Hikoya qilishlaricha Hishom degan mashhur va mohir jarroh bo‘lgan ekan. Bir kuni shoshilinch safarga chiqdi. U safari davomida tashkillashtirilgan butun dunyo tibbiyot olimlari majlisida jarrohlikda yangi uslub qilganini yoritib berishi kerak edi. Samolyotga chiqqach, ko‘p o‘tmay, samolyot nosozligi sababli qo‘nishga majbur bo‘libdi. Biroq, borishi kerak bo‘lgan manzilga hali ancha masofa bor edi.
U aeroport xodimidan so‘rabdi. "Men katta tibbiyot olimiman, muhim bo‘lgan majlisga ketayotgan edim, sizlar manzilimga yetishim uchun keyingi samolyotni 16 soat kutishimni aytyapsizlar. Men buncha vaqt kuta olmayman, mening har bir daqiqam har bir bemor inson uchun o‘ta qadrli", dedi.
Aeroport xodimi "Unda sizga mashina berishimiz mumkin, siz manzilingizga mashinada 3-4 soatda yetib olasiz" deb javob qaytardi.
Majbur bo‘lgan doktor Hishom mashinada safarini davom ettiribdi. Chamasi ikki soat yo‘l yurgach, kun kech bo‘lib qolgani va qattiq yomg‘ir yog‘ib, yurishga qiynalgani hamda ancha toliqqani uchun yo‘lda ko‘ringan kichik bir uy oldida to‘xtadi. Uy eshigini taqillatsa, uydan keksa bir ayolning ovozi eshitildi. “Keling, eshigimiz ochiq, kiravering”.
Shunda Hishom u keksa ayoldan bir oz dam olishi uchun ruxsat so‘rab, unga pul uzatdi.
Keksa ayol “bu qanday pul?”, “Men pulni ko‘rmayapman” dedi. Chunki u ayolning ko‘zi ojiz edi. “O‘tiring, anavu stol ustida issiqgina choy bor, uning yonida sizni qorningizni to‘ydiradigan taomlar ham bor. Musofir ekansiz, choy ichib, ul-bul yeb kuchga kiring”, dedi.
Hishom “Rahmat” deya, taomlandi. Taomlanar ekan, keksa ayol yonida kichik bir bola hech bir harakatsiz yotganiga ko‘zi tushdi. Kampir namoz o‘qib bo‘lgach, yig‘lab, Allohdan bemor bo‘lib yotgan bolaga shifolar so‘rab duo qildi. Hishom bu holatdan mamnun bo‘lib, “onaxon, Allohim duolaringizni ijobat qilsin”, dedi.
Shunda kampir “Bolam, siz musofir ekansiz, men Allohga nima deb duo qilgan bo‘lsam barchasini ijobat qildi. Faqatgina bitta duoyimni qabul qilishi qoldi”, dedi.
“Hishom u qanday duo ekan?” deb, so‘radi.
Kampir “Siz ko‘rgan bu bola mening nabiram. Uning ota-onasi vafot etgan. Uning dardiga bizning tabiblar davo topaolmayapti, lekin, eshitishimcha katta bir doktor bor ekan. Uning ismi Hishom ekan. U bizdan uzoqroqda yashaydi, nabiramni uning oldiga olib borishga imkonim yo‘q. Lekin, men nabiramni yotoq bo‘lib qolishidan qo‘rqaman. Shuning uchun Allohdan bu ishimni oson qilishini so‘rab duo qilyapmanu, hali ijobat bo‘lgani yo‘q”, dedi.
Shunda doktor Hishom ko‘ziga yosh olib, “Ey mo‘tabar ona, bilasizmi sizning duoyingiz samolyotni qo‘nishga majbur qildi, yomg‘ir yog‘ib meni sizning uyingizga kirishimga sabab bo‘ldi. Alloh taoloning irodasi shu ekan. Men siz aytgan tabib Hishomman. Alloh taolo: “Duo qilinglar ijobat qilaman”, deydi. Sizning duoyingizni ijobat qildi. Bu Alloh taoloning qazoi-qadaridir”, dedi.
Manbalar asosida Toshkent Islom instituti o‘qituvchisi Abdurahmanov Yahyo
Har birimiz hayotda muvaffaqiyat qozonish istagida bo‘lamiz-u, lekin unga yetisha olmaymiz. Buning sababi esa “muvaffaqiyat”ni yetib bo‘lmas bir ro‘yo deb o‘ylashimizdir. Aslida biz muvaffaqiyatga eltuvchi omillarga bee’tibor bo‘lamiz, natijada muvaffaqiyatsizliklarimiz ko‘payib boraveradi.
Muvaffaqiyat – bu yaxshidan yanada yaxshirog‘i tomon intilishimizdir. (Barkamollik Alloh taoloning O‘zigagina xosdir). Birortasi sizga “Hayotdagi maqsadimga erishdim” desa, bilingki, u odam qulay boshlabdi. Kishi muvaffaqiyat sari harakat qilishi zarur. Zero, Alloh azza va jalla hech bir odamning ajrini zoye qilmas. Badi’uz zamon Hamazoniy bunday deydilar:
Vojib manga tirishmog‘im, qilmoq jahd,
Shart bo‘lmag‘ay najohni idrok etmak.
Hayot bo‘stonidan muvaffaqiyat mevalarini terish ilinjidagi kishiga oid mana bu nasihatlar sizga ham asqatadi. Bu nasihatlar ikki dunyo saodatini topish uchun chaqiriqdir. Zero, oxirat diyorida kishi ochiq-oydin xusronga yuz tutar ekan, uning dunyo hayotidagi zafaridan ne naf?!
Alloh taologa taqvoni lozim tuting, shuning o‘zi xayrli oziqa va a’lo nasihatdir. Zero, Alloh taolo Taloq surasining 2–3-oyatlarida: «...Kim Allohga taqvo qilsa, U Zot uning yo‘lini ochib qo‘yur. Va unga o‘zi o‘ylamagan tarafdan rizq berur...», deya marhamat qiladi va yana xuddi shu suraning 4-oyati so‘ngida ham: «...Kim Allohga taqvo qilsa, U Zot uning ishida osonlik qilib beradur!» – deya taqvo qilishga amr qilgan.
Qalbingiz avval Alloh taolo va Uning Rasuliga, keyin esa ota-onangiz va atrofingizdagilarga muhabbat ila to‘lib-toshsin. Zero, muhabbat kishini yoshartiradi, umrni uzaytiradi, xotirjamlik baxsh etadi. Nafrat esa qalbni qoraytiradi. Muhabbat jarohatga malham bo‘lib xizmat qiladi hamda qalbga mehr va yaqinlik taftini soladi.
O‘zingizga bo‘lgan muhabbatingiz boshqalarga nisbatan kichikroq, ozroq bo‘lsin. Alloh taolo Hashr surasining 9-oyatida ansoriylarni maqtab: «...Va gar o‘zlarining hojatlari bo‘lsa ham, (ularni) o‘zlaridan ustun qo‘yarlar...», deya marhamat qiladi. Odamlarga yaxshilik ilinib farahmand bo‘ladigan kishilar haqiqiy baxtiyor insonlardir. Badbaxtlar esa faqat o‘z manfaatlarini ko‘zlaydilar. Oxir-oqibatda hech qanday savobga erishmaydilar.
Qalbingizni muhabbat, bag‘rikenglik, g‘amxo‘rlik kabi tuyg‘ular bilan to‘ldirish uchun harakat qiling. Hech shak yo‘qki, badbaxtlarning qalblari hasad, g‘azab va nifoq ila limmo-lim bo‘ladi.
O‘tgan ishlarga qayg‘urmang! Noxushliklarga ko‘z yosh to‘kish foyda bermaydi. Birovlarning musibatlaridan kuladiganlar esa o‘zlariga jabr qiladilar. Ko‘zadagi to‘kilgan sutga ayyuhannos solgandan ko‘ra, uning o‘rnini qoplash payida bo‘ling. Bu borada Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning mana bu muborak so‘zlarini doimo yodda tuting: “Senga biror ish sodir bo‘lsa, “agar bunday qilganimda, mana bunday bo‘lardi-da” deya ko‘rma, faqatgina “Alloh taqdir qilgan ekan, O‘zi xohlagani bo‘ldi” deb
aytgin. “Agarda” shaytonga yo‘l ochib beradi”[1].
Nafsingizni yaxshi gumon qilishga o‘rgating! Zero, yaxshi gumonda bo‘ladiganlar tunda osmonga tikilib, oyning nazokatini ham ko‘ra oladilar. Badgumonlar esa samoga tashlagan nazari ortida zulmatdan boshqa narsani ko‘ra olmaydilar. Boshqalarni o‘zidan ko‘ra yaxshiroq deb o‘ylaydiganlardan bo‘ling. Yaxshilikka yo‘yuvchilar boshqalarning muhabbatiga sazovor bo‘ladilar. Badgumonlar esa o‘z atrofidagilarni go‘yo quvib-soladilar.
Haliymiy aytadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam yaxshi gumonni xush ko‘rardilar. Chunki badgumonlik Alloh taolo xususidagi yomon o‘ylovdir. Nekgumonda bo‘lish esa Alloh taolo xususidagi yaxshi o‘ydir. Mo‘min hamma holatda ham Alloh taolo xususida yaxshi gumonda bo‘lishga ma’murdir”.
Boshqa bir hadisda Muoviya ibn Hakam roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Men: “Yo Allohning Rasuli, bizning oramizda shumlanadiganlar bor”, dedim. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “U ko‘ngillariga kelgan narsa xolos. Bu narsa ularni (biron ish qilishdan) to‘smasin”, dedilar».
Hasson Shamsiy Poshoning "Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar" nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Muslim rivoyati.