Albatta, sen Ramazon oyida Masjidul Haromda 50 ming namozxonlarning qo‘llarida Qur’on ushlab, uni o‘qib o‘tirganlarini ko‘rasan. Lekin ulardan 50 kishining o‘zi o‘qiyotgan oyatlarini tushunishini yoki ular haqida tafakkur qilib ko‘rishini topmaysan.
*****
Agar bitta tovuq atrofiga ikkita xo‘roz kelib qolsa, ikkisi ham tovuqni himoya qilib, sherigidan rashk qilib bir-biri bilan urushadi.
Iskandariya shahrining dengiz qirg‘oqlarida va Bayrutda musulmon erkaklar o‘zlarining muslima ayollarini begona erkaklardan rashk qilmaydilar.
*****
Erkakning ayolning iffatiga bo‘lgan hamlasi bo‘rining qo‘yga bo‘lgan hamlasidan va qo‘yning o‘lishidan yuz marotaba og‘irroqdir.
*****
Chekinishdan, mag‘lubiyatdan olinadigan ibrat g‘alabadan olinadigan ibratdan kattaroq bo‘ladi.
*****
Lazzatli narsalarning barchasini totib, tajriba qilib ko‘rdim. Kitob bilan xoli qolishdan-da yoqimliroq narsani ko‘rmadim.
*****
Shaharlar, mamlakatlar ham odamlarga o‘xshaydi. Tug‘iladi, o‘ladi, yosh bo‘ladi, keksayadi, aziz bo‘ladi, xor bo‘ladi.
*****
أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا
“Qur’onni tadabbur ila o‘ylab ko‘rmaslarmi? Yoki qalblarida qulf bormi?” (Har bir oyatni, har bir so‘zni chuqur tushunishga harakat qilish Qur’onni tadabbur qilishdir. O‘shanda parda ko‘tariladi, hamma narsa ravshanlashadi, qalb halovot topadi, vijdon musaffo bo‘ladi. “Qalblarida qulf” bo‘lsa, unda hamma narsa berk, ularga hech narsa, jumladan, Qur’on nuri ham kirmaydi.) (Muhammad surasi, 24-oyat).
Qur’onda aytilayotgan gaplarni tushunishimiz uchun bu qulflarni qachon sindiramiz?!
*****
Kim men(ing yozganlarim)dan biror narsa o‘qisa yoki men(ing yozganlarim)dan biror narsa eshitsa, undan menga bo‘ladigan mukofot haqqimga duo qilishidir.
Nozimjon Iminjonov tarjimasi
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Kelinlikka nomzod shaxsning ham o‘ziga yarasha huquqlari va odoblari mavjud.
1. Kelinlikka nomzod shaxs o‘zini xushro‘y ko‘rsatish uchun ziynatlanishga haqli.
Ulamolarimiz bunga misol qilib, Subayha binti Horis roziyallohu anhoning hadisini keltirishadi. Unda «Qachonki nifosdan poklanganda, sovchilar uchun ziynatlandi» degan jumla bor. Boshqa bir rivoyatda: «...surma surtib, xino qo‘yib tayyorlandi», deyilgan.
2. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzodni ko‘rishga haqli.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Mug‘iyra roziyallohu anhuning hadisidagi: «Unga nazar sol, chunki bunday qilish ikkingiz orangizda bardavomlikka kerakdir», deganlari kelinlikka nomzodga ham tegishli.
3. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzod bilan suhbatlashishga haqli. Bu – tabiiy holat. Ko‘rishgandan keyin, oila qurish niyati bo‘lgandan keyin, o‘rtada suhbat bo‘lishi turgan gap.
4. Kelinlikka nomzod shaxs muayyan erkakni yoqtirish va unga nikohlanish istagini bildirishga haqli.
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَلَدَتْ سُبَيْعَةُ الْأَسْلَمِيَّةُ بَعْدَ وَفَاةِ زَوْجِهَا بِنِصْفِ شَهْرٍ، فَخَطَبَهَا رَجُلَانِ أَحَدُهُمَا شَابٌّ وَالْآخَرُ كَهْلٌ، فَحَطَّتْ إِلَى الشَّابِّ، فَقَالَ الشَّيْخُ: لَمْ تَحِلِّي بَعْدُ، وَكَانَ أَهْلُهَا غَيَبًا وَرَجَا إِذَا جَاءَ أَهْلُهَا أَنْ يُؤْثِرُوهُ بِهَا، فَجَاءَتْ رَسُولَ اللهِ r، فَقَالَ: قَدْ حَلَلْتِ فَانْكِحِي مَنْ شِئْتِ. رَوَاهُ مَالِكٌ.
«Ummu Salama aytadilar:
«Subayha Aslamiya erining vafotidan yarim oy o‘tib tug‘di. Unga ikki kishi sovchi qo‘ydi. Ulardan biri yosh, boshqasi qari edi. U yoshiga moyil bo‘ldi. Chol: «Hali halol bo‘lganing yo‘q», – dedi. Ayolning ahli g‘oyib edi. Chol ayolning ahli kelganda uni o‘ziga berishlaridan umidvor bo‘ldi. Ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bordi. Bas, u zot: «Sen halol bo‘lding. Kimni istasang, o‘shanga nikohlan», dedilar» (Molik rivoyat qilgan).
Ikki taraf rioya qilishi lozim narsalar
Kelinlik va kuyovlikka nomzodlar nikohdan oldingi uchrashuv va boshqa munosabatlarda rioya qilishlari lozim bo‘lgan narsalar quyidagilardan iborat:
1. Ikkovlari bir-birlariga nomahram ekanliklarini unutmasliklari zarur.
Chunki asli mahram bo‘lmagan ikki jinsdagi shaxsning nikohdan boshqa narsa mahram qila olmaydi, jumladan, sovchilik qilish va unashtirish ham.
2. Ikkovlari uchrashmoqchi bo‘lsalar, faqat mahramlarining ishtirokida uchrashishlari shart.
3. Ikkovlari uchrashganda qo‘l berib ko‘rishishlari mutlaqo mumkin emas.
4. Nikohdan oldin ikkovlari xoli qolishlari mutlaqo mumkin emas.
"Baxtiyor oila" kitobidan