Ibn Abbos roziyallohu anhumo rivoyat qilib aytadilar:

“Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhuning xalifaligi davrida bir voqea sodir bo‘ldi. Odamlarga qahatchilik yetdi. Vaziyat og‘irlashgach, ular Abu Bakr roziyallohu anhuning oldilariga bordilar va:

“Ey Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning o‘rinbosarlari, osmondan yomg‘ir yog‘may qo‘ydi, yerdan giyoh o‘smay qo‘ydi, odamlar halokat yoqasiga kelib qolishdi, biror chora ko‘rasizmi?” deyishdi. U zot:

“Boringlar, sabr qilinglar, umid qilamanki, shoyad Alloh taolo kun kech bo‘lmasidan turib mushkullaringizni oson qilsa!” dedilar.

Quyosh botay deganda Madinada “Usmon ibn Affonning karvoni Shomdan yetib keldi” degan xabar tarqaldi. Karvon Madinaga kirib kelgach, odamlar uni kutib oldilar. Qarashsa, u karvon bug‘doy, yog‘ va mayiz ortilgan mingta tuyadan iborat ekan. Tuyalar Usmon roziyallohu anhuning uylari oldida cho‘ktirildi. Keyin yuklar u kishining hovlilariga olib kirildi.

Shundan so‘ng savdogarlar kela boshlashdi. Hazrati Usmon roziyallohu anhu ulardan:

“Nima istaysizlar?” deb so‘radilar. Ular:

“Nima istashimizni bilasiz-ku! Olib kelgan narsalaringizni bizga soting! Bu ashyolarga odamlarning ehtiyoji borligini o‘zingiz yaxshi bilasiz” deyishdi. Hazrati Usmon roziyallohu anhu:

“Xo‘p bo‘ladi, bajonidil. Men olib kelgan narsalarni qancha foydasiga sotib olmoqchisizlar?” deb so‘radilar. Ular:

“Har bir mahsulotni ikki dirham foydasiga olamiz” deyishdi. Usmon roziyallohu anhu:

“Menga bundan ko‘proq ham berildi” dedilar. Ular:

“To‘rt dirham foydasiga olamiz” deyishdi. Hazrati Usmon roziyallohu anhu:

“Bundan ham ko‘proq berildi” dedilar. Ular:

“Xo‘p, besh dirham foydasiga olamiz” deyishdi. Hazrati Usmon roziyallohu anhu yana:

“Bundan ham ko‘proq berildi” dedilar. Savdogarlar hayron bo‘lib:

“Madinada bizdan boshqa savdogarlar bo‘lmasa, biz hammadan oldin uyingizga yetib kelgan bo‘lsak, sizga kim biz bergandan ko‘proq berdi?” deb so‘rashdi. Shunda buyuk sahobiy:

“Albatta, Alloh taolo har bir dirham uchun o‘n dirham berdi. Sizlar bundan ham ko‘proq bera olasizlarmi?” dedilar. Ular:

“Yo‘q” deyishdi. Bu gapni eshitgan Usmon roziyallohu anhu:

“Men bu karvondagi hamma narsani Allohning roziligi uchun musulmonlarning miskinu faqirlariga sadaqa qildim” dedilar.

Shunday qilib Madinada o‘sha karvondagi mollardan o‘zi va oilasi uchun yetarlicha narsa olmagan birorta ham faqir qolmadi”. 

Honiy Hojining “Solihlar va

solihalar, zohidlar va zohidalar

hayotidan ming bir qissa” kitobidan

Nozimjon Iminjonov tarjimasi