Hikoya qilishlaricha Hishom degan mashhur va mohir jarroh bo‘lgan ekan. Bir kuni shoshilinch safarga chiqdi. U safari davomida tashkillashtirilgan butun dunyo tibbiyot olimlari majlisida jarrohlikda yangi uslub qilganini yoritib berishi kerak edi. Samolyotga chiqqach, ko‘p o‘tmay, samolyot nosozligi sababli qo‘nishga majbur bo‘libdi. Biroq, borishi kerak bo‘lgan manzilga hali ancha masofa bor edi.
U aeroport xodimidan so‘rabdi. "Men katta tibbiyot olimiman, muhim bo‘lgan majlisga ketayotgan edim, sizlar manzilimga yetishim uchun keyingi samolyotni 16 soat kutishimni aytyapsizlar. Men buncha vaqt kuta olmayman, mening har bir daqiqam har bir bemor inson uchun o‘ta qadrli", dedi.
Aeroport xodimi "Unda sizga mashina berishimiz mumkin, siz manzilingizga mashinada 3-4 soatda yetib olasiz" deb javob qaytardi.
Majbur bo‘lgan doktor Hishom mashinada safarini davom ettiribdi. Chamasi ikki soat yo‘l yurgach, kun kech bo‘lib qolgani va qattiq yomg‘ir yog‘ib, yurishga qiynalgani hamda ancha toliqqani uchun yo‘lda ko‘ringan kichik bir uy oldida to‘xtadi. Uy eshigini taqillatsa, uydan keksa bir ayolning ovozi eshitildi. “Keling, eshigimiz ochiq, kiravering”.
Shunda Hishom u keksa ayoldan bir oz dam olishi uchun ruxsat so‘rab, unga pul uzatdi.
Keksa ayol “bu qanday pul?”, “Men pulni ko‘rmayapman” dedi. Chunki u ayolning ko‘zi ojiz edi. “O‘tiring, anavu stol ustida issiqgina choy bor, uning yonida sizni qorningizni to‘ydiradigan taomlar ham bor. Musofir ekansiz, choy ichib, ul-bul yeb kuchga kiring”, dedi.
Hishom “Rahmat” deya, taomlandi. Taomlanar ekan, keksa ayol yonida kichik bir bola hech bir harakatsiz yotganiga ko‘zi tushdi. Kampir namoz o‘qib bo‘lgach, yig‘lab, Allohdan bemor bo‘lib yotgan bolaga shifolar so‘rab duo qildi. Hishom bu holatdan mamnun bo‘lib, “onaxon, Allohim duolaringizni ijobat qilsin”, dedi.
Shunda kampir “Bolam, siz musofir ekansiz, men Allohga nima deb duo qilgan bo‘lsam barchasini ijobat qildi. Faqatgina bitta duoyimni qabul qilishi qoldi”, dedi.
“Hishom u qanday duo ekan?” deb, so‘radi.
Kampir “Siz ko‘rgan bu bola mening nabiram. Uning ota-onasi vafot etgan. Uning dardiga bizning tabiblar davo topaolmayapti, lekin, eshitishimcha katta bir doktor bor ekan. Uning ismi Hishom ekan. U bizdan uzoqroqda yashaydi, nabiramni uning oldiga olib borishga imkonim yo‘q. Lekin, men nabiramni yotoq bo‘lib qolishidan qo‘rqaman. Shuning uchun Allohdan bu ishimni oson qilishini so‘rab duo qilyapmanu, hali ijobat bo‘lgani yo‘q”, dedi.
Shunda doktor Hishom ko‘ziga yosh olib, “Ey mo‘tabar ona, bilasizmi sizning duoyingiz samolyotni qo‘nishga majbur qildi, yomg‘ir yog‘ib meni sizning uyingizga kirishimga sabab bo‘ldi. Alloh taoloning irodasi shu ekan. Men siz aytgan tabib Hishomman. Alloh taolo: “Duo qilinglar ijobat qilaman”, deydi. Sizning duoyingizni ijobat qildi. Bu Alloh taoloning qazoi-qadaridir”, dedi.
Manbalar asosida Toshkent Islom instituti o‘qituvchisi Abdurahmanov Yahyo
Bolalar bilan muomala qilish uslubi
Eringizning hurmatini joyga qo‘ying!
Erkak kishining oilada oila boshlig‘i, ota sifatida o‘z o‘rni bo‘lmog‘i lozim. Buning uchun ayol kishi turmush o‘rtog‘iga nisbatan mehr-muhabbatli, ayniqsa, farzandlarining oldida otaning hurmatini joyiga qo‘ymog‘i kerak. Soliha ayol har qanday vaqtda otalarining buyuk shaxs ekanini bildirib turadi va otani hurmat qilish, uni yaxshi ko‘rishda bolalariga o‘rnak bo‘lib, amaliy yo‘l ko‘rsatadi. Farzandlariga otasining go‘zal xislatlarini o‘rnak sifatida aytib beradi. Onaning farzandiga: “Mana shunday qilsang otang sendan xursand bo‘ladi. Bunday qilmagin, dadangning jahllari chiqadi. Dadangning sendan jahli chiqsa, Allohning ham g‘azabi keladi”, deya pand-nasihatlar qilmog‘i maqsadga muvofiqdir.
Arzimas bo‘lsa ham hadyalar bering!
Farzandingizga kichik bo‘lsa-da, hadyalar bering. Bayram kunlari, biror muvaffaqiyatga erishganliklari munosabati bilan, ayniqsa, hayit kunlari buni unutmang. Bu bilan farzandingizning sizga bo‘lgan mehr-muhabbati, e’tibori ortadi, kayfiyati ko‘tariladi, yaxshiliklar sari intiladi. Sovg‘alaringiz ichida u qiziqqan kitoblar bo‘lsa, undan-da yaxshi.
Farzandingizga quloq soling!
Farzandingiz bog‘chasida yoki maktabida nima bo‘lganini aytib berish uchun oldingizga kelsa, uning shashtini qaytarmang. So‘zlarini diqqat bilan tinglang. U siz bilan o‘zining his-tuyg‘ularini bo‘lishmoqchi bo‘ladi. Farzandingizning muvaffaqiyatlarini rag‘batlantiring, agarda u imtihondan yuqori baho olsa, yilni a’lo baholarga yakunlab, maqtov yorlig‘i bilan taqdirlansa, siz ham farzandingizni munosib baholang, shirin so‘zlaringiz bilan uni yanada ilhomlantiring.
Farzandlaringiz bilan hazillashib turing!
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bolalar bilan hazillashar va ularga mehr ko‘rsatar edilar. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nevaralari Hasayinni o‘pdilar. U zotning oldilarida tamiymlik Aqro ibn Hobis o‘tirgan edi. U Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga: “Mening o‘nta bolam bor, ulardan birontasini ham o‘pmagan ekanman”, dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Rahm qilmagan kishiga rahm qilinmaydi” [1], dedilar».
Nabiy alayhissalom bolalar bilan hazillashar, ularning boshlarini silar edilar. Bolalar esa u zotning taftini, mehrini his qilishardi. Abdulloh ibn Ja’far roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi, u kishi aytadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qo‘llari bilan mening boshimni siladilar va: “Alloh, Ja’farga bolasi uchun o‘rinbosar bo‘l” [2], dedilar.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bolalarning yanoqlarini silaganlari borasida “Sahihi Muslim”da rivoyat keltiriladi. Jobir ibn Samura roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga namoz o‘qidim, keyin u zot uylariga chiqib ketdilar, men ham birga qo‘shilib oldim, yo‘lda ikkita yosh bola u zotning qarshilaridan chiqdi, har birining yanoqlarini alohida-alohida silab qo‘ydilar”.
Muoviyya roziyallohu anhu: “Kimning kichik yoshdagi farzandi bo‘lsa, farzandi bilan munosabatda o‘zini bolalardek tutsin”, deganlar.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Muttafaqun alayh.
[2] Imom Hokim rivoyati.