Bugun, 3 yanvar kuni Turkiyaning O‘zbekistondagi elchisi Ahmed Bashar Shen O‘zbekiston musulmonlari idorasiga tashrif buyurdi. Mehmon muftiy Usmonxon Alimov hazratlari bilan muloqot o‘tkazdi.
Muftiy hazratlari Ahmed Basharning elchilik davrida O‘zbekiston va Turkiya o‘rtasidagi munosabatlar yanada mustahkamlangani, bunda elchining sa’y-harakatlari katta bo‘lgani, 2017 yil oktyabr oyida O‘zbekiston Prezidenti Turkiyaga, 2018 yil aprel oyida Turkiya Prezidenti O‘zbekistonga rasmiy safarlari, shuningdek, Turkiya diyonat ishlari vaziri Ali Erbosh hazratlarining yurtimizga tashrifi davomida juda katta natijalarga erishilganini alohida qayd etdilar.
Shuningdek, muftiy hazratlari Prezidentimiz tashabbusi bilan tashkil etilgan “Vaqf” xayriya jamoat fondi faoliyatini Turkiya tomonidan qo‘llab-quvvatlagani katta mamnunlik baxsh etganini izhor qildilar. Ahmed Basharni O‘zbekistondagi elchilik faoliyati muvaffaqiyatli nihoyalangani bilan qutlab, keyingi faoliyatlarida muftiy hazratlari ulkan yutuqlar tiladilar.
Elchi Ahmed Bashar janoblari O‘zbekistonda qisqa vaqt ichida (ikki yil) juda ko‘p do‘stlar orttirgani, mana shunday do‘stlarning yordami ila juda katta muvaffaqiyatlarga erishganini bildirdi. O‘tgan ikki yil ichida O‘zbekiston va Turkiya davlatlarining hamkorlik aloqalari yangi bosqichga ko‘tarilgani, ko‘p tomonlama aloqalar rivoj topgani, ayniqsa, diniy sohada ko‘p yutuqlar qo‘lga kiritilgani, xususan, Turkiya diyonat ishlari vaziri Ali Erbosh janoblarining ikki marta O‘zbekistonga tashriflari tashkil etilganini alohida ta’kidladi. Ahmed Bashar o‘zining ota yurtidan ketayotgani, lekin bu zamin uning yuragida butun umr qolishini bildirdi.
Uchrashuv do‘stona va samimiy ruhda o‘tdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Kelinlikka nomzod shaxsning ham o‘ziga yarasha huquqlari va odoblari mavjud.
1. Kelinlikka nomzod shaxs o‘zini xushro‘y ko‘rsatish uchun ziynatlanishga haqli.
Ulamolarimiz bunga misol qilib, Subayha binti Horis roziyallohu anhoning hadisini keltirishadi. Unda «Qachonki nifosdan poklanganda, sovchilar uchun ziynatlandi» degan jumla bor. Boshqa bir rivoyatda: «...surma surtib, xino qo‘yib tayyorlandi», deyilgan.
2. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzodni ko‘rishga haqli.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Mug‘iyra roziyallohu anhuning hadisidagi: «Unga nazar sol, chunki bunday qilish ikkingiz orangizda bardavomlikka kerakdir», deganlari kelinlikka nomzodga ham tegishli.
3. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzod bilan suhbatlashishga haqli. Bu – tabiiy holat. Ko‘rishgandan keyin, oila qurish niyati bo‘lgandan keyin, o‘rtada suhbat bo‘lishi turgan gap.
4. Kelinlikka nomzod shaxs muayyan erkakni yoqtirish va unga nikohlanish istagini bildirishga haqli.
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَلَدَتْ سُبَيْعَةُ الْأَسْلَمِيَّةُ بَعْدَ وَفَاةِ زَوْجِهَا بِنِصْفِ شَهْرٍ، فَخَطَبَهَا رَجُلَانِ أَحَدُهُمَا شَابٌّ وَالْآخَرُ كَهْلٌ، فَحَطَّتْ إِلَى الشَّابِّ، فَقَالَ الشَّيْخُ: لَمْ تَحِلِّي بَعْدُ، وَكَانَ أَهْلُهَا غَيَبًا وَرَجَا إِذَا جَاءَ أَهْلُهَا أَنْ يُؤْثِرُوهُ بِهَا، فَجَاءَتْ رَسُولَ اللهِ r، فَقَالَ: قَدْ حَلَلْتِ فَانْكِحِي مَنْ شِئْتِ. رَوَاهُ مَالِكٌ.
«Ummu Salama aytadilar:
«Subayha Aslamiya erining vafotidan yarim oy o‘tib tug‘di. Unga ikki kishi sovchi qo‘ydi. Ulardan biri yosh, boshqasi qari edi. U yoshiga moyil bo‘ldi. Chol: «Hali halol bo‘lganing yo‘q», – dedi. Ayolning ahli g‘oyib edi. Chol ayolning ahli kelganda uni o‘ziga berishlaridan umidvor bo‘ldi. Ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bordi. Bas, u zot: «Sen halol bo‘lding. Kimni istasang, o‘shanga nikohlan», dedilar» (Molik rivoyat qilgan).
Ikki taraf rioya qilishi lozim narsalar
Kelinlik va kuyovlikka nomzodlar nikohdan oldingi uchrashuv va boshqa munosabatlarda rioya qilishlari lozim bo‘lgan narsalar quyidagilardan iborat:
1. Ikkovlari bir-birlariga nomahram ekanliklarini unutmasliklari zarur.
Chunki asli mahram bo‘lmagan ikki jinsdagi shaxsning nikohdan boshqa narsa mahram qila olmaydi, jumladan, sovchilik qilish va unashtirish ham.
2. Ikkovlari uchrashmoqchi bo‘lsalar, faqat mahramlarining ishtirokida uchrashishlari shart.
3. Ikkovlari uchrashganda qo‘l berib ko‘rishishlari mutlaqo mumkin emas.
4. Nikohdan oldin ikkovlari xoli qolishlari mutlaqo mumkin emas.
"Baxtiyor oila" kitobidan