Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Yanvar, 2025   |   14 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:47
Peshin
12:37
Asr
15:36
Shom
17:21
Xufton
18:39
Bismillah
14 Yanvar, 2025, 14 Rajab, 1446

“Alloh umr bersa Hajga ham kelaman”

7.01.2019   2595   3 min.
“Alloh umr bersa Hajga ham kelaman”

(Umra ibodatini ado etayotgan 102 yoshli onaxon bilan suhbat)

2019 yilning Yanvar oyida Surxondaryo viloyatidan Umra ziyoratiga kelgan Olimova Mamlakat ona aslida 102 yoshda, shaxsini tasdiqlovchi hujjatlarda esa uning tug‘ilgan yili 1918 yil etib ko‘rsatilgan. Ziyoratda momosiga hamrohlik qilayotgan nabiralarining aytishicha, o‘sha davrlarda  hujjatlashtirish ishlaridagi kamchiliklar sabab ikki yilga xatolik bilan qayd etilgan.

Mamlakat ona bundan o‘n yil muqaddam 92 yoshida ilk bor muborak Umra ibodatini ado etayotgan vaqtida yana o‘n yildan so‘ng Alloh taoloning aziz mehmoni bo‘lishini o‘ylaganmikin... Parvardigorning in’omi, mo‘jizasini qarangki, bunday yoshda hatto o‘z uyida zo‘r bazo‘r harakatlanishi mumkin bo‘lgan bir holatda bir bandasini tayyoraga, undan keyin avtobuslarga o‘tkazib minglab chaqirim nariga,  O‘z Baytiga chorlab turibdi!  Bu har bandaga ham nasib etavermaydigan ulug‘ saodat! Ziyorat davomida o‘zlarining mustahkam iymonlari, ibodatga bo‘lgan g‘ayratlari, dadil so‘zlari bilan hammani hayratga solayotgan mo‘tabar momo bilan suhbat qurib, duolarini olishga intildik.

Assalomu alaykum hoji ona! Tabarruk yoshda ado etayotgan ibodatlaringizni Alloh taolo xusni maqbul aylab, jannatlarga hujjat qilsin. Hayotingizda nima bilan mashg‘ul bo‘lgansiz, qanday joylarda faoliyat yuritgansiz?

- Vaalaykum assalom. Rahmat. Yoshlik davrimda kolxozda mehnat qilganman. Qiyin paytlarda ham ibodatdan qolmadik, namozimizni ado etdik, kishilarga yaxshilik qildik, Xudoga shukur. Turmush o‘rtog‘im Alloh rahmat qilsin, maktab qurgan, o‘sha maktabga uning nomi berilgan.

Onajon umrni albatta Alloh beradi. Biroq taqdirda bitilgan umrning qisqarishi yoki uzayishiga gohida bandaning o‘zi ham sababchi bo‘ladi. Aytingchi, bu muborak yoshga yetishishning siri nimada? Hayotinigizda ko‘proq nimalarga amal qildingiz?

- Mehnat qildim, xayru ehson, hammaga yaxshilik ulashishga harakat qildim. Ibodatdan uzulmadim.

Onajon shu yoshda Allohni baytiga ikkinchi bor kelib turibsiz. Bu hammaga ham nasib etavermaydigan saodat. Ayni paytda qalbingizdan qanday o‘ylar o‘tyapti?

- Men haqiqiy dunyoni, olamni shu joyda topdim. Rasululloh (solallohu alayhi vasallam) ni ravzalari, Kabani yana ko‘rdim. Ibodat qildim. Bu joy dunyo musulmonlarini jamlaydi, birdam qiladi, hamma bir-biriga tabassum bilan muomalada bo‘ladi. Alloh umr bersa Hajga ham kelaman.

Bugungi davr yoshlariga nimalarni tavsiya qilasiz, qanday nasihat qilasiz?

-Doim harakatda bo‘lishsin, ibodatdan uzulishmasin. Ko‘proq o‘qishsin. Diniy va dunyoviy bilimlarni yaxshi o‘rganishsin.Alloh hammalarini shu joylarga chaqirsin!

Hamrohlarining aytishicha, onaxon vafot etgan turmush o‘rtoqlari, ota-onalari uchun ham tavof qilibdilar (albatta arava yordamida). Buni qarang, farzand, qolaversa, soliha ayol 100 yoshdan oshganda ham o‘z burchini ado etmoqda... Subhanalloh!

Ha, hayot ibratlarga to‘la. Faqat undan xulosani qanday chiqara olamiz bu o‘zimizga bog‘liq... Alloh taolo barchamizga ana shunday uzoq va saodatli umrni nasib etsin.

 

Zoirjon Sodiqov suxbatlashdi

Makka shahri.

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Muhammad ismi bor xonadonga baraka yog‘iladi

13.01.2025   2477   2 min.
Muhammad ismi bor xonadonga baraka yog‘iladi

Ota-onalar o‘g‘illariga Muhammad deb ism qo‘yishni afzal ko‘radilar. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning muborak ismlari sahobalar davridan boshlab hozirgacha U zot alayhissalomga muhabbat yuzasidan farzandlarga qo‘yib kelinadi. Qolaversa, bir qancha hadisi shariflarda, ulamolarning so‘zlarida bu muborak ismni farzandlarga qo‘yish tavsiya qilingan va maqtalgan. Jumladan Imom Buxoriy Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ismimni qo‘yinglar, ammo kunyam bilan kunyalanmanglar”, deganlar.

Imom Molik raziyallohu anhu aytadilar: “Madina ahli shunday der edi: “Muhammad ismli kishisi bor hech bir oila yo‘qki, unga ko‘plab yaxshiliklar berilmagan bo‘lsa”.

Ammo, “qasamki, kimki sening isming Muhammad bilan atalsa, hech qachon do‘zax o‘ti unga tegmaydi”, “Qiyomat kuni, ey ismi Muhammad bo‘lgan banda, jannatga kirish uchun o‘rningda tur, deb nido qilinadi” kabi uydirma  hadislar ko‘plab uchraydi. Mazkur muborak ismga oid bir qancha uydirma hadislar kitoblarga kirib qolganini ulamolar aniqlagan va musulmonlarni ogoh etish uchun uydirma hadislarga oid yozgan kitoblariga kiritganlar.

Muhammad ismi do‘zaxdan asrashi, qiyomatda foyda berishi kabi fazilatlar bayon qilingan yuqorida zikr etilgan hadislar haqida Imom Shomiy asarida bunday degan: “Muhammad ismi bandaga foyda keltirishi haqida bironta sahih hadis yo‘q”.

Bakr Abu Zayd aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan Muhammad yoki Ahmad ismli kishini maqtagani yoki birovni bu ikki ism bilan chaqirishni man qilgani haqidagi har qanday hadis sahih emas” (“Tasmiyatul mavlud”, 17-bet).

Yana bir muhim jihat, bu ism sharafli ismlardan, ammo ism insonga odamlar orasida afzallik bermaydi. Agar bu ismni biror insonga qo‘yilsa, o‘sha insonning ismi hisoblanadi. Bu insonni chaqirilsa yoki ismi aytilsa, unga salovat aytish kabi Rasululloh sallallohu alayhi vasallamga oid hukmlar qilinmaydi.

Asosiy va muhim jihat Muhammad deb nomlanish emas, balki U zotga ergashish ekanligini ulamolar ta’kidlaganlar. Insonga solih amallari va Allohdan qo‘rqishi dunyo va oxiratda foyda beradi.

Po‘latxon Kattayev,
TII Hadis va Islom tarixi fanlari kafedrasi
katta o‘qituvchisi.