Sayt test holatida ishlamoqda!
09 Iyul, 2025   |   14 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:16
Quyosh
04:58
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:37
Bismillah
09 Iyul, 2025, 14 Muharram, 1447

Yulduzlar yo‘l ko‘rsatadi(mi)?

12.12.2018   7007   3 min.
Yulduzlar yo‘l ko‘rsatadi(mi)?

Tunda osmonga qarasangiz, juda ko‘plab yulduzlar tartibsiz sochilib yotganga o‘xshaydi. Aslida ular osmonda tartibsiz sochilib yotmaydi. Hozirgi vaqtda olimlar rasadxona, ya’ni observatoriyalarda yulduzlarning kattaligi, harorati, kimyoviy tarkibi va harakatlarini shuningdek, o‘zaro joylashgan o‘rinlarini ham o‘rganishmoqda.

Tadqiqotchilarning fikriga ko‘ra, yulduzlar nihoyatda qizib yotgan, Yerdan juda uzoqda joylashgan osmon yoritgichlaridir. Ularni odamlar qadimdan guruhlarga ajratishgan va har bir guruhga nom berishgan. Bular yulduz turkumlari deb ataladi. Masalan, Tarozi, Chayon, Mezon va boshqalar.

Siz Katta Ayiq yulduzlar turkumini bilsangiz kerak. Ularni xayolan chiziq bilan tutashtirsangiz darhaqiqat, cho‘michga o‘xshaydi. Cho‘mich bandidagi ikkinchi yulduz yonida kichik yulduzcha bor. Qadimda jangchilarning ko‘zi o‘tkirligini shu yulduzni ko‘ra olishiga qarab aniqlashgan. Bizga ko‘rinib turadigan ancha yorug‘ yulduzlardan biri Oltin Qoziq (qutb) yulduzidir. Bu yulduz hamma vaqt ham osmonda bir joyda – Shimoliy qutb ustida turadi.

Oltin Qoziq (qutb) yulduziga qarab shimolni, shuningdek boshqa tomonlarga bo‘lgan yo‘nalishni ham aniqlash mumkin. Agar old tomoningiz bilan shimolga qarab tursangiz, o‘ng tomoningiz sharq, chap tomoningiz g‘arb, orqa tomoningiz janub bo‘ladi.

Fan-texnika rivojlangan bugungi kunda ham sayyohlar, ilmiy tadqiqotchilar, olimlar va dengizchilar hamon yulduzlarga qarab oriyentirlash uslubidan foydalanadi. Chunki, qo‘limizdagi texnik asbob-uskunalarni odam bolasi yasagan. U buzilishi, adashishi va hatto noto‘g‘ri ko‘rsatishi ham mumkin. Ammo, yulduzlar Qodir Zot tomonidan mukammal tarzda yaratilgan bo‘lib, biz bandalar uchun xizmat qilishga Alloh taolo tomonidan bo‘ysundirilgan. Bu haqda Alloh taolo O‘z kalomida shunday marhamat qildi:

“U sizlar uchun quruqlik va dengiz qorong‘uliklarida yo‘l topishingiz uchun yulduzlarni yaratgan zotdir. Biladigan kishilar uchun oyatlarni batafsil bayon qildik”. (An’om, 97) 

“(Yo‘llarga) belgilar ham (qo‘ydi). Yulduzlar bilan ham ular yo‘l topurlar”. (Nahl, 16) 

Suddiyning so‘ziga ko‘ra, safarga chiqqanlar va musofirlikda yurgan yo‘lovchilar manziliga yanglishmay yetib olishlari uchun Alloh taolo osmonda yerning to‘rt tomonini va qiblani aniqlash uchun surayyo, yetti og‘ayni, oltin qoziq, qutb va boshqa yulduzlar kabi alomatlarni mo‘ljal sifatida yaratib qo‘ygan.

Ta’kidlash joizki yulduzlarning yo‘l ko‘rsatish bilan bir qatorda, o‘ziga xos bizga ma’lum va mavhum ko‘plab vazifalari bo‘lib, ana shulardan biri yil hisobini ham belgilashdir. Qur’oni karimda mazkur holat xususida ham oyat nozil bo‘gan: 

“(Biz) osmonda burjlar yaratdik va kuzatuvchilar uchun uni (yulduzlar bilan) bezab qo‘ydik”. (Hijr, 16) 

Ulamolar ushbu oyatni quyidagicha tafsir etishgan: “Osmonning o‘n ikki burji – hamal, savr, javzo, saraton, asad, sunbula, mezon, aqrab, qavs, jadiy, dalv, hut bo‘lib, quyosh ularni 360 daraja bilan bir yil mobaynida kesib o‘tadi. Oyning ham shu kabi o‘n ikki burji mavjud”. 

Bizlarga ota-onamizdan ham ming chandon Mehribon bo‘lgan, biz uchun son-sanoqsiz, cheksiz ne’matlar ato etgan hamda adashganimizda to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatgan ALLOH TAOLOga cheksiz HAMD-U SANOLAR BO‘LSIN! 

                                                       

Saidabror Umarov O‘MI matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Chumoli saqlagan don mo‘jizasi

07.07.2025   3655   1 min.
Chumoli saqlagan don mo‘jizasi

Nima uchun chumoli yer ostiga to‘plab qo‘ygan donlar yerdan o‘sib chiqmaydi?!

Olimlar tadqiqot olib borishlaricha, chumoli o‘ziga kerakli bo‘lgan don va urug‘larni yer ostiga to‘plab, jamg‘arganidan keyin uni ikkiga bo‘lib qo‘yadi. Chunki don va urug‘lik ikkiga bo‘lib qo‘yilsa, har qancha yer unumdor bo‘lmasin, u o‘sib chiqmaydi.

Lekin chumoli kashnich donini to‘rt bo‘lakka bo‘lganini ko‘rgach, olimlar taajjubga tushishdi. 

Bu xususda kerakli tadqiqot olib borgach, quyidagi narsani kashf qildilar. Kashnich doni agar ikkiga bo‘linsa ham o‘sib chiqaverar ekan.

Lekin to‘rt bo‘lakka bo‘linsa o‘sib chiqmas ekan. Chumoliga bu narsani ta’lim bergan Alloh har qanday ayb nuqsonlardan pokdir.

"Parvardigorimiz barcha narsaga o‘z xilqati (shakli)ni ato etib, so‘ngra (uni) to‘g‘ri yo‘lga solib qo‘ygan Zotdir" (Toha surasi, 50-oyat).