Omina degan ayol bor edi. Har kuni Qur’on o‘qir, imkoni yetganicha oyatlardan yodlar edi. Ikki qizini ham uzatib, eri bilan yolg‘iz yashardi.
Bir kuni eriga “Borib, qizlaringizdan xabar olib kelmaysizmi?” dedi. Qizlaridan biri eri bilan dehqonchilik qilar, ikkinchisi loydan g‘isht quyib sotishardi.
Ota qizlaridan xabar olish uchun yo‘lga tushdi. Birinchi dehqonchilik bilan shug‘ullanadigan qizining uyiga bordi. Hol-ahvol so‘radi, mehmon bo‘ldi. Keyin qizidan: “Bolam, qiynalmayapsizlarmi?” deb so‘radi. Qizi: “Yo‘q, otajon. Tinch yashayapmiz. Bu yil katta dehqonchilik qildik. Urug‘larni ekib bo‘ldik. Endi bir duo qilsangiz, Alloh taolo bizga yomg‘ir bersa” dedi. Ota duoga qo‘l ko‘tarib, Alloh taolodan barakali yomg‘ir so‘radi. Shundan so‘ng qizi bilan xayrlashib, narigi qizinikiga bordi.
Undan ham hol-ahvol so‘radi, mehmon bo‘ldi. Keyin undan: “Bolam, qiynalmayapsanmi?” deb so‘radi. Qizi: “Yo‘q, otajon. Erim bilan tinch yashayapmiz. Shu kunlarda ko‘p miqdorda g‘isht quydik. Shunga Alloh taologa duo qilsangiz, yomg‘ir yog‘may tursayu, biz g‘ishtlarimizni sotib olsak” dedi. Ota qo‘llarini duoga ochib, Alloh taolodan qizining mushkulini oson qilishini so‘radi. U bilan ham xayrlashib, uyga qaytdi.
Uyga kelib, biroz dam oldi. Keyin ayoli undan “Qizlaringiz tinch o‘tirgan ekanmi?” deya so‘radi. Eri “Ha, o‘tirishibdi. Biri yomg‘ir kutyapti, boshqasi esa yomg‘ir yog‘masa edi” deb turibdi. Ikkovi uchun ham duo qilib keldim. Yomg‘ir yog‘masa, kattasining ahvoli nima kechadi, bordiyu yog‘sa, kichigining ahvoli nima bo‘larkin” dedi. Shunda ayol: “Siz Qur’on bilan oshno bo‘lmaysiz-da! Har kuni Qur’on o‘qiganingizda bunday xayol bilan noiloj qolmagan bo‘lardingiz, muammoning yechimini topgan bo‘lardingiz. Axir Qur’onda bu muammoning yechimi bor-ku!” dedi. Er qiziqib, “Qanday yechimi bor?” deb so‘radi. Ayol: “Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday degan” deb mana bu oyatni o‘qib berdi:
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحَاباً ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكَاماً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مِن جِبَالٍ فِيهَا مِن بَرَدٍ فَيُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ وَيَصْرِفُهُ عَن مَّن يَشَاءُ يَكَادُ سَنَا بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصَارِ
“Allohning bulutlarni haydashini, so‘ngra ularni birlashtirishini, so‘ngra ularni ustma-ust qalashtirishini ko‘rmadingizmi? So‘ngra (bulut) orasidan yomg‘ir chiqayotganini ko‘rasiz. (Alloh) osmondan – undagi tog‘ (bulut)lardan do‘l yog‘dirib, uni o‘zi xohlagan kishilarga yetkazur va o‘zi xohlagan kishilardan burib yuborur. Chaqmog‘ining yorug‘ligi ko‘zlarni ketkazgudekdir” (Nur surasi, 43-oyat).
Er darhol Allohga shukr sajdasini qildi va qo‘lini duoga ochib: “Ey Robbim, g‘isht quygan qizimdan yomg‘irni burib yubor, dehqonchilik qilgan qizimga baraka yomg‘iringni yog‘dir” deya duo qildi.
Ayolining farosati, hozirjavobligidan xursand bo‘ldi. Keyin unga shunday soliha juft nasib etgani uchun Alloh taologa hamdu sanolar aytdi.
Ota keyinchalik qilgan duosining ijobatini ko‘rdi. Dehqonchilik bilan shug‘ullanuvchi qizi yashaydigan tomonda yomg‘ir yog‘di, g‘isht quyish bilan shug‘ullanuvchi qizi yashaydigan mintaqada yog‘ingarchilik kuzatilmadi.
Shayx Muhammad Mutavalliy Sha’roviy rahimahullohning
mav’izalaridan Nozimjon Iminjonov tarjimasi
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam Uhud g‘azoti shahidlarini dafn qilayotib: «Abdulloh ibn Harom bilan Amr ibn Jamuhni bitta qabrga qo‘yinglar. Ular bir-birini yaxshi ko‘rar edi!» dedilar.
Aslida, o‘lim firoq emas. Hammamiz kuni kelib vafot etamiz. Haqiqiy firoq birimiz jannatda yana birimiz do‘zaxda bo‘lishimizdir.
Ajoyib narsa o‘qigan edim. Bir kishi buvisining bir odati haqida shunday yozgan edi: «Buvim bizni bomdod namoziga uyg‘otib: «Turinglar! Jannatda sonimiz kamayib qolishini istamayman», der edilar».
Kim sizni haqiqiy yaxshi ko‘rsa, u do‘zaxga tushishingizni istamaydi. Ibrohim alayhissalom otalari Ozarni yaxshi ko‘rishlariga qarang. U kishi bunday degan edilar: «Ey ota! Men sizni Rahmonning azobi ushlashidan va shaytonga do‘st bo‘lib qolishingizdan qo‘rqaman» (Maryam surasi, 45-oyat).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning gaplarini go‘zalligiga boqing: «Ular bir-birini yaxshi ko‘rar edi!».
Insonning o‘zgalar oldida muhabbat, shijoat, saxovat va oliyjanoblik kabi chiroyli sifatlar bilan tanilishi naqadar go‘zal! Uning nomi zikr qilinganida tinglovchining yuzida uning surati xuddi qip-qizil yurak singari porlasa. Shuningdek, uning surati biz qo‘yayotgan go‘zal iboralar ortida ham porlab tursa!
Imom Zahabiy rohimahulloh «Siyaru a’lomin nubalo» kitobida Muhammad ibn Maymun haqida bunday yozadi: «Abu Hamza Sukariy Muhammad ibn Maymun al-Marvaziy. U shakar sotgani uchun «sukariy» deyilmagan. Uning so‘zlari shirinligi uchun shu nom bilan tanilgan!».
Bizni taniydiganlar ham ismlarimizni ularga qiladigan muomalamiz tufayli sifatlarimizga alishtirib olishganida nima bo‘lar edi?!
Ota-onamiz bizga «Ota-onani rozi qiladigan, muborak va yaxshilik qiladigan o‘g‘il», deb nom qo‘yarmidi yoki «surbet, qo‘pol va oqpadar o‘g‘il» debmi?!
Xotinimiz bizga «Mehribon, saxiy va bag‘rikeng er», deb nom qo‘yarmidi yoki «qaysar va qattiqqo‘l er» dermidi?!
Erlar ayoliga «mehribon, suyukli, oliyjanob va sabrli xotin», deb nom qo‘yarmidi yoki «bag‘ritosh, tili zahar va qo‘pol so‘zli xotin» debmi?!
Qo‘shningiz sizni «saxiy va marhamatli» dermidi yoki «xiyonatkor, ochko‘z va badxulq qo‘shni» deb atarmidi?!
Hamkasbingiz sizni «sir saqlaydigan, ishonchli, tarbiyali va odobli hamkasb» dermidi yoki «chaqimchi va sharmanda» deb nom qo‘yarmidi?!
Ismlarimiz bizniki. Sifatlarimiz esa odamlarniki. Ular bizga muomalamizga qarab sifat berishadi. Kuni kelib ismlar ketadi, sifatlar qoladi. Ortimizda bizga Allohdan rahm qilishini so‘rab turadiganlar qolsin!
«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi