Quyida keltiriladigan fikrlar, hikmatlar ijtimoiy tarmoqlardagi turli sahifalardan olib tarjima qilingan. Bundan tashqari sahobai kiromlar, ulug‘ olimlar, Yaqin Sharq, Osiyo, Yevropa va Amerika mutafakkirlarining bir qator fikrlari ham berilgan.
*****
Ey Robbim!
Har bir vafot etgan mo‘minni rahm qilgin!
Har bir bemorga shifo bergin!
Har bir g‘amnokka shodlik bergin!
Har bir ishsizga ish bergin!
Har bir befarzandga solih-soliha farzandlar ato etgin!
Har bir tolibi ilmga foydali ilm bergin!
Har bir bo‘ydoqqa solih-soliha juftni ro‘baro‘ qilgin!
Har bir mahzunga saodat bergin!
*****
Ko‘pincha sevishini ifoda qilib berolmaydiganlar ko‘proq sevishadi.
*****
Bu hayotda ko‘p narsani o‘zing o‘qib, o‘rganasan. Ammo qo‘pollikni boshqalar bilan bo‘ladigan sadoqatsiz muomalalardan keyin o‘rganasan.
*****
Eng hunuk narsalardan biri – qadrnonim deb yurgan odaming xatoyingni aytmasdan sen bilan aloqani uzishidir.
*****
Ba’zi odamlar sun’iy daraxtlarga o‘xshaydi. Har qancha sug‘orsang ham meva bermaydi.
*****
Hech kimni jerkib, chetga surib qo‘yma! Ammo seni xohlamaydigan insonni qo‘lidan tutib qolma.
*****
Shunday insonlar borki, ular odamlarga ayb izlash ko‘zi bilan, o‘zlariga esa go‘zallik, yutuq izlash ko‘zi bilan qaraydilar.
*****
Hech kimga zulm qilmaslikka, hech kimni g‘iybat qilmaslikka, hech kimning dilini og‘ritmaslikka, o‘zini hech kimdan ustun qo‘ymaslikka urinadigan kishilarga salomatlik bo‘lsin!
*****
Hammamizda ayblar bor. Agar Alloh taoloning “satr” (to‘sish, yashirish) degan ne’mati bo‘lmaganda, qattiq xijolatlikdan bo‘yinlarimiz egilib qolgan bo‘lardi.
Internet materiallaridan to‘plab, tarjima qiluvchi
Nozimjon Iminjonov
G‘am-qayg‘usiz hayotni kutib yashayotgan qizga «Siz kutayotgan kun bu dunyoda hech qachon kelmaydi», deb aytish kerak.
Alloh taolo «Biz insonni mashaqqatda yaratdik», degan (Balad surasi, 4-oyat).
Bu hayot – g‘am-tashvishli, azob-uqubatli, mashaqqatli hayotdir. Mo‘min odam buni juda yaxshi tushunadi. Bu dunyoda qiynalsa, azob cheksa, oxiratda albatta xursand bo‘lishini biladi. Inson mukammal baxtni faqatgina oxiratda topadi. Shuning uchun ulug‘lardan biriga «Mo‘min qachon rohat topadi?» deb savol berishganda, «Ikkala oyog‘ini ham jannatga qo‘yganida», deb javob bergan ekan.
Allohning mehribonligini qarangki, oxirat haqida o‘ylab, unga tayyorgarlik ko‘rish hayotni go‘zal qiladi, qayg‘ularni kamaytirib, uning salbiy ta’sirini yengillatadi, qalbda rozilik va qanoatni ziyoda qiladi, dunyoda solih amallarni qilishga qo‘shimcha shijoat beradi, musibatga uchraganlarni bu g‘am-tashvishlar, azob-uqubatlar bir kun kelib, bu dunyoda bo‘lsin yoki oxiratda bo‘lsin, baribir yakun topishiga ishontiradi. Oxirat haqida o‘ylab, faqat solih amallar qilishga intilish insonni baxtli qiladi.
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: «Kimning g‘ami oxirat bo‘lsa, Alloh uning qalbiga qanoat solib qo‘yadi, uni xotirjam qilib qo‘yadi, dunyoning o‘zi unga xor bo‘lib kelaveradi. Kimning g‘ami dunyo bo‘lsa, Alloh uning dardini faqirlik qilib qo‘yadi, parishon qilib qo‘yadi, vaholanki dunyodan unga faqat taqdir qilingan narsagina keladi».
Alloh taolo faqat oxirat g‘ami bilan yashaydigan (oxirat haqida ko‘p qayg‘uradigan, har bir amalini oxirati uchun qiladigan) qizning qalbini dunyoning matohlaridan behojat qilib qo‘yadi. Qarabsizki, bu qiz har qanday holatda ham o‘zini baxtli his qiladi, hayotidan rozi bo‘lib yashaydi. Xotirjamlikda, osoyishtalikda, qanoatda yashagani uchun istamasa ham qo‘liga mol-dunyo kirib kelaveradi. Zero, Alloh taolo oxirat g‘amida yashaydigan, shu bilan birga, hayotiy sabablarni ham qilish uchun harakatdan to‘xtamagan kishining rizqini kesmaydi, uni ne’matlariga ko‘mib tashlaydi.
Ammo Alloh taolo bor g‘am-tashvishi dunyo bo‘lgan qizni faqirlar qatorida qilib qo‘yadi. Bunday qiz mol-dunyoga ko‘milib yashasa ham, o‘zini faqir, bechora his qilaveradi. Natijada dardi yangilanaveradi, dardiga dard qo‘shilaveradi, fikrlari tarqoq bo‘lib, iztirobga tushadi. Afsuski, shuncha yelib-yugurgani bilan faqat dunyoning ne’matlariga erisha oladi, oxiratda nasibasi bo‘lmaydi.
Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev tarjimasi.