Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Yanvar, 2025   |   16 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:46
Peshin
12:38
Asr
15:39
Shom
17:23
Xufton
18:41
Bismillah
16 Yanvar, 2025, 16 Rajab, 1446

Qish fasli – mo‘minning bahori turkumidan (1-maqola)

7.12.2018   3677   3 min.
Qish fasli – mo‘minning bahori turkumidan (1-maqola)

Mana, jonajon diyorimizga qish fasli ham kirib keldi. Kunlari qisqa, tunlari uzun – qish. Ushbu faslda kechalarning uzayishi boshqa vaqtlarda qilolmagan solih amallarni bajarishimiz uchun qulay fursatlar: oila a’zolarimiz bilan suhbatlashish, yaqinlar va qarindosh-urug‘lar holidan xabar olish, kitob o‘qish kabi imkoniyatlarni beradi.


Qishda odamlar ko‘proq namoz o‘qishga, ro‘za tutishga moyil bo‘ladi. Qish qazo namozlarini o‘qishga ham juda qulay fasl hisoblanadi. Chunki kunning issig‘ida odam ko‘p namoz o‘qiy olmaydi: issiq tanasini lanj qiladi va sajdaga borganda boshiga ko‘p qon quyilgandek tuyilib, odam og‘irlikni his qiladi. Ammo qishda unday emas.


G‘ayratli kishilar qishning uzun tunlari tahajjudga ham turadi. Sokin tun bag‘rida rohatlanib tahorat oladi, namoz o‘qiydi, Qur’on tilovat qiladi. Hamma uyquda, faqat Alloh va obid so‘zlashmoqda – obid roz aytmoqda, Alloh taolo tinglamoqda.


Banda shirin uyquni yengib turgani uchun Alloh undan bir dardni ko‘taradi; tahorat olib tanasi yengil tortganda, unga soya solib kelayotgan yana bir dardni aritdi; namoz o‘qib ruhi yengil tortganda esa hammasini jamlab uni kasallikdan forig‘ etdi; qalbini esa qurumdan tozaladi, ko‘ngli yumshab ko‘zidan oqqan yosh qalbidagi qurumlarni yuvib ketdi. Jismi va ruhi poklangan insonga fayz eshiklari ochildi. U Qur’oni karimni o‘qir ekan, muqaddas Kitobning har bir harfi unga mo‘jiza bo‘lib ko‘rina boshlaydi. Chunki Alloh taoloning farishtalari bu banda haqqiga o‘sha harflar miqdoricha istig‘for aytdi.


Qazo ro‘zasi bor kishilar va nafl ro‘zasi tutishni niyat qilganlar ham qishda ro‘za tutishga urinadi. Chunki qishda kunduzlari qisqa bo‘ladi, bir zumda qorong‘u tushadi. Ammo bu asosiy sabab emas. Asosiy sabab shundaki, tunda vaqtida uyquga yotgan mo‘min tun uzunligi bois sahar vaqtiga kelib uyquga to‘yib turadi. Yuqorida aytilgan ibodatlarni qilganidan so‘ng uning ko‘ngli ro‘zaga ham moyil bo‘ladi. Zero, ro‘za o‘sha ibodatlarning davomi bo‘lgani qanday yaxshi. Qolaversa, hadisi sharifda
"Qish mo‘minning bahoridir. Kunduzlari qisqaligi uchun ro‘za tutadi, kechalari uzun bo‘lgani uchun turib namoz o‘qiydi" (Ahmad, Abu Ya’lo, Bayhaqiy).


O‘zi nima uchun qishda shunday bo‘ladi? Kuz, yoz, bahordagidan ko‘ra, qishda odam taqvodorroq, boshqalarga nisbatan ham mehribonroq bo‘lib qoladi? Buning sababi ham hadisi sharifda juda chiroyli ta’riflangan ekan: "Odam bolasining qalbi qishda yumshaydi. Shunday. Chunki Alloh tolo Odamni tuproqdan yaratgan. Tuproq esa qishda yumshaydi" (Suyutiy, al-Muttaqiy).


Shunday ekan, bu fasldan – Alloh taoloning inoyatidan foydalanib qolishga, yanada ko‘proq ibodat qilishga, barchamizga nasib aylasin.


O‘zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Qur’on o‘qimasdan xotirjam yashash mumkinmi?!

14.01.2025   2889   2 min.
Qur’on o‘qimasdan xotirjam yashash mumkinmi?!

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Banda olamdan o‘tsa, uni yuvib kafanlash, janoza o‘qib dafn etish ortda qolgan musulmonlar zimmasiga tushadi. Odamlar mayyit hurmatini joyiga qo‘yib, janoza o‘qib dafn etishlari, Qur’on tilovat qilib savobini bag‘ishlashlari mumkin. Biroq ular marhum zimmasidagi farz ibodatlarni to‘kis bajarolmaydilar. Hamma gap shunda. 
Boshqa tarafdan olib qaraganda, ko‘pchilik Qur’on o‘qimay yurgani uchun ham ruhiy tushkunlikka, depressiyaga tushib qolyapti. Har qadamda stress (ruhiy zo‘riqish, asabbuzarlik) kuzatiladi. Ba’zi odamlar asabi chatoq, sal narsaga lovullab yonib ketadi, sirkasi suv ko‘tarmaydi. Buning sababini surishtirsangiz, Qur’on o‘qimasligi, Islomdan bexabarligidan ekani bilinib qoladi. Hatto Qur’on tarjimasini olib o‘qishga ham qunt qilmaydi. Allohning Kalomini o‘qimasdan qanday qilib xotirjam yashash mumkin?! 

Xullas, ayni damda yechimi qiyin bo‘lib turgan global ruhiy muammoning oddiy davosi – Qur’on o‘qish, oxiratni eslash. 
Unutmaylik: Qalb zangini, ko‘z shirasini zeb-ziynatlar, boylik, obro‘-e’tibor bilan ketkazib bo‘lmaydi. Qalbi zilol suvdek musaffo, ikki dunyosi obod bo‘lishini istagan inson oxiratni unutmaydi, Allohning Kalomini qunt bilan o‘qib-o‘rganadi. 
Hozirgi paytda har xil kasalliklar ko‘paygan, avvallari ma’lum bo‘lmagan illatlar paydo bo‘lgan. Odamlar ulardan qutulish uchun pullarini, oltindan qimmat vaqtlarini sarflayaptilar. Shunga qaramay, shifoxonalar kasallar bilan to‘la, bemorlar safi kamayishidan darak yo‘q. Buning boisi nimada? 

Sababi, ko‘p odamlar mukammal shifo nimadaligiga ahamiyat bermaydilar. Tibbiyot xodimlari bor e’tiborlarini moddiy muolajalarga qaratib, ruhiy jihatlarga unchalik parvo qilishmaydi. Shuning uchun bemorlar darddan to‘liq sog‘ayib ketishlari qiyin kechadi. 
Tanadagi darddan butunlay xalos bo‘lishda Qur’onning ahamiyati beqiyos. Zero, Qur’on tushkunlik, parishonxotirlik, g‘am-anduh, sehr, ko‘z tegishi kabi illatlarga tengi yo‘q shifodir. Zamonaviy tibbiyot bunday kasalliklarni tag tomiri bilan davolashga ko‘p hollarda ojizlik qiladi. 

Ulamolar aytishicha, tabobat ikkiga bo‘linadi: badan tabobati, qalb tabobati. 
Badan tabobatida inson tanasining holati, kasallikni davolash yo‘l-yo‘riqlari o‘rganiladi. Qalb tabobatida esa inson qalbini kasal qiluvchi illatlar, ularning davosi o‘rganiladi. 
Dinimiz, islomda har ikki jihatga e’tibor beriladi. Ayniqsa, qalb tabobatiga – ruhiy tarbiyaga alohida ahamiyat qaratiladi. 
Qur’on har qanday kasallikni tuzatadi, ruhiy yoki tanadagi kasallikmi, sehrmi, jin tegishimi, teri kasalliklarimi, barchasiga shifo bo‘ladi. Buning uchun bemorning e’tiqodi to‘g‘ri bo‘lsa, kifoya. Zotan, sog‘lom aqida shifoning yarmidir.  

 T.Xursanmurodov,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.