‘llarini duoga ochganini ko‘rib qoldi. Hayratda qolgan boy, dehqondan so‘radi: "Bu "echkining haqqi" nima degani?".
Dehqon shunday javob berdi: "Bu Alloh bilan mening oramdagi bir sir".
Boy odam dehqondan bu sirni ochishni so‘radi va holi joniga qo‘ymaganidan keyin dehqon hikoya qila boshladi: "Yoshligimda ishchi bo‘lib ishlardim, olgan maoshimni to‘plab, uylanish uchun saqlardim. Uylanishim uchun menga 100 junayh miqdorida mablag‘ zarur edi. Bir kuni qo‘shnimning qizi ikki egizak bola tug‘ib, onasi vafot etib qoldi. Qo‘shnimning boshi qotgan, bolalarni emizadigan ona kerak. Ammo qishloqda esa, o‘zini bolasiga qo‘shib yana ikki bolani emizadigan ayol yo‘q. Bolalarning ochlikdan yig‘lashlari menga eshitilgan sari yurak-bag‘rim ezilib ketadi. Shundan keyin men to‘yim uchun yig‘ib yurgan 35 junayh pulni olib, bozorga bordim. Bolalar uchun kiyim-kechak va uy uchun kerakli buyumlar sotib oldim va qo‘shnimga sezdirmay narsalarni uning hovlisiga kiritib qo‘ydim. Qo‘shnim narsalarni ko‘rib xursand bo‘ldi, ammo yana bu bilan qo‘shnimning muammosi hal bo‘lmasligini bilar edim.
Bir kecha tushimda bir shayx kelib: "Qo‘shningning hovlisiga echki bog‘la", dedi.
Ertalab turib, qolgan pulimga yangi bolalagan echki sotib oldim. Qo‘shnimning hovlisiga olib kirib bog‘ladim. Shundan keyin qo‘shnimning uyida bolalarning chinqirab yig‘lagan ovozi tindi. Qo‘shnim esa har kuni “Echkini olib kelgan odamga Allohning rahmati bo‘lsin!” deb duo qilar edi. Men uchun bu echki Alloh bilan oramdagi bir sir bo‘lib qoldi. Har qachon shu duo bilan Allohdan so‘rasam, Alloh qabul qiladi. Bu kecha echkining haqqi bilan senga shifo so‘rab Allohga duo qildim. Inshaalloh, Alloh senga shifo beradi, dedi. Boy odam dehqonning hakoyasini eshitdiyu, ammo unga unchalik e’tibor qilmadi.
Lekin shu voqeadan keyin yana bir marta shifokorning huzuriga tahlil uchun borganida shifokorning xulosasini eshitib hayratdan qotib qoldi. Chunki unga bir necha yillardan beri og‘riq azobini berib kelayotgan oshqozon va ichaklaridagi dardidan asar ham qolmagan edi.
Boy odam bu gapni eshitgach, shoshilgancha dehqonning huzuriga bordi va uning qo‘llarini o‘pib minnatdorchilik bildirdi va unga ham shunday savobli ishlar qilishni o‘rgatishini so‘radi. Dehqon esa uni qishloq bo‘ylab olib yurib, faqir va muhtojlarning uylarini ko‘rsatdi va har bir faqirning uyini oldida bir to‘xtab, unga: "Alloh bilan savdo qil!" dedi. Boy odam: - Qanday qilib Alloh bilan savdo qilish mumkin? deb so‘radi. Shunda dehqon: "Alloh bilan savdo qilishning yo‘llari ko‘p. Eng muhimi ixlos bo‘lsin. Shunda bir og‘iz shirin so‘zing ham sadaqa hisobida bo‘ladi".
Homidjon domla ISHMATBЕKOV