Uhud tog‘idan ham og‘irroq
Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhu Nabiy sollallohu alayhi vasallam bilan birga ketayotgan edilar. Bir daraxt yonidan o‘tayotganlarida, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam u kishiga daraxga chiqib, misvok uchun shoxidan olib tushishni amr qildilar. Ibn Mas’ud roziyallohu anhu darhol daraxtga chiqa boshladilar.
Buyuk sahobiy vazni yengil, ixcham va ozg‘in kishi edilar. Shoxni sindirayotganlarida shamol esib, u kishining kiyimlarinining etagini ko‘tarib yuborib, natijada boldirlari biroz ochilib qoldi. Boldir juda ham ingichka edi. Bu holni kuzatib turgan pastdagilar kulib yuborishdi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam “Nima uchun kulyapsizlar?! Boldiri ingichkaligi uchunmi?! Jonim qo‘lida bo‘lgan Zotga qasamki, bu (boldir)lar (oxiratdagi) tarozuda Uhuddan ham og‘irroq bo‘ladi” deb marhamat qildilar.
Ha azizlar, gohida bir kishining yoki bir narsaning haqiqati siz ko‘rib, eshitib turganingizdek bo‘lmaydi.
Ibn Mas’ud roziyallohu anhu jussalari kichik inson bo‘lsalar ham ilmda, fiqhda u kishiga yetadigani bo‘lmagan. Hatto hazrati Umar roziyallohu anhudek zot ham u kishining ilmlariga havas qilganlar. Ibn Mas’ud roziyallohu anhu Madinadagi sanoqli faqih sahobalardan biri edilar.
Yuqoridagi voqeada sevikli Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam oxiratdagi mezonda Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhuning ikki oyoqlarining og‘irligi Madinadagi Uhud tog‘idan ham og‘irroq vazn bosishining xabarini bermoqdalar.
“Vaziyatlarni boshqarish san’ati” kitobidan
Nozimjon Iminjonov tarjimasi
Oldingi safdagi namozxonning beliga sajda qilish mumkinmi?
Savol: Biz tomonlarda qattiq yomg‘ir yog‘ib, Juma va ikki hayit namozlarida odamlar tashqarida namoz o‘qiy olmay, masjid ichiga tiqilib ketadi. Sunnatni almashib o‘qib olishadi, ammo farz namozda buning imkoni yo‘q-ku. Bu holatda qanday yo‘l tutiladi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Bu kabi uzrli hollarda ya’ni savolda zikr qilinganidek, Juma va ikki hayit namozlarida orqadagilar oldingi safdagi namozxonlarning bellariga sajda qilib, namozni ado etsalar bo‘ladi.
Buning kayfiyati shunday: Avvalgi safdagilar odatdagidek ruku va sajda qiladilar. Ularning orqasidagilar esa, rukuda imkon qadar egiladilar, so‘ng sajdada oldingi safdagi odamlarning orqa bellariga boshlarini qo‘yib, sajda qiladilar. Farzni shunday o‘qisalar, sunnatlarni savolda aytilgandek almashib o‘qib olaveradilar. Chunki belga sajda qilish zarurat tufayli joiz bo‘ladi. Sunnat namozni o‘qishda esa, bunday zarurat bo‘lmaydi.
Bundan tashqari, bu kabi uzrli holatlarda oldindagi odamning oyoqlari ustiga yoki o‘zining soniga ham sajda qilish mumkin. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.