Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Dekabr, 2024   |   23 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:21
Quyosh
07:47
Peshin
12:28
Asr
15:18
Shom
17:02
Xufton
18:22
Bismillah
24 Dekabr, 2024, 23 Jumadul soni, 1446

Fatvo hay’ati: Din va hayotga oid savolingiz bormi?

17.01.2019   4577   4 min.
Fatvo hay’ati: Din va hayotga oid savolingiz bormi?

Muhtaram yurtdoshlarimizning diniy ehtiyojlarini qondirish va ularni qiziqtirgan shar’iy savollariga ishonchli javoblarni mo‘tabar ulamolardan olishni tashkil etish maqsadida, O‘zbekiston musulmonlari  idorasi “Din va hayotga oid savollar” nomli onlayn telegram kanalini ishga tushirganidan xabaringiz bor.

Ushbu telegram kanali faoliyat boshlaganiga 4-5 kun o‘tar-o‘tmas, obunachilar soni 1900 dan oshib ketgani, bir kunda 250 dan ziyod savolga javob berilayotgani xalqimizning, haqiqatan, shunday ishga katta ehtiyoji borligini namoyon etdi.

Odamlarimiz bugungi kunda dolzarb bo‘lib turgan va javobini topolmasdan qiynalayotgan masalalarga ulamolarimizdan munosib javoblar ola boshladilar. Jumladan, dastlabki kunlarda “qiblani aniqlash”, “mazhabga ergashish zarurligi”, “folbinlik zarari”, “azondan budilnik sifatida foydalanish” va “telefon orqali Qur’on eshitish” kabi mavzularda savollar kelib tushdi.

 

 ❓  “Telefon orqali Qur’oni karimni tinglash joizmi?” degan savolga shunday javob berildi:

– Qur’oni karimni telefon yoki shunga o‘xshash biror vosita orqali tinglash joiz bo‘lib, savobli amal sanaladi. Faqat uning o‘ziga yarasha odoblariga rioya qilinishi shart. Alloh taolo Qur’oni karimning A’rof surasida: "Qur’on o‘qilganda unga quloq tuting va jim bo‘ling. shunda rahm qilinursiz"(204-oyati), degan.

Ulamolar ushbu oyati karimaga asoslanib, Qur’oni karim oyatlari tilovat qilinganda jim o‘tirib tinglash vojib ekaniga ittifoq qilganlar. Shu jihatiga ko‘ra, biror ish bilan mashg‘ul bo‘lib, Qur’on eshitish joiz emas. Qur’oni karimni tinglash qalbga shifo bo‘lib, tinglovchini toat-ibodatga, taqvoga da’vat etadi. Natijada banda Alloh taoloning rahmat va mag‘firatiga erishadi ...

 

 ❓  Shuningdek, “Fol ko‘ruvchilar jinlar bilan ishlaydimi?”, degan savolga:

– Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi va sallam): «Folbinlarning ba’zida haq gapni aytib qolishlarining sababi shuki, jin gaplarni o‘g‘rincha olib, folbinning qulog‘iga quyadi. Fol ko‘ruvchi unga yuzta yolg‘on aralashtirib gapiradi» deganlar (Imom Buxoriy rivoyati).

Folbinlarning gaplariga ishonish – kufr. Alloh asrasin! Hadisi sharifda: «Kimki bashoratchi yoki folbinning oldiga borsa va u aytgan narsani tasdiqlasa, shubhasiz, u Muhammadga (alayhissalom) tushgan narsaga kufr keltiribdi» deyilgan (Abu Dovud, Nasoiy rivoyatlari).

 

 ❓  Shunga o‘xshash muhim savollar qo‘shni Qirg‘iziston, Qozog‘iston, Tojikiston respublikalari fuqarolaridan, shuningdek, AQSH, Rossiya, Turkiya kabi xorijiy davlatlardan va chet-ellarda mehnat qilayotgan o‘zbek vatandoshlarimizdan ham kelib tushmoqda.

Masalan, “Men Rossiyada musofirman, qazo namozlarimni qanday ado qilaman?” yoki “Men AQSHda kirakashlik qilaman. Bitta mijoz adashib ko‘p pul bervoribdi. Bunaqa holatlar ko‘p bo‘lib turadi. Shu pullarni ishlatsam halol bo‘ladimi?” degan mazmundagi savollar kelib tushgan.

 

♦ Obunachilar savollariga olgan javoblaridan qoniqish hosil qilgandan keyin o‘zlarining tashakkurlarini bildirmoqdalar. Jumladan:

• Iymon yulduzi_ bot minnatdorchiligini quyidagicha izhor qilgan:

Assalamu alaykum va rohmatullohi va barokatuh. Bizga mana shunday shart-sharoitlar yaratib bergan, hukumatimizga va bizning savollarimizga aniq javob berib, bizga yaxshilik va to‘g‘ri yo‘lni ko‘rsatish uchun “Din va hayotga oid savollar” deb nomlangan telegram kanalini joriy qilgan O‘ZBEKISTON MUSULMONLARI IDORASI FATVO HAYATIga o‘z minnatdorchiligimni bildiraman!..”

 

• “Shoh...” nomli kanal egasi o‘zining fikrlarini bunday yozgan:

Assalomu alaykum hurmatli ustozlar. Savollarimga aniq va asosli javob berayotganliklaringizdan juda minnatdorman. Alloh taolo boshlagan ishlaringizni bundan-da barakali qilsin.

 

• Anbar:

Assalomu alaykum. Sizlarga dinimiz rivoji  yurtimiz musulmonlari diniy salohiyati rivoji uchun hormay tolmay xizmat qilayotganligingiz uchun tashakkur.

 

• Asqarov Anvarxon Karimxon o‘g‘li:

Assalomu alaykum! Ming bor tashakkur! Alloh din yo‘lidagi faoliyatinglarda kuch-quvvat, fazli barakot bersin! Rahmat!

 

Qayd etilganidek, yechimi topilmayotgan savollar va dil izhorlari kelishda davom etmoqda.

Fatvo hay’ati mo‘min-musulmonlarimizni “Din va hayotga oid savollar” nomli rasmiy @diniysavollar telegramm kanali orqali savollariga qulay uslubda, istalgan vaqtda javob olishlarini tavsiya etadi.

Buning uchun savollar.muslim.uz sayti yoki telegramm messenjeridagi “@SavollarMuslimUzBot”iga savol yo‘llash kifoya.

Alloh taolo hammamizni to‘g‘ri yo‘lda sobitqadam aylasin.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Fiqhga ikki xil qarash mumkinmi?

23.12.2024   1239   1 min.
Fiqhga ikki xil qarash mumkinmi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Faqihlarning fiqhga bergan ta’riflarida «dalil» degan so‘z bormi? Yo‘q. Ular faqat mukallaflarning amallari haqida gapirishdi, hukmlarning mukallaflarga nisbatan joriy bo‘lish holatlariga e’tibor qaratishdi. Demak, umumiy qilib aytadigan bo‘lsak, fiqhga ikki xil ta’rif berildi. Biri usuliy ulamolarning ta’rifi, ya’ni «Qur’on va Sunnatdan hukmlarni qay tarzda chiqarib olish haqidagi ilm» degan ta’rif. Ikkinchisi fuqaholar bergan ta’rif bo‘lib, unda hosil bo‘lgan hukmlarning mukallaflarga qanday joriy qilinishi asosiy o‘ringa qo‘yildi. Bu hukmlar mutlaq mujtahidlar tarafidan chiqariladi. Hukmni faqat mutlaq mujtahid chiqara oladi. Ana shu mujtahid muayyan bir hukmni Qur’on va Sunnatdan qanday chiqarganini o‘rganish usul ilmining mavzusidir. Chiqarilgan hukmni o‘zimizga va jamiyatga tatbiq qilish esa muftiy va faqihlarning ishidir.

Demak, fiqhga ikki xil qarash mumkin ekan: hukmni chiqarib olish va uni tatbiq qilish. Bizning xatoimiz shuki, hukmni ishlab chiqish bilan uni tatbiq qilish orasidagi farqni tushunmayapmiz. Tushunmaganimiz uchun ham keraksiz gaplarni gapiryapmiz. Biz yuqorida aytib o‘tgan ikki yo‘nalish – tahallul, ya’ni dinga yengil qarash va tashaddud, ya’ni dinda g‘uluvga ketish yo‘nalishlari yo ikkinchi ta’rifdan bexabar qolishdi, yoki unga e’tiborsiz qarashdi. Ular faqat birinchi ta’rifni, ya’ni hukmni qay tarzda ishlab chiqishni izohlashdi.

«Hanafiy mazhabiga teran nigoh» kitobidan