Ilm o‘rganishga intilish har bir mo‘min-musulmon zimmasidagi buyuk farzdir.
Qur’oni karimning ilk oyati “O‘qi” amri bilan nozil bo‘lgan. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Beshikdan qabrgacha ilm izla, ilmni Chin mamlakatidan bo‘lsa ham o‘rganinglar”, deb ta’lim berganlar.
Alloh taolo Qur’oni karimda shunday marhamat qiladi: “Alloh sizlardan iymon keltirgan va ilm ato etilgan zotlarni (baland) daraja (martaba)larga ko‘tarur. Alloh taolo qilayotgan (barcha yaxshi va yomon) amallaringizdan xabardordir”. (Mujodala surasi, 11-oyat).
Muoviya ibn Abu So‘fyon raziyallohu anhu rivoyat qilinadi: Rasululloh sallolohu alayhi vassallam dedilar: “Alloh kimga yaxshilikni iroda etsa, uni din ishlarida faqih qilib qo‘yadi” deganlarini eshitdim, dedilar.
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam ilm haqida yana bunday majoziy o‘xshatish so‘z gapirganlar: “Iymon yalong‘och bir narsa bo‘lsa, uning libosi taqvo, ziynati hayo, mevasi ilmdir”.
Luqmoni xakim o‘g‘liga bunday nasihat qilgan ekan: “Ey o‘g‘lim, olimlar bilan o‘tir, ular orasiga kir, chunki Alloh yerni osmon suvi bilan tiriltirgani kabi qalblarni ham ilmu hikmat nuri bilan tiriltiradi”.
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam shunday marhamat qildilar: “Darhaqiqat, Alloh, Uning maloikalari osmon va yer ahllari, hatto inidagi chumoli va dengizdagi baliqlar ham odamlarga yaxshilik o‘rgatuvchi olimlarga mag‘firat so‘rab duo qilishadi”. (Imom Termiziy rivoyat qilgan).
Abu Homid G‘azzoliy shunday deganlar: “Ilm ko‘r qalb ko‘zini ochuvchi, qorong‘u-zulmatdan nur bag‘ishlovchi va zaif bandalarga kuch-quvvatdir, ilm bilan banda abrorlar darajasiga ko‘tariladi, oliy martabalarga yetishadi”.
Alloh taolo barchamizni man’fatli ilm olishni, ilm tufayli O‘zini jamolini ko‘rishni nasib qilsin!
“Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti talabasi
Oybek Ma’rupov
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakatuhu
Bugun siz azizlarga so‘zlab beradigan hikoyam Makka shahrida bundan bir necha yuz yillar oldin sodir bo‘lgan hayotiy voqea haqidadir. Bu voqea bilan Saudiyada nashr etiladigan gazetalardan birida tanishganman.
Umra ibodatini ado etish uchun Makka shahriga borganimda gazetadagi “Nima uchun nuringni ortingda qoldirding?” degan maqolaga ko‘zim tushdi. Bu qiziqarli sarlavha meni o‘ziga jalb qildi. Bu nima degani ekan deb qiziqdim. Hikoyani o‘qib, uning mazmunini angladim.
Qadim zamonda o‘ta badavlat odam yashagan ekan. U paytlar qullik davri edi. Bu boyning ham barcha shaxsiy ishlarida unga xizmat qiladigan quli bor edi.
Bomdod namoziga azon aytilganda, xizmatkor tahorat uchun suv tayyorlar va xo‘jayinini uyg‘otardi. Tahoratga yordamlashib bo‘lgach, miltillab yonadigan fonusi bilan yo‘lini yoritib masjidga olib borardi. Bu davrlarda hali elektr tok, chiroqlar yo‘q, yo‘llar zimiston, chang, ko‘chalarda tosh va chuqurlar ko‘p edi.
Shu zaylda qul 20 yildan ortiq xo‘jayiniga xizmat qildi. Kunlarning birida odatdagidek bomdod namoziga ketishayotganida boy yurishdan to‘xtab, joyida biroz jim turib qoldi-da, keyin: “Gaplarimni eshit ey Said”, dedi. Qulning ismi Said edi.
Boy: “Ey Said, men vasiyatnomamda vafot etganimdan keyin merosxo‘rlarim seni ozod qilishlarini yozdim. Bu senga 20 yildan beri menga qilgan sodiq xizmatlaring uchun mukofot bo‘ladi”, deb aytdi.
Lekin bu gapdan Said xursand bo‘lmadi, xo‘jayiniga tashakkur ham izhor etmadi, hatto bir og‘iz so‘z ham aytmadi.
Ertasi kuni yana odatdagidek masjid tomon fonusni yoqib yo‘lga tushishdi. Ammo bu safar har gal xo‘jayinning yo‘llarini yoritib ketadigan xizmatchi orqa tomonga o‘tib olgandi. Xo‘jayin nega bunday qilayotganini tushunmay: “Nega orqamdan ketayapsan? Said senga nima bo‘ldi? Nega oldinda yo‘lni yoritib ketmayapsan?” deb so‘radi.
Bu gaplarni eshitib boy odam qattiq ta’sirlandi. Unga: “Ey Said shu daqiqadan e’tiboran sen ozodsan”, dedi. Said uning bu taklifini rad etib: “Men sizning itoatkor xizmatkoringizman”, dedi.
Ushbu qissadan qanday ibrat olinadi. Ko‘pchilik o‘z nurini oldida emas, balki ortida qoldiradi. Bu nima degani? Ayrimlar: “Boy bo‘lsam falon-falon ishlarni qilaman”, “Vafot etsam kambag‘allarga to‘plagan boyliklarimni tarqatishadi”, “10 yildan keyin falon ishlarni qilaman” deyishadi. Nega o‘sha ishlarni hayotlik vaqtingizda, imkoningiz borida qilmaysiz? Nega nuringizni ortingizda qoldirasiz, oldingizda emas. Nega yaxshiliklar qilishni uzoq yillarga suramiz. Imkon borida darhol yaxshilik qilish haqida o‘ylamaymiz? Biror yaxshilik qilishni imkoningiz bormi, uni hozir qiling, shunda nuringiz oldinda bo‘ladi. Nuringizni aslo orqada qoldirmang!
Davron NURMUHAMMAD