Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Yanvar, 2025   |   18 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:45
Peshin
12:38
Asr
15:41
Shom
17:25
Xufton
18:43
Bismillah
18 Yanvar, 2025, 18 Rajab, 1446

Kelinlarga o‘gitlar

17.12.2018   4446   3 min.
Kelinlarga o‘gitlar

 Har bir amal niyatga bog‘liq bo‘ladi. Kelin bo‘lish bo‘sag‘asida turgan qizlarimizga o‘gitlarimiz bor.

Siz ota-onangizni xonadonidan boshqa bir xonadonga kelinlik libosida kirib borar ekansiz, ostonadanoq niyatni go‘zal qiling. ”Allohim, haqiqiy uyimning egalari qalbimdan joy olishsin. Mendan xursand bo‘lib, har ishimdan minnatdor bo‘lishsin”,- deb niyat qiling va shu niyatga yarasha o‘zingiz ham xarakatda bo‘ling.

Avvalo qanoatli bo‘ling, chehrangiz ochiq, so‘zlaganda muloyim bo‘ling. Har bir holatingizga shukr qiling. Shuni esdan chiqarmangki, bundan yomoni ham bo‘lishi mumkin. Zero, baxtli hayot kechirmoqning bir yo‘li o‘z holiga shukr etmoqlikdir.

Kelin hech qachon nasabi-yu, boyligi, go‘zalligi bilan mag‘rurlanmasligi, oilada bo‘ladigan noxush gap-so‘zlarni ota-onasiga yetkazavermasligi kerak. Bu bilan avvalo ota-onasini tashvishga solsa, boshqa tomondan ikki quda orasiga sovuqchilik tushishiga sabab bo‘ladi.

Ayol eriga itoatli bo‘lishi lozim. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinishicha, Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam  shunday deganlar: “Xotinlarning eng yaxshisi qaraganingda ko‘zingni quvontiradigan, buyurganingda itoat etadigan, yo‘qligingda iffatini hamda molingni sen uchun asragan ayoldir” (Ibn Abi Hotim rivoyati).

Erining qarindoshi va yaqinlarini hurmat qilgan ayol albatta erining e’tiborini qozonadi.

Keyingi vaqtlarda kelinlarimiz orasida “Ayol erining roziligiga yetishsa bo‘ldi, boshqalarning xizmatini qilish shart emas”, deb yo‘l tutayotgan yoshlarimizning ham borligi achinarli holdir

 Alloh taolo Qur’oni karimda marhamat qiladi:

“Bas, kimki (dunyoda) zarra miqdorida yaxshilik qilgan bo‘lsa, (qiyomat kuni) uni ko‘rar”.

“Kimki zarra miqdorida yomonlik qilgan bo‘lsa ham, uni ko‘rar” (Zalzala curasi 7-8 oyatlar).

Ikkita aka-uka mahalladagi devorlari nurab, tomidan chakka o‘tib yotgan bir xonadonni ta’mirlab, keksalarning duosiga musharraf bo‘lishdi. Bu saxovatli insonlarning onasi bir vaqtlar qaynonasi og‘ir xasta bo‘lganida oq yuvib, oq taragan, piyoladagi choyini mehr bilan uzatgan kelinlardan edi. Qaynonasi: “Farzandlaringizni rohatini ko‘ring” deb,  ko‘p duo qilar edilar. Hozirgi vaqtda shu kelinning ham ikki kelini bo‘lib, qaynonasining xizmatida. Qaynonasining duosi o‘tib, ikkala o‘g‘il ham insonlarga foydasi tegadigan saxovatpesha insonlar bo‘lib yetishgan.

“Qaytar dunyo” deb bejizga aytishmagan. Bugun siz qaynota va qaynonangizni ko‘nglini olib, duoda yuribsizmi, inshaalloh farzandlaringiz sizni ham rohatga qo‘yadi. Alloh taolo Nahl surasida marhamat qiladi:

“Erkakmi yo ayolmi – kimda-kim mo‘min bo‘lgan holida biror ezgu ish qilsa, bas, Biz unga yoqimli hayot baxsh eturmiz va ularni o‘zlari qilib o‘tgan go‘zal (solih) amallari barobaridagi mukofot bilan taqdirlaymiz” (Nahl surasi, 97-oyat).

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bir muborak hadislarida:  “Yoshlarga nisbatan rahm-shafqatli bo‘lmagan, keksalar haqqini va hurmatini rioya qilmaganlar bizlardan emas” - deb marhamat qilgan ekanlar.

Yaxshi amallarni o‘zi qilib, boshqalarga o‘rgatishlik - ulug‘ ustozlik. Alloh taolo har bir qaynonaga yaxshi ustoz bo‘lishni, har bir kelinga kelgusida yaxshi qaynona bo‘lishni nasib etsin. 

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi mutaxassisi

Munira ABUBAKIROVA

 

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Hadisi sharifda Vatan tushunchasi

14.01.2025   3366   4 min.
Hadisi sharifda Vatan tushunchasi

Muqaddas dinimizning ikkinchi manbasi bo‘lgan Sunnatda ham vatan tushunchasi va unga bo‘lgan muhabbat borasida talaygina hadislar kelgan.

Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam safardan qaytayotib Madina ko‘chalarini ko‘rgan vaqtlarida tuyalarini tezlatardilar. (Ot, xachir kabi) ulovda bo‘lsalar, uni niqtardilar”.

Abu Abdulloh aytadi: «Horis Ibn Umayr Humaydning “Ulovni uni (Madinani) sevganlaridan niqtardilar” rivoyatini ziyoda qilgan» (Imom Buxoriy rivoyati).

Oysha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlardan biringiz hajini ado qilsa, ahliga qaytishga shoshilsin. Chunki shunday qilishi ajrini ko‘paytiradi”, dedilar» (Imom Doraqutniy, Hokim va Bayhaqiy rivoyati).

Sharh: Alloma Munoviy[1] rahmatullohi alayh “Fayzul Qodir” kitobida hadisni quyidagicha sharhlagan: “(Vatanga) shoshilish – mustahab. “Ahl”dan murod esa vatandir, garchi u yerda ahli (oilasi) bo‘lmasa-da, kelishi bilan do‘stlari, ahllariga surur bag‘ishlagani uchun “shunday qilishi ajrini ko‘paytiradi”. Vatanda istiqomat qilishda boshqa joyga qaraganda ibodatga (oid) vazifalarni bajarish oson bo‘ladi. Bu Islom asoslaridan biri bo‘lgan haj borasida shunday deyilgan bo‘lsa, boshqa, ayniqsa, mustahab (arab. – “sevilgan”, “yoqtirilgan”) – shar’iy amal; uni bajargan kishi savob oladi, bajarmagan kishi gunohkor bo‘lmaydi) va muboh (arab. – “umumiy”, “ixtiyoriy” ish-harakat) – shariat tomonidan mukallaf kishiga qilish yoki qilmaslik ixtiyori teng berilgan amal) safarlarda (o‘z vataniga shoshilishi birinchi navbatda) talab qilinadi. Mana shu hadisdan Abu Hanifa rahmatullohi alayh Makkani qo‘shni tutish makruh (arab. – “rad etilgan”, “qoralangan”, “nomaqbul”) shariat hukmlaridan biri. Qat’iyan taqiqlanmagan, biroq nomaqbul hisoblangan va rad etilgan amal. Makruh ikki xil bo‘ladi, degan hukmni olganlar”.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Safar azobning bir bo‘lagidir. Sizlarni taom, sharob va uyqudan to‘sadi. Qay biringizning safardan maqsadi hosil bo‘lsa, ahliga shoshilsin”, dedilar» (Muttafaqun alayh).

Uqba ibn Omir roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Uch kishining: ota, musofir va mazlumning duosi ijobat qilinadi”, dedilar» (Imom Tabaroniy rivoyati).

Sharh: Alloma Munoviy rahmatullohi alayh “Fayzul Qodir” kitobida yozadi: “Uch kishining: otaning farzandga, musofirning va mazlumning zolimga qilgan duosi ijobat bo‘ladi. Safar vatandan uzoq, g‘urbatda bo‘lish, mashaqqatlarni boshdan kechirish sababli qalbda siniqlik paydo qiladi. Siniqlik duo ijobat bo‘lishining eng katta sabablaridan biri. Mazlum esa nochordir”.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga mevaning avvali keltirilar edi. Shunda u zot: “Allohumma barik lana fi madinatina va fi samarina va fi muddina va fi so’ina barokatan ma’a baroka” duosini aytardilar. So‘ngra uni hozir bo‘lgan bolalarning eng yoshiga berardilar» (Muslim rivoyati).

Duoning tarjimasi: “Allohim! Bizning shahrimizga, mevamizga, muddimizga va so’imizga baraka ustiga baraka ber“. (Mud va so’ – hajm o‘lchov birliklari).

"Islomda vatan tushunchasi" kitobidan


[1] Alloma Munoviy. To‘liq ismi: Zaynuddin Muhammad Abdurrauf ibn Tojulorifin ibn Ali Zaynul Obidin Haddodiy Munoviy Qohiriy. Milodiy 1545, hijriy 952 yilda tug‘ilgan. Milodiy 1622, hijriy 1031 yilda Qohirada vafot etgan. Qomusiy olimlardan. Alloma Munoviy parhezkor, kam ovqat, kam uyqu zotlardan edi. 80ga yaqin kitob muallifi. Yozgan kitoblari: “Kunuzul haqoiq” (hadis haqida), “Fayzul Qodir sharhu jomeis sag‘ir” va boshqalar.

MAQOLA